Dan Lee
05-06-2009, 10:06 PM
“Bước một bước, xa thêm ngàn dặm thẳm”
Núi lam mờ, hay mắt đỏ tôi hoen,
Vườn nho xanh, vươn mình trong nắng ấm,
Người cúi đầu, câm nín nỗi hờn ghen.
(Dẫn từ thơ Vũ Đình Trường)
Ga 15: 1-8
Bước ngàn dặm, nhà thơ nào lại dám bước. Vào vườn nho, nhà Đạo nay vẫn bước vào. Vào nơi đó, có nắng ấm, sống cùng Chúa. Vào nơi đây, ta cùng Ngài tiến bước, với bà con. Anh em. Như trình thuật đề cập, rất hôm nay.
Trình thuật hôm nay, thánh Gioan ghi lại câu chuyện về vườn nho, có lá cành liền gắn với Thân Nho Chúa, để sinh trái. Sinh hoa trái, không chỉ là sinh sôi nảy nở, ngày của Chúa. Sinh hoa trái, là như ý nghĩa Chúa khẳng định, cho nho cành:“Cành nào gắn liền Thầy, mà không sinh hoa trái, Ngài chặt đi” (Ga 15: 1)
Những ai có kinh nghiệm trồng giàn nho hay hoa hồng, đều hiểu rõ quá trình cần cắt tiả, để sinh sôi. Đây là tiến trình quan trọng, Chúa vẫn dạy: “Cành nào sinh hoa trái, Người sẽ tỉa sạch để sinh thêm.”
Và lại nữa, Chúa vẫn khuyên: “Anh em đã được sạch, nhờ Lời Thầy nói với anh em. Hãy ở lại trong Thầy, và Thầy ở lại trong anh em.” (Ga 15: 4). Ở lại, là để đồng hoá với Thầy. Với Chúa. Ở lại, bằng cắt lìa cuộc sống, của riêng ta. Cắt lìa, là từ bỏ những gì nghịch chống tinh thần Chúa răn dạy.
Cắt tiả, còn là tiến trình đính kết cuộc sống khổ hạnh. Là, trạng thái thoát rời mọi khát vọng, vẫn tự nhiên. Cắt tiả, để gia nhập mọi sinh hoạt được Chúa bảo ban. Đề xuất. Là, chấp nhận bỏ qua một bên, những vướng bận đớn hèn. Vật chất. Là, chỉ đặt nặng những gì đến từ Chúa. Trong Chúa, thôi.
Bài đọc 2, diễn tả cũng một điều, nhưng cách khác. Cách đó là: “Ta đừng yêu bằng đầu môi chót lưỡi, nhưng hãy chân thật, bằng việc làm. Bởi có thế, ta sẽ biết là ta đứng về phía sự thật. Và, an lòng trước mặt Chúa.” (1Ga 3: 18)
Bài đọc 1, cũng minh hoạ những điều xưa Chúa nói. Minh hoạ, bằng những kinh nghiệm từng trải của thánh Phaolô. Kinh nghiệm hồi hướng trở về, ở Đa-mát. Trở về, vì trước đó, đấng bậc Sao-lô nhiệt thành quyết bách hại dân con nghèo hèn, đi theo Chúa. Trở về lại, thánh nhân đã trở thành vị tông đồ đầy nhiệt huyết, sống với Chúa.
Với thánh nhân, tuy đã nhiệt thành hồi hướng, nhưng Hội thánh lúc ban đầu vẫn còn dè chừng. Ái ngại. Ngại rằng, vị môn đệ nhiệt thành này lại sẽ có hành vi dối gian. Trở mặt. Bởi thế nên, khi thánh nhân đặt chân ghé đến Giê-ru-sa-lem, chẳng ai dám đứng ra làm nhân chứng, để cùng tin. Ai nấy vẫn lo ngại rằng, có thể đây là mánh lới mới, thánh nhân dùng nó để xâm nhập cộng đoàn, nhiều trong trắng. May mắn thay, nhờ có ông Ba-na-ba đứng ra bảo chứng, kịp đưa thánh nhân đến gặp các tông đồ, và xác nhận; nên, thánh nhân “đã mạnh dạn giảng rao nhân danh Đức Giêsu” tại các sinh hoạt giảng dạy, ở Giêru-sa-lem.
Mặc dầu thế, thánh Phao-lô vẫn gặp nhiều khó khăn với các địch thù mới người Hy Lạp. Với cả đồng Đạo người Do Thái, nói tiếng Hy. Vào lúc ấy, nhiều người vẫn coi thánh nhân là người từng phản bội lại truyền thống, rất khó tin. Vì vậy, thánh Phaolô mới phải kinh qua tiến trình cắt tỉa, như dân con Đức Chúa, vẫn lãnh chịu nhiều khổ ải. “Họ tìm cách giết ông.” (Cv 9: 29) là câu nói cho thấy tình trạng khốn khổ/cần cắt tỉa, như thế nào.
“Anh em biết được, liền dẫn ông xuống Xê-da-ri-a, và tiễn ông lên đường về Tác-sô”. Xem như thế, nhờ có hồi hướng/cắt tiả, thánh Phao-lô đã biết “yêu thương/cải hối” không bằng “đầu môi chót lưỡi”. Nhưng, nơi thánh nhân, đã nẩy sinh nhiều hoa trái, do biết kết hợp hài hoà với Chúa, và trong Chúa. Cũng từ đó, thánh nhân đã cùng với các người anh em trong Chúa Kitô, men theo đường cận duyên, mà về với Xê-da-ri-a, một thị trấn Pelestin dọc bờ Địa Trung Hải.
Cũng từ đây, Chúa đã mặc khải dấu hiệu là Ngài đang hoạt động cùng với thánh nhân. Ngang qua mọi người. Cũng nhờ đó, lời Chúa đã thành hiện thực, như thánh nhân viết: “Thiên Chúa ở lại trong chúng ta, là nhờ Thần Khí Người ban cho chúng ta”. (1Ga 3: 24)
Còn những ai, vì chọn lựa tư riêng của mình, mà tách lìa rời khỏi Chúa, cũng sẽ trở nên như nhánh khô bị cắt bỏ khỏi thân cành rất xanh. Và như thế, sẽ “bị người đời nhặt lấy, quăng vào lửa để thiêu đốt.” (Ga 15: 6). Tách rời Chúa, không chỉ là tách lìa, về thể chất. Tách lìa đây, là chia cách khỏi căn tính, có lý lịch. Tách lìa đây, còn là tách ly và rẽ chia, quyết chối bỏ đường lối Chúa ban. Quyết khước từ, đường ngay lối chính, cuộc đời mình. Và khước từ, cả cuộc sống thẳng ngay, để chọn lựa men theo lối mòn hạn hẹp, đầy chết chóc. Dối gian. Mù mịt.
Nói tóm lại, đính liền và ở lại trong Chúa, ta sẽ nhận được lời hứa: “Nếu anh em ở lại trong Thầy, và lời Thầy ở lại trong anh em, thì muốn gì anh em cứ xin, anh em sẽ được toại nguyện.” (Ga 15: 7). Lời Chúa hứa, không thể coi đó như tấm ngân phiếu để ngỏ, không chữ ký. Cũng đừng coi đây như một van nài được trúng thưởng. Trúng, như trúng giải thưởng những lôtô/xổ số, đầy hấp dẫn. Trúng, là có trúng, nhưng chẳng gạt bỏ được tên tuổi kẻ địch thù khỏi bản liệt kê danh sách. Gạt bỏ mọi chữa lành, cho căn bệnh nan y, cấp tính.
Lời Chúa hứa, vẫn được dẫn nhập bằng điều kiện tiên quyết, là: cần thiết ở lại trong Chúa. Cần được Chúa dẫn dắt bằng “lời”. Bằng những điều Ngài từng phán dạy. Bảo ban. Bằng thị kiến, Ngài vẫn dẫn dụ. Bằng, những điều đã được xác nhận, ở bài đọc 2: “Ta được dạn dĩ trước mặt Thiên Chúa, và nếu ta xin gì, thì ta lĩnh lấy nơi Ngài vì ta giữ lệnh truyền của Ngài, và làm những gì đẹp lòng Ngài.” (1Ga 3: 21).
Lệnh truyền mới, nay đã là: “tin vào Danh của Con Người, tức Đức Giêsu Kitô”, và “yêu mến nhau, như Ngài đã truyền lịnh cho ta.” (1Ga 3: 23). Nói được thế, chỉ những ai tiếp tục thực hiện những gì giúp ta đến gần với Đức Kitô hơn. Đến gần Ngài, để rồi ta sẽ tháp đặt Thần Khí của Ngài vào niềm tin, nơi ta. Và lời nguyện cầu như thế, chắc chắn sẽ được đền đáp.
Rõ ràng, là lời cuối của trình thuật còn viết rõ: “Nơi điều này Cha Thầy được hiển vinh, là anh em hãy sinh nhiều hoa trái, và trở thành môn đệ Thầy.” (Ga 15: 8). Ngõ hầu giúp Hội thánh hiểu rõ những điều nói trên, thánh I-rê-nê cũng từng viết: “Sự vinh hiển của Thiên Chúa ứ tràn nơi con người sống động, là chúng ta.”
Trong hân hoan cùng với các thánh công nhận sự vinh hiển Chúa, ta hát lên lời ca của nghệ sĩ:
“Bạn thân ơi, tôi muốn nói
Ngày mai đây, không ai lẻ loi
Chẳng còn cô đơn, hay bóng tối
Trước mắt ta, là những ngày vui.” (Lê Hựu Hà – Lời trái tim muốn nói)
Lời trái tim muốn nói, là trọn gói những lời yêu thương. Và khi đã yêu, hãy cứ bước vào vườn nho Chúa. Có hoa trái xanh tươi. Quyết vươn mình trong nắng ấm. Có tình Chúa ở cùng. Không còn chỗ cho cô đơn. Lẻ bóng. Mà, chỉ là những ngày vui. Ân cần. Rất Hội thánh.
Lm Phan Đỗ Thục Linh
Mai Tá diễn dịch.
Núi lam mờ, hay mắt đỏ tôi hoen,
Vườn nho xanh, vươn mình trong nắng ấm,
Người cúi đầu, câm nín nỗi hờn ghen.
(Dẫn từ thơ Vũ Đình Trường)
Ga 15: 1-8
Bước ngàn dặm, nhà thơ nào lại dám bước. Vào vườn nho, nhà Đạo nay vẫn bước vào. Vào nơi đó, có nắng ấm, sống cùng Chúa. Vào nơi đây, ta cùng Ngài tiến bước, với bà con. Anh em. Như trình thuật đề cập, rất hôm nay.
Trình thuật hôm nay, thánh Gioan ghi lại câu chuyện về vườn nho, có lá cành liền gắn với Thân Nho Chúa, để sinh trái. Sinh hoa trái, không chỉ là sinh sôi nảy nở, ngày của Chúa. Sinh hoa trái, là như ý nghĩa Chúa khẳng định, cho nho cành:“Cành nào gắn liền Thầy, mà không sinh hoa trái, Ngài chặt đi” (Ga 15: 1)
Những ai có kinh nghiệm trồng giàn nho hay hoa hồng, đều hiểu rõ quá trình cần cắt tiả, để sinh sôi. Đây là tiến trình quan trọng, Chúa vẫn dạy: “Cành nào sinh hoa trái, Người sẽ tỉa sạch để sinh thêm.”
Và lại nữa, Chúa vẫn khuyên: “Anh em đã được sạch, nhờ Lời Thầy nói với anh em. Hãy ở lại trong Thầy, và Thầy ở lại trong anh em.” (Ga 15: 4). Ở lại, là để đồng hoá với Thầy. Với Chúa. Ở lại, bằng cắt lìa cuộc sống, của riêng ta. Cắt lìa, là từ bỏ những gì nghịch chống tinh thần Chúa răn dạy.
Cắt tiả, còn là tiến trình đính kết cuộc sống khổ hạnh. Là, trạng thái thoát rời mọi khát vọng, vẫn tự nhiên. Cắt tiả, để gia nhập mọi sinh hoạt được Chúa bảo ban. Đề xuất. Là, chấp nhận bỏ qua một bên, những vướng bận đớn hèn. Vật chất. Là, chỉ đặt nặng những gì đến từ Chúa. Trong Chúa, thôi.
Bài đọc 2, diễn tả cũng một điều, nhưng cách khác. Cách đó là: “Ta đừng yêu bằng đầu môi chót lưỡi, nhưng hãy chân thật, bằng việc làm. Bởi có thế, ta sẽ biết là ta đứng về phía sự thật. Và, an lòng trước mặt Chúa.” (1Ga 3: 18)
Bài đọc 1, cũng minh hoạ những điều xưa Chúa nói. Minh hoạ, bằng những kinh nghiệm từng trải của thánh Phaolô. Kinh nghiệm hồi hướng trở về, ở Đa-mát. Trở về, vì trước đó, đấng bậc Sao-lô nhiệt thành quyết bách hại dân con nghèo hèn, đi theo Chúa. Trở về lại, thánh nhân đã trở thành vị tông đồ đầy nhiệt huyết, sống với Chúa.
Với thánh nhân, tuy đã nhiệt thành hồi hướng, nhưng Hội thánh lúc ban đầu vẫn còn dè chừng. Ái ngại. Ngại rằng, vị môn đệ nhiệt thành này lại sẽ có hành vi dối gian. Trở mặt. Bởi thế nên, khi thánh nhân đặt chân ghé đến Giê-ru-sa-lem, chẳng ai dám đứng ra làm nhân chứng, để cùng tin. Ai nấy vẫn lo ngại rằng, có thể đây là mánh lới mới, thánh nhân dùng nó để xâm nhập cộng đoàn, nhiều trong trắng. May mắn thay, nhờ có ông Ba-na-ba đứng ra bảo chứng, kịp đưa thánh nhân đến gặp các tông đồ, và xác nhận; nên, thánh nhân “đã mạnh dạn giảng rao nhân danh Đức Giêsu” tại các sinh hoạt giảng dạy, ở Giêru-sa-lem.
Mặc dầu thế, thánh Phao-lô vẫn gặp nhiều khó khăn với các địch thù mới người Hy Lạp. Với cả đồng Đạo người Do Thái, nói tiếng Hy. Vào lúc ấy, nhiều người vẫn coi thánh nhân là người từng phản bội lại truyền thống, rất khó tin. Vì vậy, thánh Phaolô mới phải kinh qua tiến trình cắt tỉa, như dân con Đức Chúa, vẫn lãnh chịu nhiều khổ ải. “Họ tìm cách giết ông.” (Cv 9: 29) là câu nói cho thấy tình trạng khốn khổ/cần cắt tỉa, như thế nào.
“Anh em biết được, liền dẫn ông xuống Xê-da-ri-a, và tiễn ông lên đường về Tác-sô”. Xem như thế, nhờ có hồi hướng/cắt tiả, thánh Phao-lô đã biết “yêu thương/cải hối” không bằng “đầu môi chót lưỡi”. Nhưng, nơi thánh nhân, đã nẩy sinh nhiều hoa trái, do biết kết hợp hài hoà với Chúa, và trong Chúa. Cũng từ đó, thánh nhân đã cùng với các người anh em trong Chúa Kitô, men theo đường cận duyên, mà về với Xê-da-ri-a, một thị trấn Pelestin dọc bờ Địa Trung Hải.
Cũng từ đây, Chúa đã mặc khải dấu hiệu là Ngài đang hoạt động cùng với thánh nhân. Ngang qua mọi người. Cũng nhờ đó, lời Chúa đã thành hiện thực, như thánh nhân viết: “Thiên Chúa ở lại trong chúng ta, là nhờ Thần Khí Người ban cho chúng ta”. (1Ga 3: 24)
Còn những ai, vì chọn lựa tư riêng của mình, mà tách lìa rời khỏi Chúa, cũng sẽ trở nên như nhánh khô bị cắt bỏ khỏi thân cành rất xanh. Và như thế, sẽ “bị người đời nhặt lấy, quăng vào lửa để thiêu đốt.” (Ga 15: 6). Tách rời Chúa, không chỉ là tách lìa, về thể chất. Tách lìa đây, là chia cách khỏi căn tính, có lý lịch. Tách lìa đây, còn là tách ly và rẽ chia, quyết chối bỏ đường lối Chúa ban. Quyết khước từ, đường ngay lối chính, cuộc đời mình. Và khước từ, cả cuộc sống thẳng ngay, để chọn lựa men theo lối mòn hạn hẹp, đầy chết chóc. Dối gian. Mù mịt.
Nói tóm lại, đính liền và ở lại trong Chúa, ta sẽ nhận được lời hứa: “Nếu anh em ở lại trong Thầy, và lời Thầy ở lại trong anh em, thì muốn gì anh em cứ xin, anh em sẽ được toại nguyện.” (Ga 15: 7). Lời Chúa hứa, không thể coi đó như tấm ngân phiếu để ngỏ, không chữ ký. Cũng đừng coi đây như một van nài được trúng thưởng. Trúng, như trúng giải thưởng những lôtô/xổ số, đầy hấp dẫn. Trúng, là có trúng, nhưng chẳng gạt bỏ được tên tuổi kẻ địch thù khỏi bản liệt kê danh sách. Gạt bỏ mọi chữa lành, cho căn bệnh nan y, cấp tính.
Lời Chúa hứa, vẫn được dẫn nhập bằng điều kiện tiên quyết, là: cần thiết ở lại trong Chúa. Cần được Chúa dẫn dắt bằng “lời”. Bằng những điều Ngài từng phán dạy. Bảo ban. Bằng thị kiến, Ngài vẫn dẫn dụ. Bằng, những điều đã được xác nhận, ở bài đọc 2: “Ta được dạn dĩ trước mặt Thiên Chúa, và nếu ta xin gì, thì ta lĩnh lấy nơi Ngài vì ta giữ lệnh truyền của Ngài, và làm những gì đẹp lòng Ngài.” (1Ga 3: 21).
Lệnh truyền mới, nay đã là: “tin vào Danh của Con Người, tức Đức Giêsu Kitô”, và “yêu mến nhau, như Ngài đã truyền lịnh cho ta.” (1Ga 3: 23). Nói được thế, chỉ những ai tiếp tục thực hiện những gì giúp ta đến gần với Đức Kitô hơn. Đến gần Ngài, để rồi ta sẽ tháp đặt Thần Khí của Ngài vào niềm tin, nơi ta. Và lời nguyện cầu như thế, chắc chắn sẽ được đền đáp.
Rõ ràng, là lời cuối của trình thuật còn viết rõ: “Nơi điều này Cha Thầy được hiển vinh, là anh em hãy sinh nhiều hoa trái, và trở thành môn đệ Thầy.” (Ga 15: 8). Ngõ hầu giúp Hội thánh hiểu rõ những điều nói trên, thánh I-rê-nê cũng từng viết: “Sự vinh hiển của Thiên Chúa ứ tràn nơi con người sống động, là chúng ta.”
Trong hân hoan cùng với các thánh công nhận sự vinh hiển Chúa, ta hát lên lời ca của nghệ sĩ:
“Bạn thân ơi, tôi muốn nói
Ngày mai đây, không ai lẻ loi
Chẳng còn cô đơn, hay bóng tối
Trước mắt ta, là những ngày vui.” (Lê Hựu Hà – Lời trái tim muốn nói)
Lời trái tim muốn nói, là trọn gói những lời yêu thương. Và khi đã yêu, hãy cứ bước vào vườn nho Chúa. Có hoa trái xanh tươi. Quyết vươn mình trong nắng ấm. Có tình Chúa ở cùng. Không còn chỗ cho cô đơn. Lẻ bóng. Mà, chỉ là những ngày vui. Ân cần. Rất Hội thánh.
Lm Phan Đỗ Thục Linh
Mai Tá diễn dịch.