Dan Lee
09-25-2009, 07:34 PM
“Mẹ tôi lo liệu đủ trăm điều.”
Sân gạch tường hoa người quét lại,
Vẽ cung trừ quỷ, trồng cây nêu.”
(Dẫn từ thơ Nguyễn Bính)
Mc 9: 38-43
Vẽ cung trừ quỷ, vẫn là mẹ. Lo đủ trăm điều, là việc người đời cứ mưu toan. Trừ quỷ. Trồng cây nêu. Tống khứ thần linh. Dọn mình đón Lời Chúa. Là, việc của nhà Đạo, bấy lâu nay.
Trình thuật thánh Máccô nay ghi lại Lời Chúa về việc tống khứ tà thần, không chỉ là quyền hành của con dân/môn đồ Chúa, nay được Thầy chỉnh đốn, hầu chuẩn bị lãnh nhận trọng trách Thày phó giao. Cả việc chữa lành người bệnh, lẫn tống khứ, dẹp tan quyền của quỷ.
Mỗi khi cùng Thầy làm việc, đồ đệ học thêm nhiều điều khác biệt giữa quyền bính, lẫn phục vụ. Nay, thấy người không cùng nhóm, vẫn “lấy Danh Thày mà trừ quỷ”. Nên, môn đệ mới chặn. Bởi thế, Chúa khẳng định:“Đừng ngăn chặn họ. Vì không ai lấy danh nghĩa Thày làm phép lạ, rồi sau đó lại có thể nói xấu Thày.” Người mà Chúa nói, rõ ràng không dùng “Danh nghĩa Chúa”, mà vẫn thành công. Thành công trong trừ quỷ. Thành công để mọi người được tự do.
Từ đó, Chúa đề ra nguyên tắc đồ đệ phải tuân giữ: “Ai không chống ta là ủng hộ ta.” Điều này có nghĩa: Thiên Chúa có thể sử dụng bất cứ ai làm việc cho Ngài. Nghĩa là, Hội thánh không thể độc quyền về việc Chúa làm hoặc về sự thật Chúa là Tình thương. Quyền uy Ngài ban phát, là để chữa lành. Và hoà giải. Việc Nước Trời, không thể hạn chế cho mỗi tín hữu độc quyền. Chí ít, là công tác đặc biệt.
Bài đọc 1, rút từ sách Dân số, nói về cùng một tình huống. Giavê chuyện vãn cùng Môsê ở sa-mạc: Thần Khí gửi đến Môsê, cũng được ban cho 70 kỳ mục. Nhận Thần Khí, các ông bắt đầu phát ngôn, ở trong trại. Kịp đến khi, mọi chuyện được tâu lên Môsê, thì người trẻ Giô-suê mới thay Môsê dẫn dắt con dân Do Thái về miền đất hứa. Thấy bất xứng, người trẻ cũng có phản ứng tương tự như thánh Gio-an, mãi về sau: “Thưa Thầy, xin cản họ.”
Và, Môsê có lời tương tự:“Anh ghen giùm tôi à? Phải chi Chúa ban Thần Khí trên toàn dân của Người để họ đều là ngôn sứ. Vì Chúa ban Thần Khí Ngài trên họ.” (Ds 11: 29). Hôm nay, nhiều đấng bậc của Chúa, cũng có những hành xử, rất tương tự. Thành thử, vấn đề đặt ra, không là: ai đang làm gì? Mà là: những gì người người đang làm, là do động lực nào? Từ đâu đến?
Ngoài Hội thánh, có cả ngàn người đang làm công việc của Chúa. Cho Chúa. Trong tinh thần hăng say. Thật thà. Quyết tâm. Có vị, không thuộc thẩm quyền nhà Đạo. Nhưng có ý hướng phụng vụ. Theo thánh kinh. Có vị là Phật tử, Ấn giáo, Do Thái giáo hoặc chỉ là nhân sĩ, phục vụ nhân quyền, không gì khác. Nhưng, hễ ai phục vụ vì Danh Chúa, và là cho Danh Cha toả sáng, ta đều hỗ trợ. Hợp tác.
Tin Mừng hôm nay, Chúa nói:“Nếu bất cứ ai cho anh em uống một chén nước vì lẽ anh em thuộc về Đức Kitô, thì Thầy bảo thật anh em, người đó sẽ không mất phần thưởng đâu.” Những việc đơn giản và lành mạnh, “bất cứ ai” thực hiện trong tinh thần thương yêu và thương xót đều là hành động giống Chúa làm. Cần được công nhận. Chắc chắn, Chúa sẽ chấp nhận.
Tiếp đến, là lời cảnh báo trước tiên là cho ta, kẻ đã thanh tẩy, dù được phép nói cho “bất cứ ai”, vẫn phải thấy: “Bất cứ ai làm cớ vấp phạm cho một trong những kẻ bé mọn đang tin đây phải sa ngã, thì thà buộc cối đá lớn vào cổ nó mà ném xuống biển còn hơn.” (Mc 9: 42) Cụm từ “cớ vấp phạm” được sử dụng để hiểu như “hành động đáng hổ thẹn”, Chúa nói như việc bỉ ổi, đáng lánh xa. Xa Chúa. Xa Tin Mừng.
Đặc biệt, Chúa nói đến “kẻ bé mọn”. Bé mọn đây, không chỉ là các em bé, thôi. Dù bao gồm cả bé em. Nhưng, là những kẻ yếu đuối nhất, trong cộng đoàn. Yếu, do tuổi nhỏ. Yếu, do thiếu học. Yếu, có thể do vị trí của người ấy trong xã hội. Hoặc, chỉ hồi huống trở về, chưa chín chắn trong lối sống. Tức, những kẻ còn yếu về đạo đức. Yếu, niềm tin.
Cũng có thể, là những người mạnh mẽ trong đức tin nhưng lại xử sự cách nào đó khiến kẻ yếu kém trong cộng đoàn bị lép vế, không theo được Chúa. Bởi thế, thánh Phaolô tuyên bố:“Với kẻ yếu hèn, tôi là người hèn yếu.” Và thánh nhân rất nhạy cảm với các vị hồi hướng trở về với nhà Đạo. Những người như thế, thánh nhân chẳng muốn làm điều gì khả dĩ khiến bị đánh động. Hoặc yếu kém.
Là người Công giáo, đôi khi ta xử thế cũng không khác gì mấy người ở ngoài Đạo. Như thể là: “hãy sống như lời tôi nói, chứ đừng ăn ở như tôi đã làm…” Điều này, thường xảy đến với gia đình. Giữa cha mẹ, con cái. Giữa thày cô học trò. Giữa linh mục và giáo dân? Cũng có lúc, ta xử tệ, vì đòi hỏi quá đáng. Vì, thành kiến. Vì quyết tâm không cao? Nhưng hậu quả làm nhiều người mất cả tự tin. Quyết đầu hàng.
Đoạn cuối Tin Mừng, Chúa khuyên hãy cẩn trọng về những gì mình sẽ mắc phải. Tức, làm cớ vấp phạm mình té ngã. Vấp phạm bằng tay chân/mắt mũi. Bằng vào ngôn từ dùng quá mức, Chúa khuyến dụ là: đừng sở hữu cơ phận ấy, nữa. Nếu sử dụng, ta sẽ đi trệch xa đường lối sống với Chúa. Thay vào đó, hảy hội nhập với cộng đoàn kẻ theo chân Chúa. Để rồi, cả tay/chân mắt/mũi của ta sẽ là nhân tố cho tình thương yêu, chữa lành. Sung mãn. Tất cả, đều phải đưa Tin Mừng về với thế giới bên ngoài.
Đó cũng là ý tưởng mà thánh Giacôbê bộc bạch, ở bài đọc. Về những hành xử quá đáng. Lạm dụng: “Vàng bạc của các người đã bị rỉ sét. Chính rỉ sét ấy là bằng chứng buộc tội các người. Nó sẽ như lửa thiêu huỷ xác thịt của các người.” (Gc 5: 3)
Xử sự như thế, thật quá tệ. Còn tệ hơn, là khi do chính người tự cho mình là kẻ theo Chúa. Thư của thánh Giacôbê, dù đã viết hơn hai ngàn năm về trước. Hôm nay, có lặp lại, cũng rất đúng. Vẫn rất thật. Sự thật là, thế giới hôm nay vẫn còn có khác biệt hơn kém giữa các nước. Ngay trong một nước, vẫn còn chênh lệch giàu/nghèo. Chênh lệch mỗi ngày một cao. Đến báo động.
Có chênh lệch, là do các vị trực tiếp hay gián tiếp tự coi mình là người tốt lành. Đạo hạnh. Người của Chúa. Theo Chúa. Những người chẳng cần nghĩ đến ai. Chẳng muốn biết điều gì. Dù tốt lành. Đạo hạnh. Đây, đích thực là cớ vấp phạm. Là, trở ngại lớn cản ngăn con người thực hiện cuộc sống Nước Trời. Như thế, là đá tảng đang tròng vào cổ. Bởi, vẫn còn nhiều người chết lặng, trong nghèo hèn. Đói kém. Khổ đau, đến cùng cực.
Vậy, phải làm sao? Chỉ riêng mình, không ai tài nào giải quyết khó khăn ấy. Nhưng, dù chỉ một lần giúp đỡ người khác, là hết. Chấm dứt cảnh tình nghèo hèn, cũng là bước đầu. Rồi từ đó, ta cùng nhau đỡ nâng được nhiều người. Và, một lần nữa, hãy lấy trường hợp của Mẹ Têrêxa Calcutta, làm mẫu mực. Cũng như mẹ, ta thừa biết có hàng triệu người đang sống trong cảnh nghèo đói. Cơ cực. Bần hàn. Cần ta giúp. Đường lối mẹ Têrêxa Calcutta làm tuy chỉ mới bắt đầu với người nghèo đói, thôi. Cũng là gương sáng để ta biết làm theo như thế. Hăng say. Không ngừng nghỉ.
Trong hân hoan không ngừng hành thiện, ta hãy cứ cùng nhau vui hát. Hát rằng:
“Đời sống trôi hoài không nghỉ ngơi
Đời sống kéo dài, cõi trấn ai.
Con tim. Con tim gieo ngàn nơi.
Anh yêu. Anh yêu, cũng nhiều rồi…” (Phạm Duy-Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài)
Đời sống trôi hoài, anh yêu đấy. Nhưng, mong anh mong chị, nếu yêu ta cũng không nên chỉ yêu, có một người. Mà là, mọi người như Thầy vẫn căn dặn. Chúng ta yêu. Yêu, như “mẹ lo liệu, đủ trăm điều”. Cho ta. Cho mọi người.
Lm Phan Đỗ Thục Linh
Sân gạch tường hoa người quét lại,
Vẽ cung trừ quỷ, trồng cây nêu.”
(Dẫn từ thơ Nguyễn Bính)
Mc 9: 38-43
Vẽ cung trừ quỷ, vẫn là mẹ. Lo đủ trăm điều, là việc người đời cứ mưu toan. Trừ quỷ. Trồng cây nêu. Tống khứ thần linh. Dọn mình đón Lời Chúa. Là, việc của nhà Đạo, bấy lâu nay.
Trình thuật thánh Máccô nay ghi lại Lời Chúa về việc tống khứ tà thần, không chỉ là quyền hành của con dân/môn đồ Chúa, nay được Thầy chỉnh đốn, hầu chuẩn bị lãnh nhận trọng trách Thày phó giao. Cả việc chữa lành người bệnh, lẫn tống khứ, dẹp tan quyền của quỷ.
Mỗi khi cùng Thầy làm việc, đồ đệ học thêm nhiều điều khác biệt giữa quyền bính, lẫn phục vụ. Nay, thấy người không cùng nhóm, vẫn “lấy Danh Thày mà trừ quỷ”. Nên, môn đệ mới chặn. Bởi thế, Chúa khẳng định:“Đừng ngăn chặn họ. Vì không ai lấy danh nghĩa Thày làm phép lạ, rồi sau đó lại có thể nói xấu Thày.” Người mà Chúa nói, rõ ràng không dùng “Danh nghĩa Chúa”, mà vẫn thành công. Thành công trong trừ quỷ. Thành công để mọi người được tự do.
Từ đó, Chúa đề ra nguyên tắc đồ đệ phải tuân giữ: “Ai không chống ta là ủng hộ ta.” Điều này có nghĩa: Thiên Chúa có thể sử dụng bất cứ ai làm việc cho Ngài. Nghĩa là, Hội thánh không thể độc quyền về việc Chúa làm hoặc về sự thật Chúa là Tình thương. Quyền uy Ngài ban phát, là để chữa lành. Và hoà giải. Việc Nước Trời, không thể hạn chế cho mỗi tín hữu độc quyền. Chí ít, là công tác đặc biệt.
Bài đọc 1, rút từ sách Dân số, nói về cùng một tình huống. Giavê chuyện vãn cùng Môsê ở sa-mạc: Thần Khí gửi đến Môsê, cũng được ban cho 70 kỳ mục. Nhận Thần Khí, các ông bắt đầu phát ngôn, ở trong trại. Kịp đến khi, mọi chuyện được tâu lên Môsê, thì người trẻ Giô-suê mới thay Môsê dẫn dắt con dân Do Thái về miền đất hứa. Thấy bất xứng, người trẻ cũng có phản ứng tương tự như thánh Gio-an, mãi về sau: “Thưa Thầy, xin cản họ.”
Và, Môsê có lời tương tự:“Anh ghen giùm tôi à? Phải chi Chúa ban Thần Khí trên toàn dân của Người để họ đều là ngôn sứ. Vì Chúa ban Thần Khí Ngài trên họ.” (Ds 11: 29). Hôm nay, nhiều đấng bậc của Chúa, cũng có những hành xử, rất tương tự. Thành thử, vấn đề đặt ra, không là: ai đang làm gì? Mà là: những gì người người đang làm, là do động lực nào? Từ đâu đến?
Ngoài Hội thánh, có cả ngàn người đang làm công việc của Chúa. Cho Chúa. Trong tinh thần hăng say. Thật thà. Quyết tâm. Có vị, không thuộc thẩm quyền nhà Đạo. Nhưng có ý hướng phụng vụ. Theo thánh kinh. Có vị là Phật tử, Ấn giáo, Do Thái giáo hoặc chỉ là nhân sĩ, phục vụ nhân quyền, không gì khác. Nhưng, hễ ai phục vụ vì Danh Chúa, và là cho Danh Cha toả sáng, ta đều hỗ trợ. Hợp tác.
Tin Mừng hôm nay, Chúa nói:“Nếu bất cứ ai cho anh em uống một chén nước vì lẽ anh em thuộc về Đức Kitô, thì Thầy bảo thật anh em, người đó sẽ không mất phần thưởng đâu.” Những việc đơn giản và lành mạnh, “bất cứ ai” thực hiện trong tinh thần thương yêu và thương xót đều là hành động giống Chúa làm. Cần được công nhận. Chắc chắn, Chúa sẽ chấp nhận.
Tiếp đến, là lời cảnh báo trước tiên là cho ta, kẻ đã thanh tẩy, dù được phép nói cho “bất cứ ai”, vẫn phải thấy: “Bất cứ ai làm cớ vấp phạm cho một trong những kẻ bé mọn đang tin đây phải sa ngã, thì thà buộc cối đá lớn vào cổ nó mà ném xuống biển còn hơn.” (Mc 9: 42) Cụm từ “cớ vấp phạm” được sử dụng để hiểu như “hành động đáng hổ thẹn”, Chúa nói như việc bỉ ổi, đáng lánh xa. Xa Chúa. Xa Tin Mừng.
Đặc biệt, Chúa nói đến “kẻ bé mọn”. Bé mọn đây, không chỉ là các em bé, thôi. Dù bao gồm cả bé em. Nhưng, là những kẻ yếu đuối nhất, trong cộng đoàn. Yếu, do tuổi nhỏ. Yếu, do thiếu học. Yếu, có thể do vị trí của người ấy trong xã hội. Hoặc, chỉ hồi huống trở về, chưa chín chắn trong lối sống. Tức, những kẻ còn yếu về đạo đức. Yếu, niềm tin.
Cũng có thể, là những người mạnh mẽ trong đức tin nhưng lại xử sự cách nào đó khiến kẻ yếu kém trong cộng đoàn bị lép vế, không theo được Chúa. Bởi thế, thánh Phaolô tuyên bố:“Với kẻ yếu hèn, tôi là người hèn yếu.” Và thánh nhân rất nhạy cảm với các vị hồi hướng trở về với nhà Đạo. Những người như thế, thánh nhân chẳng muốn làm điều gì khả dĩ khiến bị đánh động. Hoặc yếu kém.
Là người Công giáo, đôi khi ta xử thế cũng không khác gì mấy người ở ngoài Đạo. Như thể là: “hãy sống như lời tôi nói, chứ đừng ăn ở như tôi đã làm…” Điều này, thường xảy đến với gia đình. Giữa cha mẹ, con cái. Giữa thày cô học trò. Giữa linh mục và giáo dân? Cũng có lúc, ta xử tệ, vì đòi hỏi quá đáng. Vì, thành kiến. Vì quyết tâm không cao? Nhưng hậu quả làm nhiều người mất cả tự tin. Quyết đầu hàng.
Đoạn cuối Tin Mừng, Chúa khuyên hãy cẩn trọng về những gì mình sẽ mắc phải. Tức, làm cớ vấp phạm mình té ngã. Vấp phạm bằng tay chân/mắt mũi. Bằng vào ngôn từ dùng quá mức, Chúa khuyến dụ là: đừng sở hữu cơ phận ấy, nữa. Nếu sử dụng, ta sẽ đi trệch xa đường lối sống với Chúa. Thay vào đó, hảy hội nhập với cộng đoàn kẻ theo chân Chúa. Để rồi, cả tay/chân mắt/mũi của ta sẽ là nhân tố cho tình thương yêu, chữa lành. Sung mãn. Tất cả, đều phải đưa Tin Mừng về với thế giới bên ngoài.
Đó cũng là ý tưởng mà thánh Giacôbê bộc bạch, ở bài đọc. Về những hành xử quá đáng. Lạm dụng: “Vàng bạc của các người đã bị rỉ sét. Chính rỉ sét ấy là bằng chứng buộc tội các người. Nó sẽ như lửa thiêu huỷ xác thịt của các người.” (Gc 5: 3)
Xử sự như thế, thật quá tệ. Còn tệ hơn, là khi do chính người tự cho mình là kẻ theo Chúa. Thư của thánh Giacôbê, dù đã viết hơn hai ngàn năm về trước. Hôm nay, có lặp lại, cũng rất đúng. Vẫn rất thật. Sự thật là, thế giới hôm nay vẫn còn có khác biệt hơn kém giữa các nước. Ngay trong một nước, vẫn còn chênh lệch giàu/nghèo. Chênh lệch mỗi ngày một cao. Đến báo động.
Có chênh lệch, là do các vị trực tiếp hay gián tiếp tự coi mình là người tốt lành. Đạo hạnh. Người của Chúa. Theo Chúa. Những người chẳng cần nghĩ đến ai. Chẳng muốn biết điều gì. Dù tốt lành. Đạo hạnh. Đây, đích thực là cớ vấp phạm. Là, trở ngại lớn cản ngăn con người thực hiện cuộc sống Nước Trời. Như thế, là đá tảng đang tròng vào cổ. Bởi, vẫn còn nhiều người chết lặng, trong nghèo hèn. Đói kém. Khổ đau, đến cùng cực.
Vậy, phải làm sao? Chỉ riêng mình, không ai tài nào giải quyết khó khăn ấy. Nhưng, dù chỉ một lần giúp đỡ người khác, là hết. Chấm dứt cảnh tình nghèo hèn, cũng là bước đầu. Rồi từ đó, ta cùng nhau đỡ nâng được nhiều người. Và, một lần nữa, hãy lấy trường hợp của Mẹ Têrêxa Calcutta, làm mẫu mực. Cũng như mẹ, ta thừa biết có hàng triệu người đang sống trong cảnh nghèo đói. Cơ cực. Bần hàn. Cần ta giúp. Đường lối mẹ Têrêxa Calcutta làm tuy chỉ mới bắt đầu với người nghèo đói, thôi. Cũng là gương sáng để ta biết làm theo như thế. Hăng say. Không ngừng nghỉ.
Trong hân hoan không ngừng hành thiện, ta hãy cứ cùng nhau vui hát. Hát rằng:
“Đời sống trôi hoài không nghỉ ngơi
Đời sống kéo dài, cõi trấn ai.
Con tim. Con tim gieo ngàn nơi.
Anh yêu. Anh yêu, cũng nhiều rồi…” (Phạm Duy-Tóc Mai Sợi Vắn Sợi Dài)
Đời sống trôi hoài, anh yêu đấy. Nhưng, mong anh mong chị, nếu yêu ta cũng không nên chỉ yêu, có một người. Mà là, mọi người như Thầy vẫn căn dặn. Chúng ta yêu. Yêu, như “mẹ lo liệu, đủ trăm điều”. Cho ta. Cho mọi người.
Lm Phan Đỗ Thục Linh