Dan Lee
03-19-2009, 10:08 PM
Đời sống thanh niên Giuse quay 360 độ?
Nếu chàng thanh niên Giuse khoảng ba mươi thì đúng vào tuổi “tam thập nhi lập” (tuổi ba mươi trưởng thành) hoặc như hình vẽ một ông gia tặng cho thánh Giuse thì ông vào tuổi “tri thiên mệnh” (tuổi năm mươi biết được sắp đặt của trời ). Dầu vào tuổi nào, Giuse khi đa ký “hôn ước” với cô Maria thì Giuse vẫn muốn sống theo cuộc sống gia đình như mọi người nghĩa là vợ chồng sẽ sống chung với nhau vàsinh con cái càng nhiều càng tốt (trước khi Chúa gọi).
Do thái không có quan niệm như ta: cưới vợ thì cưới liền tay, rước dâu thì rước trong ngày cho xong. Do đó, cô Maria mới có thời gian đi từ miền Bắc Galilê tới miền Nam Giuđêa để thăm bà chị Elizabet đang mang thai được sáu tháng. Chia vui với bà Chị mang thai trong cảnh già do Chúa cho và bà Chị cũng phát hiện ra em mình đang mang “Chúa tôi” mới được mấy ngày do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bài Magnificat ngắn do Đức Maria ca ngợi Thiên Chúa “thực hiện việc trọng đại nơi mình “(Luca I,49) và lời khen của ba Chị: ” Phúc cho em vì em tin vào Lời Chúa phán cùng em được thực hiện” (Lc I,45) tất cả nói lên niềm tin tưởng vững bền vào Thiên Chúa bên cạnh một vị tư tế câm vì thiếu niềm tin.
Giuse hình như không biết gì cả. Khi cô Maria trờ về nhà thì cô đã mang thai được ba tháng rồi. Dáng đi của cô được các bà trong thôn xóm dễ dàng phát hiện: cô có thai. Người lo lắng nhất là bà Anna, rồi bà truyền cái lo nầy cho chồng. Các nhà làm phim de dàng khai thác cảnh nầy. Maria đứng trước cha mẹ, bà Anna nói, rồi ông bố nói theo luật: nếu mà con của Giuse thì tốt lắm nhưng con của người khác thì chết với Giuse … bi ném đá đó. Maria công nhận mình đang mang thai, nhưng bào thai nầy không phài của Giuse và cô xin cha mẹ yên tâm và cô hứa sẽ nói với Giuse. Giuse đã nghe được dư luận trong xóm nói về cô Maria đi thăm chị về và cô có thai, tức tốc chạy tới nhà Gioakim. Hai ông bà vừa tin con, vừa hiểu được thái độ bực tức của Giuse nên bảo Giuse xuống nhà dưới gặp Maria.
Giuse biểu lộ bực tức ra và giơ tay đe … Maria binh tĩnh xác nhận mình đang mang thai, và nói: thai nầy không phải của ai cả mà do Thiên Chúa. Giuse yên lặng, bực mình đi về. Dĩ nhiên, là chàng rất buồn, va ngồi ngủ thiếp đi dươí bóng mát một cây nhiều lá. Và sứ thần Chúa đến giải thích cho Giuse biết phép mầu của Thiên Chúa để Maria mang thai con trai và dạy Giuse đưa Maria về nhà và phải đặt tên con trẻ là Giêsu ( Thiên Chúa cứu độ). Thiên Chúa đã quay 360 độ cho cuộc đời Giuse.
Thế là đời sống gia đình của bác thợ mộc Giuse có Đức Trinh nữ Maria và Con Thiên Chúa làm người, hoàn toàn thuận theo Ý Chúa Cha, không có “tình dục vợ chồng”. Cha Gioakim Nguyễn Văn Hiếu, Giám Đốc Tiểu Chủng viện Thánh Giuse Saigon đã giảng trong Thánh lễ Bổn Mạng Chủng viện: Đức Mẹ tắm trong phòng, tiếng nươc chảy róc rách, Thánh Giuse bào, đục, cưa ở ngoài, nghe tiếng nước chảy trong phòng tắm, là con người, không phải là vật vô cảm nhưng Ngài đã lướt thắng vì ơn Chúa và vì ý chí của Ngài.
Để hiểu về giá trị đồng trinh và giá trị giới tính và tính dục, thiết nghĩ xin nói đôi nét ở đây:
Tính dục ăn sâu vào bản ngã con người, nhưng là di tích của thú tính (thấy rõ trong những lỗi phạm thuộc giới răn thứ sáu và báo chí đăng tệ nạn mại dâm, phạm pháp hiếp dâm ) chỉ la phương tiện nhất thời để tình yêu hôn nhân được triển nở, nhưng có thể bỏ qua được, vượt qua được và chỉ còn giữ lại những yếu tố thiêng liêng của tình yêu hôn nhân (ông bà ngoại của tôi, khi về già, ông một giường gỗ lim, bà một giương gỗ lim, ở giữa là một tủ lớn trên có bàn thờ và tiếp là bàn dài với đôi trường kỷ dài để tiếp khách. Tôi thỉnh thoảng leo lên giường ngủ với ông hoặc với bà. Đời sống của ông bà tôi thật là tuyệt hảo. Khi ông tôi qua đời, bà và con cháu đi dưới quan tài go vàng tâm của ông, và tôi thấy và nghe bà tôi khóc … tôi không diễn tả nỗi ). Nơi Thánh gia, Thiên Chúa đã muốn đề cao tình trạng thiêng liêng của bậc hôn nhân.
-
- Nói như vậy không phải để hạ thấp giá trị của phương diện giác quan của tình ái trong bậc hôn nhân (amour sensible). Nó cần thiết, nhưng chỉ đóng vai trò yếu tố dẫn khởi, nâng đỡ và tượng trưng cho tình yêu thiêng liêng bền vững. Nếu chỉ biết tình yêu hôn nhân qua hoạt động tính dục thì sẽ đưa tới đổ vỡ (thời nay, ra tòa ly dị vì chồng hoặc vợ bất lực sinh lý hoặc ngoại tình v.v ). Trái lại, đặt tình yêu hôn nhân đúng mức của nó là tình yêu thiêng liêng bền vững thì gia đình không bị lung lay và được hạnh phúc.
Đức Maria và Thánh Giuse đã sống phần cốt yếu của lý tương hôn nhân và đồng thời hưởng phần châu báu của lý tưởng trinh khiết. Nơi Đức Maria có vẻ đẹp của sự đồng trinh và cả vẻ đẹp của lý tưởng hôn nhân. Nơi thánh Giuse sáng chói của gia trưởng công chính trong bầu khí gia đình thánh thiện, thanh khiết. Cà hai thánh sống bậc gia đình trong sự đồng trinh đã cho biết tình yêu đã vượt khỏi hoạt động sinh lý là một thứ tình yêu hoàn hảo hơn hẳn tình yêu phải nhờ giác quan và sinh lý. Tình yêu trong đức trinh khiết là thứ tình yêu giống tình yêu trong gia đình Thiên Chúa Ba Ngôi, tiên báo cách rõ ràng đời sống sau nầy
ở trên trời: ” Khi sống lại, người ta sẽ sống như Thiên thần “( Mt 22,30).
Ca ngợi Đức Maria đã mong ước sống đồng trinh trước khi lập gia đình và ngay khi đính hôn với bác thợ mộc Giuse mà quên con người thánh Giuse được Kinh Thánh gọi là bậc công chính trong dịp nầy là một thiếu sót. Để học hỏi, ta thử xem các bản dịch liên quan tới vấn đề nầy (Matheu 1, 18-19):
Bản Latinh (Vulgata): Christi autem genatio sic erat: cum esset desponsata mater eius Maria Ioseph, antequam convenirent, inventa est in utero habens de Spiritu Sancto. Ioseph autem vir eius, cum esset iustus et nollet eam traducere, voluit occulte dimittere eam. (ghi chú: desponsata nghĩa là người nữ đã đính hôn, đã hứa hôn, fiancée ).
Bản tiếng Việt của Đức Hồng Y Giuse Maria Trinh Văn Căn: Chúa Giêsu giáng sinh như sau: Bà Maria, Mẹ Người, đã đính hôn với ông Giuse, song hai ông bà chưa ở cùng nhau, thì Bà đã chịu thai bởi quyền phép Chúa Thánh Thần. Ông Giuse, bạn bà là kẻ công chính và không muốn làm ố danh bà, nên đã định bỏ bà cách kín đáo.
Bản dịch tiếng Việt của Uy Ban Giám mục về Phụng vụ (Cha Nguyễn văn Vi) về Thánh lễ Thánh Giuse: Chúa Kytô giáng sinh trong hoàn cảnh sau đây: Mẹ Người là Maria đính hôn với Giuse, trước khi về chung sống với nhau, đã thụ thai bởi phép Chúa Thánh Thần. Giuse bạn của bà là người công chính, không muốn tố cáo bà, nên định tâm lìa bỏ bà cách kín đáo.
Bản dịch của Cha Nguyễn thế Thuấn năm 1965: Việc Đức Kytô sinh ra thì thế nầy: Maria, Mẹ Ngài đã đính hôn với Yuse; song trước khi chung sống cùng nhau, thì bà đã mang thai bởi phép Thánh Thần. Yuse, chồng bà, vì là người công chính, vả lại không muốn lộ việc bà, nên đã muốn đoạn giao cách thầm kín. (Cha Thuấn chú giải Mt 1, 19: Biết được Maria thụ thai cách lạ lùng, như các người công chính Cựu ước, Yuse kính giới cách mầu nhiệm, nên không muốn lấy Maria làm vợ, đâu dám để người đời nghĩ mình là cha của hài nhi siêu phàm đó. Ngài lại không muốn lộ bí mật. Phải có một can thiệp siêu phàm đến, Ngài mới hết phân vân, và lại được biết, theo tư cách con Đa vít, Ngài có nhiệm vụ nhận hài nhi vào dòng dõi Đa vít ).
Bản dịch của Nhóm Phụng vụ giờ kinh, imprimatur của Đức Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn văn Bình, ngày 11-5-1993, in năm 1994: Sau đây là gốc tích Đức Giêsu Kytô: bà Maria, mẹ Người, đã đính hôn với ông Giuse. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần, Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kiến đáo. (Nhóm Phụng vu GK chú giải: Theo phong tục về hôn nhân của dân Israen thì đính hôn đã là thành vợ chồng trước mặt pháp luật, nhưng việc rước dâu thường cách xa lễ đính hôn, có khi cả năm trời. Thường thì hai người không chung sống trước khi rước dâu, nhưng giả như có con với nhau trong giai đoạn nầy vẫn là con hợp pháp. Hai điểm khó giải thích trong đoạn nầy là: Sự công chính của ông Giuse ở cho nào và ông Giuse có biết việc Đức Mẹ Maria thụ thai bởi quyền năng Thánh Thần trước khi thiên thần báo tin không ? Các giải thích vấn đề thứ nhất tùy thuộc cách giải thích vấn đề sau. Lời thiên thần báo cho ông Giuse biết có thể hiểu là một lời báo cho biết sự thật về nguồn gốc bào thai trong lòng Đức Maria hoặc là một lời xác nhận ông Giuse đã biết. Nếu nhờ lời thiên thần báo tin ông Giuse mới biết sự thật, thì sự công chính của ông là ở chỗ không nhận là của mình cái gì không về mình, đồng thời tôn trọng điều ông không hiểu nơi Đức Maria và chọn cách âm thầm bỏ đi. Còn nếu trước khi thiên thần báo tin, ông đã biết sự thật, thì sự tôn kính của ông là tôn trọng mầu nhiệm Thiên Chúa đa thực hiện nơi Đức Maria. Dù sao thì lời thiên thần nói với ông Giuse chính là nói với chúng ta để giải thích nguồn gốc và sứ mạng của Chúa Giêsu: Người là Thiên Chúa mà đến, sinh làm người trong dòng dõi vua Đa vít để cứu dân Người khỏi tội lỗi.
Bản dịch của Nhóm Phụng vụ giờ kinh, imprimatur như trên, nhưng có nói: giúp đỡ của Liên hiệp Thánh Kinh Hội (United Bible Societis): Sau đây là gốc tích Đức Giêsu Kytô: bà Maria, mẹ Người đã thành hôn với ông Giuse. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo.
Nhóm nầy đã thay từ ngữ “đính hôn” ra “thành hôn”.
Bản dịch của Thánh Kinh hội tại Việt nam năm 1974: Việc Chúa Giê-xu Cơ-đốc giáng sanh như sau: Mẹ Ngài là bà Maria đã được hứa gả cho Giô-xep nhưng trước khi họ chung sống với nhau thì bà đã có thai bởi Đức Thánh Linh. Ông Giô-xep, chồng bà là người ngay lành, không muốn bêu xấu bà trước công chúng, liền âm thầm từ hôn.
Bản dịch song ngữ (Anh Việt) của Thánh Kinh hội in năm 2004:
This is how Jesus Christ was born, / Sự giáng sinh của Đức Chúa Giê-xu Cơ
A young woman named Mary was engaged to Joseph / đã xảy ra như sau: Maria, mẹ Ngài đã hứa hôn với Gio-sép
from King David’ s Family. But before they were married / nhưng trước khi chung sống với nhau thì
she learned that she was going to have a baby by God ‘s Holy Spirit / nàng mang thai bởi Đức Thánh Linh .
Joseph was a good man and did not / Gio-sép, chồng nàng là người công chính,
want to embarrass Mary in front of everyone. / không muốn bêu xấu nàng,
So he decided to quietly call off the wedding. / nên định âm thầm từ hôn.
Bản dịch tiếng Pháp của Bible de Jérusalem in năm 1961: Et voici comment Jésus Christ fut engendré. Marie, sa mère, était fiancée à Joseph: or, avant qu ‘ ils eussent mené vie commune, elle se trouve enceinte par le fait de l’ Esprit Saint. Joseph, son époux qui était un homme droit et ne voulait pas la dénoncer publiquement, résolut de la répudier sans bruit. (fiancée =đã
hưá hôn )
Bản dịch tiếng Pháp của TOB năm 1988: Voici quelle fut l’ origine de Jésus. Marie, sa mère, était accordée en mariage à Joseph; or, avant qu’ ils aient habité ensemble, elle se trouva enceinte par le fait de l’ Esprit Saint. Joseph, son époux, qui était un homme juste et ne voulait pas la diffamer publiquement, résolut de la répudier secrètement. (accordée en mariage = thỏa
thuận kết hôn, đồng ý kết hôn)
Bản dịch tiếng Anh của Công giáo Mỹ, imprimatur năm i981: Now this is how the birth of Jesus Christ came about. When his mother Mary was betrothed to Joseph, but before they lived together, she was found with child through the Holy Spirit. Joseph her husband, since he was a righteous man, yet unwilling to expose her to sharm, decided to divorce her quietly. (betrothed =hứa hôn)
Bản dịch tiếng Trung quốc dùng từ ngữ đính hôn.
Các bản dịch đã tỏ ra hết sức thận trọng với từ ngữ desponsata trước sự thật nơi thánh Giuse và Đức Mẹ: “kết hôn nên vợ nên chồng rồi mà chưa hoạt động vợ chồng “. Hầu hết dùng từ ngữ: đính hôn hoặc cách nói nôm na nhưng rất rõ ràng: được hứa gả.
Dùng từ ngữ: thành hôn ? Chữ “thành” trong nghĩa của chữ Hán có nghĩa là xong, xong rồi. Trong tiếng Nôm, nghĩa chữ “thành “còn mạnh hơn, rõ hơn vì xong rồi, đạt tơi đích rồi. Cac từ ngữ: đính hôn, kết hôn, thành hôn, một số từ điển xem như gần giống nghĩa với nhau, nhưng dùng cho trường hợp cụ thể, thực tế thì có ý nghĩa khác nhau. Ngôn ngữ trong cuộc sống thực tế, cụ thể.
Thánh Giuse được Thánh Kinh ca ngợi là người công chính, không những là Người biết kính sợ Thiên Chúa, giữ luật Chúa nghiêm chỉnh, mà nhất là tin tưởng tuyệt đối vào Chúa trong vâng phục, phó thác, khiêm nhu. Muốn dịch đoạn Kinh Thánh trên thiết tưởng phải giống thánh Giuse trước đã.
Lm Fx Nguyễn hùng Oánh
Nếu chàng thanh niên Giuse khoảng ba mươi thì đúng vào tuổi “tam thập nhi lập” (tuổi ba mươi trưởng thành) hoặc như hình vẽ một ông gia tặng cho thánh Giuse thì ông vào tuổi “tri thiên mệnh” (tuổi năm mươi biết được sắp đặt của trời ). Dầu vào tuổi nào, Giuse khi đa ký “hôn ước” với cô Maria thì Giuse vẫn muốn sống theo cuộc sống gia đình như mọi người nghĩa là vợ chồng sẽ sống chung với nhau vàsinh con cái càng nhiều càng tốt (trước khi Chúa gọi).
Do thái không có quan niệm như ta: cưới vợ thì cưới liền tay, rước dâu thì rước trong ngày cho xong. Do đó, cô Maria mới có thời gian đi từ miền Bắc Galilê tới miền Nam Giuđêa để thăm bà chị Elizabet đang mang thai được sáu tháng. Chia vui với bà Chị mang thai trong cảnh già do Chúa cho và bà Chị cũng phát hiện ra em mình đang mang “Chúa tôi” mới được mấy ngày do quyền năng Chúa Thánh Thần. Bài Magnificat ngắn do Đức Maria ca ngợi Thiên Chúa “thực hiện việc trọng đại nơi mình “(Luca I,49) và lời khen của ba Chị: ” Phúc cho em vì em tin vào Lời Chúa phán cùng em được thực hiện” (Lc I,45) tất cả nói lên niềm tin tưởng vững bền vào Thiên Chúa bên cạnh một vị tư tế câm vì thiếu niềm tin.
Giuse hình như không biết gì cả. Khi cô Maria trờ về nhà thì cô đã mang thai được ba tháng rồi. Dáng đi của cô được các bà trong thôn xóm dễ dàng phát hiện: cô có thai. Người lo lắng nhất là bà Anna, rồi bà truyền cái lo nầy cho chồng. Các nhà làm phim de dàng khai thác cảnh nầy. Maria đứng trước cha mẹ, bà Anna nói, rồi ông bố nói theo luật: nếu mà con của Giuse thì tốt lắm nhưng con của người khác thì chết với Giuse … bi ném đá đó. Maria công nhận mình đang mang thai, nhưng bào thai nầy không phài của Giuse và cô xin cha mẹ yên tâm và cô hứa sẽ nói với Giuse. Giuse đã nghe được dư luận trong xóm nói về cô Maria đi thăm chị về và cô có thai, tức tốc chạy tới nhà Gioakim. Hai ông bà vừa tin con, vừa hiểu được thái độ bực tức của Giuse nên bảo Giuse xuống nhà dưới gặp Maria.
Giuse biểu lộ bực tức ra và giơ tay đe … Maria binh tĩnh xác nhận mình đang mang thai, và nói: thai nầy không phải của ai cả mà do Thiên Chúa. Giuse yên lặng, bực mình đi về. Dĩ nhiên, là chàng rất buồn, va ngồi ngủ thiếp đi dươí bóng mát một cây nhiều lá. Và sứ thần Chúa đến giải thích cho Giuse biết phép mầu của Thiên Chúa để Maria mang thai con trai và dạy Giuse đưa Maria về nhà và phải đặt tên con trẻ là Giêsu ( Thiên Chúa cứu độ). Thiên Chúa đã quay 360 độ cho cuộc đời Giuse.
Thế là đời sống gia đình của bác thợ mộc Giuse có Đức Trinh nữ Maria và Con Thiên Chúa làm người, hoàn toàn thuận theo Ý Chúa Cha, không có “tình dục vợ chồng”. Cha Gioakim Nguyễn Văn Hiếu, Giám Đốc Tiểu Chủng viện Thánh Giuse Saigon đã giảng trong Thánh lễ Bổn Mạng Chủng viện: Đức Mẹ tắm trong phòng, tiếng nươc chảy róc rách, Thánh Giuse bào, đục, cưa ở ngoài, nghe tiếng nước chảy trong phòng tắm, là con người, không phải là vật vô cảm nhưng Ngài đã lướt thắng vì ơn Chúa và vì ý chí của Ngài.
Để hiểu về giá trị đồng trinh và giá trị giới tính và tính dục, thiết nghĩ xin nói đôi nét ở đây:
Tính dục ăn sâu vào bản ngã con người, nhưng là di tích của thú tính (thấy rõ trong những lỗi phạm thuộc giới răn thứ sáu và báo chí đăng tệ nạn mại dâm, phạm pháp hiếp dâm ) chỉ la phương tiện nhất thời để tình yêu hôn nhân được triển nở, nhưng có thể bỏ qua được, vượt qua được và chỉ còn giữ lại những yếu tố thiêng liêng của tình yêu hôn nhân (ông bà ngoại của tôi, khi về già, ông một giường gỗ lim, bà một giương gỗ lim, ở giữa là một tủ lớn trên có bàn thờ và tiếp là bàn dài với đôi trường kỷ dài để tiếp khách. Tôi thỉnh thoảng leo lên giường ngủ với ông hoặc với bà. Đời sống của ông bà tôi thật là tuyệt hảo. Khi ông tôi qua đời, bà và con cháu đi dưới quan tài go vàng tâm của ông, và tôi thấy và nghe bà tôi khóc … tôi không diễn tả nỗi ). Nơi Thánh gia, Thiên Chúa đã muốn đề cao tình trạng thiêng liêng của bậc hôn nhân.
-
- Nói như vậy không phải để hạ thấp giá trị của phương diện giác quan của tình ái trong bậc hôn nhân (amour sensible). Nó cần thiết, nhưng chỉ đóng vai trò yếu tố dẫn khởi, nâng đỡ và tượng trưng cho tình yêu thiêng liêng bền vững. Nếu chỉ biết tình yêu hôn nhân qua hoạt động tính dục thì sẽ đưa tới đổ vỡ (thời nay, ra tòa ly dị vì chồng hoặc vợ bất lực sinh lý hoặc ngoại tình v.v ). Trái lại, đặt tình yêu hôn nhân đúng mức của nó là tình yêu thiêng liêng bền vững thì gia đình không bị lung lay và được hạnh phúc.
Đức Maria và Thánh Giuse đã sống phần cốt yếu của lý tương hôn nhân và đồng thời hưởng phần châu báu của lý tưởng trinh khiết. Nơi Đức Maria có vẻ đẹp của sự đồng trinh và cả vẻ đẹp của lý tưởng hôn nhân. Nơi thánh Giuse sáng chói của gia trưởng công chính trong bầu khí gia đình thánh thiện, thanh khiết. Cà hai thánh sống bậc gia đình trong sự đồng trinh đã cho biết tình yêu đã vượt khỏi hoạt động sinh lý là một thứ tình yêu hoàn hảo hơn hẳn tình yêu phải nhờ giác quan và sinh lý. Tình yêu trong đức trinh khiết là thứ tình yêu giống tình yêu trong gia đình Thiên Chúa Ba Ngôi, tiên báo cách rõ ràng đời sống sau nầy
ở trên trời: ” Khi sống lại, người ta sẽ sống như Thiên thần “( Mt 22,30).
Ca ngợi Đức Maria đã mong ước sống đồng trinh trước khi lập gia đình và ngay khi đính hôn với bác thợ mộc Giuse mà quên con người thánh Giuse được Kinh Thánh gọi là bậc công chính trong dịp nầy là một thiếu sót. Để học hỏi, ta thử xem các bản dịch liên quan tới vấn đề nầy (Matheu 1, 18-19):
Bản Latinh (Vulgata): Christi autem genatio sic erat: cum esset desponsata mater eius Maria Ioseph, antequam convenirent, inventa est in utero habens de Spiritu Sancto. Ioseph autem vir eius, cum esset iustus et nollet eam traducere, voluit occulte dimittere eam. (ghi chú: desponsata nghĩa là người nữ đã đính hôn, đã hứa hôn, fiancée ).
Bản tiếng Việt của Đức Hồng Y Giuse Maria Trinh Văn Căn: Chúa Giêsu giáng sinh như sau: Bà Maria, Mẹ Người, đã đính hôn với ông Giuse, song hai ông bà chưa ở cùng nhau, thì Bà đã chịu thai bởi quyền phép Chúa Thánh Thần. Ông Giuse, bạn bà là kẻ công chính và không muốn làm ố danh bà, nên đã định bỏ bà cách kín đáo.
Bản dịch tiếng Việt của Uy Ban Giám mục về Phụng vụ (Cha Nguyễn văn Vi) về Thánh lễ Thánh Giuse: Chúa Kytô giáng sinh trong hoàn cảnh sau đây: Mẹ Người là Maria đính hôn với Giuse, trước khi về chung sống với nhau, đã thụ thai bởi phép Chúa Thánh Thần. Giuse bạn của bà là người công chính, không muốn tố cáo bà, nên định tâm lìa bỏ bà cách kín đáo.
Bản dịch của Cha Nguyễn thế Thuấn năm 1965: Việc Đức Kytô sinh ra thì thế nầy: Maria, Mẹ Ngài đã đính hôn với Yuse; song trước khi chung sống cùng nhau, thì bà đã mang thai bởi phép Thánh Thần. Yuse, chồng bà, vì là người công chính, vả lại không muốn lộ việc bà, nên đã muốn đoạn giao cách thầm kín. (Cha Thuấn chú giải Mt 1, 19: Biết được Maria thụ thai cách lạ lùng, như các người công chính Cựu ước, Yuse kính giới cách mầu nhiệm, nên không muốn lấy Maria làm vợ, đâu dám để người đời nghĩ mình là cha của hài nhi siêu phàm đó. Ngài lại không muốn lộ bí mật. Phải có một can thiệp siêu phàm đến, Ngài mới hết phân vân, và lại được biết, theo tư cách con Đa vít, Ngài có nhiệm vụ nhận hài nhi vào dòng dõi Đa vít ).
Bản dịch của Nhóm Phụng vụ giờ kinh, imprimatur của Đức Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn văn Bình, ngày 11-5-1993, in năm 1994: Sau đây là gốc tích Đức Giêsu Kytô: bà Maria, mẹ Người, đã đính hôn với ông Giuse. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần, Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kiến đáo. (Nhóm Phụng vu GK chú giải: Theo phong tục về hôn nhân của dân Israen thì đính hôn đã là thành vợ chồng trước mặt pháp luật, nhưng việc rước dâu thường cách xa lễ đính hôn, có khi cả năm trời. Thường thì hai người không chung sống trước khi rước dâu, nhưng giả như có con với nhau trong giai đoạn nầy vẫn là con hợp pháp. Hai điểm khó giải thích trong đoạn nầy là: Sự công chính của ông Giuse ở cho nào và ông Giuse có biết việc Đức Mẹ Maria thụ thai bởi quyền năng Thánh Thần trước khi thiên thần báo tin không ? Các giải thích vấn đề thứ nhất tùy thuộc cách giải thích vấn đề sau. Lời thiên thần báo cho ông Giuse biết có thể hiểu là một lời báo cho biết sự thật về nguồn gốc bào thai trong lòng Đức Maria hoặc là một lời xác nhận ông Giuse đã biết. Nếu nhờ lời thiên thần báo tin ông Giuse mới biết sự thật, thì sự công chính của ông là ở chỗ không nhận là của mình cái gì không về mình, đồng thời tôn trọng điều ông không hiểu nơi Đức Maria và chọn cách âm thầm bỏ đi. Còn nếu trước khi thiên thần báo tin, ông đã biết sự thật, thì sự tôn kính của ông là tôn trọng mầu nhiệm Thiên Chúa đa thực hiện nơi Đức Maria. Dù sao thì lời thiên thần nói với ông Giuse chính là nói với chúng ta để giải thích nguồn gốc và sứ mạng của Chúa Giêsu: Người là Thiên Chúa mà đến, sinh làm người trong dòng dõi vua Đa vít để cứu dân Người khỏi tội lỗi.
Bản dịch của Nhóm Phụng vụ giờ kinh, imprimatur như trên, nhưng có nói: giúp đỡ của Liên hiệp Thánh Kinh Hội (United Bible Societis): Sau đây là gốc tích Đức Giêsu Kytô: bà Maria, mẹ Người đã thành hôn với ông Giuse. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo.
Nhóm nầy đã thay từ ngữ “đính hôn” ra “thành hôn”.
Bản dịch của Thánh Kinh hội tại Việt nam năm 1974: Việc Chúa Giê-xu Cơ-đốc giáng sanh như sau: Mẹ Ngài là bà Maria đã được hứa gả cho Giô-xep nhưng trước khi họ chung sống với nhau thì bà đã có thai bởi Đức Thánh Linh. Ông Giô-xep, chồng bà là người ngay lành, không muốn bêu xấu bà trước công chúng, liền âm thầm từ hôn.
Bản dịch song ngữ (Anh Việt) của Thánh Kinh hội in năm 2004:
This is how Jesus Christ was born, / Sự giáng sinh của Đức Chúa Giê-xu Cơ
A young woman named Mary was engaged to Joseph / đã xảy ra như sau: Maria, mẹ Ngài đã hứa hôn với Gio-sép
from King David’ s Family. But before they were married / nhưng trước khi chung sống với nhau thì
she learned that she was going to have a baby by God ‘s Holy Spirit / nàng mang thai bởi Đức Thánh Linh .
Joseph was a good man and did not / Gio-sép, chồng nàng là người công chính,
want to embarrass Mary in front of everyone. / không muốn bêu xấu nàng,
So he decided to quietly call off the wedding. / nên định âm thầm từ hôn.
Bản dịch tiếng Pháp của Bible de Jérusalem in năm 1961: Et voici comment Jésus Christ fut engendré. Marie, sa mère, était fiancée à Joseph: or, avant qu ‘ ils eussent mené vie commune, elle se trouve enceinte par le fait de l’ Esprit Saint. Joseph, son époux qui était un homme droit et ne voulait pas la dénoncer publiquement, résolut de la répudier sans bruit. (fiancée =đã
hưá hôn )
Bản dịch tiếng Pháp của TOB năm 1988: Voici quelle fut l’ origine de Jésus. Marie, sa mère, était accordée en mariage à Joseph; or, avant qu’ ils aient habité ensemble, elle se trouva enceinte par le fait de l’ Esprit Saint. Joseph, son époux, qui était un homme juste et ne voulait pas la diffamer publiquement, résolut de la répudier secrètement. (accordée en mariage = thỏa
thuận kết hôn, đồng ý kết hôn)
Bản dịch tiếng Anh của Công giáo Mỹ, imprimatur năm i981: Now this is how the birth of Jesus Christ came about. When his mother Mary was betrothed to Joseph, but before they lived together, she was found with child through the Holy Spirit. Joseph her husband, since he was a righteous man, yet unwilling to expose her to sharm, decided to divorce her quietly. (betrothed =hứa hôn)
Bản dịch tiếng Trung quốc dùng từ ngữ đính hôn.
Các bản dịch đã tỏ ra hết sức thận trọng với từ ngữ desponsata trước sự thật nơi thánh Giuse và Đức Mẹ: “kết hôn nên vợ nên chồng rồi mà chưa hoạt động vợ chồng “. Hầu hết dùng từ ngữ: đính hôn hoặc cách nói nôm na nhưng rất rõ ràng: được hứa gả.
Dùng từ ngữ: thành hôn ? Chữ “thành” trong nghĩa của chữ Hán có nghĩa là xong, xong rồi. Trong tiếng Nôm, nghĩa chữ “thành “còn mạnh hơn, rõ hơn vì xong rồi, đạt tơi đích rồi. Cac từ ngữ: đính hôn, kết hôn, thành hôn, một số từ điển xem như gần giống nghĩa với nhau, nhưng dùng cho trường hợp cụ thể, thực tế thì có ý nghĩa khác nhau. Ngôn ngữ trong cuộc sống thực tế, cụ thể.
Thánh Giuse được Thánh Kinh ca ngợi là người công chính, không những là Người biết kính sợ Thiên Chúa, giữ luật Chúa nghiêm chỉnh, mà nhất là tin tưởng tuyệt đối vào Chúa trong vâng phục, phó thác, khiêm nhu. Muốn dịch đoạn Kinh Thánh trên thiết tưởng phải giống thánh Giuse trước đã.
Lm Fx Nguyễn hùng Oánh