Dan Lee
12-26-2008, 12:38 AM
HÔN NHÂN GIA ĐÌNH
Giáo dục con cái
Mạc Khải
Bài Trích Sách Macabê quyển 2 (7:1-31)
Hồi ấy có bảy anh em với người mẹ của chúng bị nhà vua bắt và tra tấn bằng nhuyễn tiên và trượng, bắt họ phải phá giới mà ăn thịt heo. 2 Một người trong số bảy anh em đứng làm đại biểu cho mọi người lên tiếng nói rằng, "Quý vị tra hỏi chúng tôi cũng bằng vô ích. Chúng tôi thà chết chẳng thà vi phạm luật tổ tiên." 3 Nghe nói, nhà vua nổi giận bèn ra lệnh nổi lửa nấu dầu đựng trong các xoong chảo. 4 Đương khi dầu được cấp tốc đun sôi, nhà vua truyền cho lí hình cắt lưỡi người đã lên tiếng với tư cách đại biểu, lột da đầu cậu, và chặt chân chặt tay cậu trước mắt mấy anh em và người mẹ. 5 Thấy cậu đã bị cắt xẻo như thế rồi mà hãy còn thở, nhà vua ra lệnh phải đem cậu điø nướng lửa. Nhìn khói cuồn cuộn bốc ra từ cái chảo, các anh em và bà mẹ khuyên nhau hãy chết cho xứng mặt anh hùng....
9 [Người anh thứ hai] lên tiếng lúc sắp chết, "Bạo vương khốn nạn kia, người đương cướp mạng sống chúng tôi ở đời này, nhưng Vua thế giới sẽ đỡ chúng tôi dậy để sống lại trường sinh bất tử. Chính vì quyết tâm giữ luật của ngài mà chúng tôi phải chết."
10 Sau cậu, đến lượt người thứ ba bị hành hình. Cậu tự ý lè lưỡi khi có lệnh, và can đảm giơ hai tay ra, 11 mà nói mấy câu rất cao thượng, "Tôi đã lãnh các thức này từ Trời, bây giờ tôi bỏ chúng đi vì Luật Chúa, và tôi hi vọng Chúa sẽ trả chúng lại cho tôi." 12 Chính nhà vua và quần thần cũng phải kinh ngạc khi thấy chàng thanh niên can đảm lạ lùng, không coi khổ hình vào đâu cả.
13 Sau khi cậu chết, người ta hành hình tàn nhẫn người anh thứ tư cũng theo lối đó. 14 Khi sắp chết, cậu này nói, "Tôi tự ý chọn cái chết ở tay loài người, với mối hi vọng Thiên Chúa sẽ cho tôi phục hoạt; còn các người thì đừng mong sẽ được sống lại...."ø
20 Đáng cảm phục nhất và đáng nhớ nhất là bà mẹ. Bà phải chứng kiến các con bà chết trong một ngày, thế mà bà vẫn can đảm chịu đựng vì tin tưởng vào Gia-vê. 21 Với tâm hồn cao thượng, và lòng nhân từ của người đàn bà, bà dùng ngôn ngữ ông cha mà khuyến khích từng người con như sau, 22 "Mẹ không biết các con vào lòng mẹ mà thành người như thế nào; không phải mẹ đã làm cho chúng con biết thở biết sống; cũng không phải mẹ đã bố trí các nguyên chất mà tác tạo nên mỗi người chúng con. 23 Như vậy, nếu đấng Tạo thành vũ trụ đã nặn ra hình của mỗi con người từ đầu, nếu ngài cho vạn vật có phát nguyên, thì ngài sẽ mở lòng thương ban cả hơi thở và mạng sống trả lại các con, bởi vì giờ đây các con đành hi sinh để giữ luật ngài."
24 An-tiêu-cô nghe giọng nói thì đoán được lời lẽ có ý nhục mạ, và bà đương nhạo cười mình. Nhân vì lúc đó người con út hãy còn sống, nhà vua bèn kêu gọi cậu thiết tha, không những bằng lời nói thường, nhưng bằng cả những câu thề độc, mà hứa sẽ cho cậu vinh hoa phú quý, và nếu cậu bỏ qua truyền tập ông cha, thì nhà vua sẽ nhận cậu làm người tâm phúc, sẽ cất cậu lên bậc đại thần. 25 Khi thấy chàng thanh niên không chú ý nghe mình nói, nhà vua lại kêu gọi người mẹ, mà giục bà hãy khuyến dụ cậu nhỏ nên giữ lấy mạng. 26 Nhà vua giục giã hồi lâu, bà mới mở lời khuyến dụ con bà. 27 Nhưng đâu bà có nói như ý nhà vua dạy bảo! Cúi sát xuống con, bà dùng ngôn ngữ ông cha mà nói, "Con ơí! hãy thương mẹ đây, người đã mang con chín tháng trong dạ, rồi ba năm chăm nuôi bú mớm, đã dạy dỗ con cho nên người, đã giáo dục và nâng đỡ con cho tới ngày nay. 28 Út ơi! mẹ xin con nhìn rảo khắp trời đất, và vạn vật trong trời đất, mà nhận xét rằng Thiên Chúa đã tác tạo chúng từ hư vô, cả loài người nữa cũng hiện hữu theo lối đó. 29 Đừng sợ tên lí hình, nhưng hãy noi gương các anh mà sẵn lòng chịu chết, để khi tới ngày Thiên Chúa thương, mẹ sẽ tiếp nhận lại con cùng với các anh của con."
30 Bà chưa nói hết lời thì cậu bé đã lên tiếng, "Các bác còn đợi gì nữa. Tôi sẽ không nghe vua đâu. Tôi sẽ vâng giữ luật ông cha đã để lại qua Mai-sen. 31 Còn các bác là những người đang tâm hành hạ dân Do-thái, thì khó mà khỏi tay Thiên Chúa trừng phạt."
Cảm Nghiệm
Trong việc cưu mang và sinh ra con cái, chung cả hai cha mẹ và riêng người mẹ đã thông cho con cái chính huyết nhục của mình thế nào, trong việc giáo dục con cái cũng thế, người mẹ cũng thông truyền cho con cái chính lòng đạo đức của mình.
Con người tâm linh chính yếu của con cái, tức con người đạo đức của chúng, nhờ “phúc đức tại mẫu”, nhờ “cha mẹ để đức cho con”, dần dần được thành hình, cho đến khi chúng tới tuổi thành nhân theo pháp lý, để chính thức đi vào đời.
Người mẹ của 7 người anh em tử đạo Do Thái trong bài Sách Thánh trên đây, qua những lời nhắn nhủ chân thật và khích lệ dũng mạnh khi có thể của bà, thực sự đã thông truyền cho con cái của bà chất liệu đạo đức của bà một cách hết sức hiệu nghiệm, đúng hơn đã làm bừng lên lòng đạo đức bà đã truyền đạt cho họ từ khi bà cưu mang và sinh ra họ.
Chất liệu đạo đức mà bà đã thông cho con cái của bà chính là nội dung của vấn đề giáo dục rất chân thực và vững chắc của bà là người mẹ, và tác dụng hết sức hiệu nghiệm của chất liệu đạo đức này nơi cả 7 người con tử đạo của bà đã chứng tỏ đường lối giáo dục hoàn toàn thành công của bà.
Trước hết, về nội dung giáo dục, bà đã ý thức được hai điều rất quan trọng sau đây:
Ý thức thứ nhất: con cái của bà là do Chúa dựng nên qua cha mẹ, hơn là do chính cha mẹ và của cha mẹ. Đó là lý do bà đã nói với các con của bà rằng:
"Mẹ không biết các con vào lòng mẹ mà thành người như thế nào; không phải mẹ đã làm cho chúng con biết thở biết sống; cũng không phải mẹ đã bố trí các nguyên chất mà tác tạo nên mỗi người chúng con”.
Ý thức thứ hai: nếu do Chúa mà có thì con cái là của Chúa và thuộc về Chúa, chính Chúa sẽ gìn giữ và bảo vệ những gì là của Ngài, nhất là những ai nhận biết Ngài và trả về cho Ngài tất cả những gì thuộc về Ngài. Đó là lý do người mẹ dũng cảm đầy khôn ngoan này đã nói tiếp với con cái của bà rằng:
· “Nếu đấng Tạo thành vũ trụ đã nặn ra hình của mỗi con người từ đầu, nếu ngài cho vạn vật có phát nguyên, thì ngài sẽ mở lòng thương ban cả hơi thở và mạng sống trả lại các con, bởi vì giờ đây các con đành hi sinh để giữ luật ngài."
Sau nữa, về đường lối giáo dục của bà mẹ này, trước hết, đối với Chúa, bà đã trả về cho Ngài những gì do Ngài mà có và thuộc về Ngài, cho dù có phải tận tuyệt hy sinh và cùng khổ, đến nỗi, như Sách Thánh ghi nhận:
· “Đáng cảm phục nhất và đáng nhớ nhất là bà mẹ. Bà phải chứng kiến các con bà chết trong một ngày, thế mà bà vẫn can đảm chịu đựng vì tin tưởng vào Gia-vê”.
Đối với con cái, chính đức tin sắt đá siêu việt của bà đã làm gương cho con cái và giúp chúng hiên ngang hiến mạng để tỏ lòng tuyệt đối trung thành với Chúa. Bà đã lợi dụng tình mẫu tử tự nhiên cho mục đích siêu nhiên, chứ không cho tư lợi mà bà biết mình hoàn toàn và chắc chắn bị mất mát, thiệt thòi, thật đáng tiếc thương là chính mạng sống của tất cả 7 đứa con yêu dấu một lúc, đúng như Sách Thánh thuật lại:
· “Với tâm hồn cao thượng, và lòng nhân từ của người đàn bà, bà dùng ngôn ngữ ông cha mà khuyến khích từng người con như sau: Con ơí! hãy thương mẹ đây, người đã mang con chín tháng trong dạ, rồi ba năm chăm nuôi bú mớm, đã dạy dỗ con cho nên người, đã giáo dục và nâng đỡ con cho tới ngày nay … Đừng sợ tên lí hình, nhưng hãy noi gương các anh mà sẵn lòng chịu chết”.
Đối với chính bản thân mình, bà chỉ tìm an ủi, hạnh phúc và việc báo hiếu của các con bà nơi Thiên Chúa mà thôi, chứ không phải cho lợi lộc trần gian của bà, hay để bù đắp công lao nuôi nấng của bà, đúng như lời bà đã khuyên khủ đứa con út trước khi nó được phúc tử đạo thế này:
· “Khi tới ngày Thiên Chúa thương, mẹ sẽ tiếp nhận lại con cùng với các anh của con".
Nguyện Cầu
1 Kinh Lạy Cha, 10 Kinh Kính Mừng, 1 Kinh Sáng Danh
Lời Nguyện
Lạy Chúa là Đấng Hóa Công Tối Cao và là Đấng Quan Phòng Thần Linh./ Chúa đã tiếp tục việc tạo dựng của Chúa/ bằng việc phú bẩm cho sinh vật nói chung/ và loài người nói riêng/ khả năng hiệp thông truyền sinh.
Xin cho thành phần cha mẹ chúng con luôn ý thức được rằng/ con cái của chúng con thực sự là do Chúa và thuộc về Chúa,/ hơn là bởi chúng con và của chúng con./ Bởi thế,/ con cái chính là những con người đã được Chúa sai đến/ và đặt để giữa đời sống hôn nhân vợ chồng của chúng con,/ như sự hiện diện của Chúa giữa chúng con,/ như Hài Nhi Giêsu trong Thánh Gia Nazarét.
Bởi thế,/ nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria đầy ơn phúc,/ xin cho chúng con biết kính trọng Chúa trong con cái,/ và biết yêu thương con cái trong Chúa./ Ở chỗ,/ vì kính trọng Chúa trong con cái,/ chúng con sẽ không coi chính bản thân mình,/ hay bất cứ sự gì khác hơn con cái;/ và vì yêu thương con cái trong Chúa/ mà chúng con chỉ tìm ý Chúa nơi con cái,/ và hết sức làm cho con cái được trở nên mọi sự như Chúa muốn mà thôi,/ chứ không phải theo như ý nghĩ,/ ý thích và ý riêng của chúng con./
Amen.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
Giáo dục con cái
Mạc Khải
Bài Trích Sách Macabê quyển 2 (7:1-31)
Hồi ấy có bảy anh em với người mẹ của chúng bị nhà vua bắt và tra tấn bằng nhuyễn tiên và trượng, bắt họ phải phá giới mà ăn thịt heo. 2 Một người trong số bảy anh em đứng làm đại biểu cho mọi người lên tiếng nói rằng, "Quý vị tra hỏi chúng tôi cũng bằng vô ích. Chúng tôi thà chết chẳng thà vi phạm luật tổ tiên." 3 Nghe nói, nhà vua nổi giận bèn ra lệnh nổi lửa nấu dầu đựng trong các xoong chảo. 4 Đương khi dầu được cấp tốc đun sôi, nhà vua truyền cho lí hình cắt lưỡi người đã lên tiếng với tư cách đại biểu, lột da đầu cậu, và chặt chân chặt tay cậu trước mắt mấy anh em và người mẹ. 5 Thấy cậu đã bị cắt xẻo như thế rồi mà hãy còn thở, nhà vua ra lệnh phải đem cậu điø nướng lửa. Nhìn khói cuồn cuộn bốc ra từ cái chảo, các anh em và bà mẹ khuyên nhau hãy chết cho xứng mặt anh hùng....
9 [Người anh thứ hai] lên tiếng lúc sắp chết, "Bạo vương khốn nạn kia, người đương cướp mạng sống chúng tôi ở đời này, nhưng Vua thế giới sẽ đỡ chúng tôi dậy để sống lại trường sinh bất tử. Chính vì quyết tâm giữ luật của ngài mà chúng tôi phải chết."
10 Sau cậu, đến lượt người thứ ba bị hành hình. Cậu tự ý lè lưỡi khi có lệnh, và can đảm giơ hai tay ra, 11 mà nói mấy câu rất cao thượng, "Tôi đã lãnh các thức này từ Trời, bây giờ tôi bỏ chúng đi vì Luật Chúa, và tôi hi vọng Chúa sẽ trả chúng lại cho tôi." 12 Chính nhà vua và quần thần cũng phải kinh ngạc khi thấy chàng thanh niên can đảm lạ lùng, không coi khổ hình vào đâu cả.
13 Sau khi cậu chết, người ta hành hình tàn nhẫn người anh thứ tư cũng theo lối đó. 14 Khi sắp chết, cậu này nói, "Tôi tự ý chọn cái chết ở tay loài người, với mối hi vọng Thiên Chúa sẽ cho tôi phục hoạt; còn các người thì đừng mong sẽ được sống lại...."ø
20 Đáng cảm phục nhất và đáng nhớ nhất là bà mẹ. Bà phải chứng kiến các con bà chết trong một ngày, thế mà bà vẫn can đảm chịu đựng vì tin tưởng vào Gia-vê. 21 Với tâm hồn cao thượng, và lòng nhân từ của người đàn bà, bà dùng ngôn ngữ ông cha mà khuyến khích từng người con như sau, 22 "Mẹ không biết các con vào lòng mẹ mà thành người như thế nào; không phải mẹ đã làm cho chúng con biết thở biết sống; cũng không phải mẹ đã bố trí các nguyên chất mà tác tạo nên mỗi người chúng con. 23 Như vậy, nếu đấng Tạo thành vũ trụ đã nặn ra hình của mỗi con người từ đầu, nếu ngài cho vạn vật có phát nguyên, thì ngài sẽ mở lòng thương ban cả hơi thở và mạng sống trả lại các con, bởi vì giờ đây các con đành hi sinh để giữ luật ngài."
24 An-tiêu-cô nghe giọng nói thì đoán được lời lẽ có ý nhục mạ, và bà đương nhạo cười mình. Nhân vì lúc đó người con út hãy còn sống, nhà vua bèn kêu gọi cậu thiết tha, không những bằng lời nói thường, nhưng bằng cả những câu thề độc, mà hứa sẽ cho cậu vinh hoa phú quý, và nếu cậu bỏ qua truyền tập ông cha, thì nhà vua sẽ nhận cậu làm người tâm phúc, sẽ cất cậu lên bậc đại thần. 25 Khi thấy chàng thanh niên không chú ý nghe mình nói, nhà vua lại kêu gọi người mẹ, mà giục bà hãy khuyến dụ cậu nhỏ nên giữ lấy mạng. 26 Nhà vua giục giã hồi lâu, bà mới mở lời khuyến dụ con bà. 27 Nhưng đâu bà có nói như ý nhà vua dạy bảo! Cúi sát xuống con, bà dùng ngôn ngữ ông cha mà nói, "Con ơí! hãy thương mẹ đây, người đã mang con chín tháng trong dạ, rồi ba năm chăm nuôi bú mớm, đã dạy dỗ con cho nên người, đã giáo dục và nâng đỡ con cho tới ngày nay. 28 Út ơi! mẹ xin con nhìn rảo khắp trời đất, và vạn vật trong trời đất, mà nhận xét rằng Thiên Chúa đã tác tạo chúng từ hư vô, cả loài người nữa cũng hiện hữu theo lối đó. 29 Đừng sợ tên lí hình, nhưng hãy noi gương các anh mà sẵn lòng chịu chết, để khi tới ngày Thiên Chúa thương, mẹ sẽ tiếp nhận lại con cùng với các anh của con."
30 Bà chưa nói hết lời thì cậu bé đã lên tiếng, "Các bác còn đợi gì nữa. Tôi sẽ không nghe vua đâu. Tôi sẽ vâng giữ luật ông cha đã để lại qua Mai-sen. 31 Còn các bác là những người đang tâm hành hạ dân Do-thái, thì khó mà khỏi tay Thiên Chúa trừng phạt."
Cảm Nghiệm
Trong việc cưu mang và sinh ra con cái, chung cả hai cha mẹ và riêng người mẹ đã thông cho con cái chính huyết nhục của mình thế nào, trong việc giáo dục con cái cũng thế, người mẹ cũng thông truyền cho con cái chính lòng đạo đức của mình.
Con người tâm linh chính yếu của con cái, tức con người đạo đức của chúng, nhờ “phúc đức tại mẫu”, nhờ “cha mẹ để đức cho con”, dần dần được thành hình, cho đến khi chúng tới tuổi thành nhân theo pháp lý, để chính thức đi vào đời.
Người mẹ của 7 người anh em tử đạo Do Thái trong bài Sách Thánh trên đây, qua những lời nhắn nhủ chân thật và khích lệ dũng mạnh khi có thể của bà, thực sự đã thông truyền cho con cái của bà chất liệu đạo đức của bà một cách hết sức hiệu nghiệm, đúng hơn đã làm bừng lên lòng đạo đức bà đã truyền đạt cho họ từ khi bà cưu mang và sinh ra họ.
Chất liệu đạo đức mà bà đã thông cho con cái của bà chính là nội dung của vấn đề giáo dục rất chân thực và vững chắc của bà là người mẹ, và tác dụng hết sức hiệu nghiệm của chất liệu đạo đức này nơi cả 7 người con tử đạo của bà đã chứng tỏ đường lối giáo dục hoàn toàn thành công của bà.
Trước hết, về nội dung giáo dục, bà đã ý thức được hai điều rất quan trọng sau đây:
Ý thức thứ nhất: con cái của bà là do Chúa dựng nên qua cha mẹ, hơn là do chính cha mẹ và của cha mẹ. Đó là lý do bà đã nói với các con của bà rằng:
"Mẹ không biết các con vào lòng mẹ mà thành người như thế nào; không phải mẹ đã làm cho chúng con biết thở biết sống; cũng không phải mẹ đã bố trí các nguyên chất mà tác tạo nên mỗi người chúng con”.
Ý thức thứ hai: nếu do Chúa mà có thì con cái là của Chúa và thuộc về Chúa, chính Chúa sẽ gìn giữ và bảo vệ những gì là của Ngài, nhất là những ai nhận biết Ngài và trả về cho Ngài tất cả những gì thuộc về Ngài. Đó là lý do người mẹ dũng cảm đầy khôn ngoan này đã nói tiếp với con cái của bà rằng:
· “Nếu đấng Tạo thành vũ trụ đã nặn ra hình của mỗi con người từ đầu, nếu ngài cho vạn vật có phát nguyên, thì ngài sẽ mở lòng thương ban cả hơi thở và mạng sống trả lại các con, bởi vì giờ đây các con đành hi sinh để giữ luật ngài."
Sau nữa, về đường lối giáo dục của bà mẹ này, trước hết, đối với Chúa, bà đã trả về cho Ngài những gì do Ngài mà có và thuộc về Ngài, cho dù có phải tận tuyệt hy sinh và cùng khổ, đến nỗi, như Sách Thánh ghi nhận:
· “Đáng cảm phục nhất và đáng nhớ nhất là bà mẹ. Bà phải chứng kiến các con bà chết trong một ngày, thế mà bà vẫn can đảm chịu đựng vì tin tưởng vào Gia-vê”.
Đối với con cái, chính đức tin sắt đá siêu việt của bà đã làm gương cho con cái và giúp chúng hiên ngang hiến mạng để tỏ lòng tuyệt đối trung thành với Chúa. Bà đã lợi dụng tình mẫu tử tự nhiên cho mục đích siêu nhiên, chứ không cho tư lợi mà bà biết mình hoàn toàn và chắc chắn bị mất mát, thiệt thòi, thật đáng tiếc thương là chính mạng sống của tất cả 7 đứa con yêu dấu một lúc, đúng như Sách Thánh thuật lại:
· “Với tâm hồn cao thượng, và lòng nhân từ của người đàn bà, bà dùng ngôn ngữ ông cha mà khuyến khích từng người con như sau: Con ơí! hãy thương mẹ đây, người đã mang con chín tháng trong dạ, rồi ba năm chăm nuôi bú mớm, đã dạy dỗ con cho nên người, đã giáo dục và nâng đỡ con cho tới ngày nay … Đừng sợ tên lí hình, nhưng hãy noi gương các anh mà sẵn lòng chịu chết”.
Đối với chính bản thân mình, bà chỉ tìm an ủi, hạnh phúc và việc báo hiếu của các con bà nơi Thiên Chúa mà thôi, chứ không phải cho lợi lộc trần gian của bà, hay để bù đắp công lao nuôi nấng của bà, đúng như lời bà đã khuyên khủ đứa con út trước khi nó được phúc tử đạo thế này:
· “Khi tới ngày Thiên Chúa thương, mẹ sẽ tiếp nhận lại con cùng với các anh của con".
Nguyện Cầu
1 Kinh Lạy Cha, 10 Kinh Kính Mừng, 1 Kinh Sáng Danh
Lời Nguyện
Lạy Chúa là Đấng Hóa Công Tối Cao và là Đấng Quan Phòng Thần Linh./ Chúa đã tiếp tục việc tạo dựng của Chúa/ bằng việc phú bẩm cho sinh vật nói chung/ và loài người nói riêng/ khả năng hiệp thông truyền sinh.
Xin cho thành phần cha mẹ chúng con luôn ý thức được rằng/ con cái của chúng con thực sự là do Chúa và thuộc về Chúa,/ hơn là bởi chúng con và của chúng con./ Bởi thế,/ con cái chính là những con người đã được Chúa sai đến/ và đặt để giữa đời sống hôn nhân vợ chồng của chúng con,/ như sự hiện diện của Chúa giữa chúng con,/ như Hài Nhi Giêsu trong Thánh Gia Nazarét.
Bởi thế,/ nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria đầy ơn phúc,/ xin cho chúng con biết kính trọng Chúa trong con cái,/ và biết yêu thương con cái trong Chúa./ Ở chỗ,/ vì kính trọng Chúa trong con cái,/ chúng con sẽ không coi chính bản thân mình,/ hay bất cứ sự gì khác hơn con cái;/ và vì yêu thương con cái trong Chúa/ mà chúng con chỉ tìm ý Chúa nơi con cái,/ và hết sức làm cho con cái được trở nên mọi sự như Chúa muốn mà thôi,/ chứ không phải theo như ý nghĩ,/ ý thích và ý riêng của chúng con./
Amen.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL