VietLang
09-27-2005, 10:51 PM
“Ngăn tôi đứng lại một bên,
“Chán tai rồi mới bước lên trên lầu.?
Nghe thôi kinh hãi xiết đâu:
“?àn bà thế ấy thấy âu một ngư?i!
“Ấy mới gan ấy mới tài,
“Nghĩ càng thêm nỗi sởn gai rụng r?i!
“Ngư?i đâu sâu sắc nước đ?i,
“Mà chàng Thúc phải ra ngư?i bó tay!
“Thực tang bắt được dư?ng này,
“Máu ghen ai cũng chau mày nghiến răng.
“Thế mà im chẳng đãi đằng,
“Chào m?i vui vẻ nói năng dịu dàng!
“Giận dầu ra dạ thế thư?ng,
“Cư?i này mới thực khôn lư?ng hiểm sâu!
“Thân ta ta phải lo âu,
“Miệng hùm n?c rắn ở đâu chốn này!
“Ví chăng chắp cánh cao bay,
“Trèo cây lâu cũng có ngày bẻ hoa!
“Phận bèo bao quản nước sa,
“Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh.
“Chỉn e quê khách một mình,
“Tay không chưa dễ tìm đư?ng ấm no!?
Nghĩ đi nghĩ lại quanh co,
Phật ti?n sẵn có m?i đồ kim ngân.
Bên mình giắt để hộ thân,
Lần nghe canh đã một phần trống ba.
Cất mình qua ng?n tư?ng hoa,
Lần đư?ng theo bóng trăng tà v? tây.
Mịt mù dặm cát đồi cây,
Tiếng gà điếm nguyệt dấu giày cầu sương.
Canh khuya thân gái dặm trư?ng,
Phần e đư?ng xá, phần thương dãi dầu!
Tr?i đông vừa rạng ngàn dâu,
Bơ vơ nào đã biết đâu là nhà!
Chùa đâu trông thấy nẻo xa,
Rành rành “Chiêu ẩn am? ba chữ bài.
Xăm xăm gõ mái cửa ngoài,
Trụ trì nghe tiếng, rước m?i vào trong.
Thấy màu ăn mặc nâu sồng,
Giác duyên sư trưởng lành lòng li?n thương.
Gạn gùng ngành ng?n cho tư?ng,
Lạ lùng nàng hãy tìm đư?ng nói quanh:
“Tiểu thi?n quê ở Bắc Kinh,
“Qui sư, qui Phật, tu hành bấy lâu.
“Bản sư rồi cũng đến sau,
“Dạy đưa pháp bảo sang hầu sư huynh.?
Rày vâng diện hiến rành rành,
Chuông vàng khánh bạc bên mình giở ra.
Xem qua sư mới dạy qua:
“Phải ni Hằng Thủy là ta hậu tình.
“Chỉn e đư?ng sá một mình,
“Ở đây ch? đợi sư huynh ít ngày.?
Gửi thân được chốn am mây,
Muối dưa đắp đổi tháng ngày thong dong.
Kệ kinh câu cũ thuộc lòng,
Hương đèn việc cũ, trai phòng quen tay.
Sớm khuya lá bối phướn mây,
Ng?n đèn khêu nguyệt, tiếng chày nện sương.
Thấy nàng thông tuệ khác thư?ng,
Sư càng nể mặt, nàng càng vững chân.
Cửa thuy?n vừa cữ cuối xuân,
Bóng hoa đầy đất, vẻ ngân ngang tr?i.
Gió quang mây tạnh thảnh thơi,
Có ngư?i đàn việt lên chơi cửa Già.
Giở đồ chuông khánh xem qua,
Khen rằng: “Khéo giống của nhà Hoạn nương!?
Giác Duyên thực ý lo lư?ng,
?êm thanh mới h?i lại nàng trước sau.
Nghĩ rằng khôn nỗi giấu mầu,
Sự mình nàng mới gót đầu bày ngay:
“Bây gi? sự đã dư?ng này,
“Phận hèn dù rủi, dù may, tại ngư?i.?
Giác Duyên nghe nói rụng r?i,
Nửa thương, nửa sợ, bồi hồi chẳng xong.
Rỉ tai mới kể sự lòng:
“Ở đây cửa Phật là không hẹp gì;
“E chăng những sự bất kỳ,
“?ể nàng cho đến thế thì cũng thương!
“Lánh xa, trước liệu tìm đư?ng,
“Ngồi ch? nước đến, nên dư?ng còn quê!?
Có nhà h? Bạc bên kia,
Am mây quen lối đi v? dầu hương.
Nhắn sang, dặn hết m?i đư?ng,
D?n nhà hãy tạm cho nàng trú chân.
Những mầng được chốn an thân,
Vội vàng nào kịp tính gần tính xa.
Nào ng? cũng tổ bợm già,
Bạc bà h?c với Tú bà đồng môn!
Thấy nàng mặt phấn tươi son,
Mừng thầm được buổi bán buôn có l?i.
Hư không đặt để nên l?i,
Nàng đà nhớn nhác rụng r?i lắm phen.
Mụ càng xua đuổi cho li?n,
Lấy l?i hung hiểm ép duyên Châu Trần.
Rằng: “Nàng muôn dặm một thân,
“Lại mang lấy tiếng dữ gần, lành xa.
“Khéo oan gia, của phá gia,
“Còn ai dám chứa vào nhà nữa đây!
“Kíp toan kiếm chốn xe dây,
“Không dưng chưa dễ mà bay đư?ng tr?i!
“Nơi gần thì chẳng tiện nơi,
“Nơi xa thì chẳng có ngư?i nào xa.
“Này chàng Bạc Hạnh cháu nhà,
“Cùng trong thân thích ruột rà, chẳng ai.
“Cửa nhà buôn bán châu Thai,
“Thực thà có một, đơn sai chẳng h?.
“Thế nào nàng cũng phải nghe,
“Thành thân rồi sẽ liệu v? châu Thai.
“Bấy gi? ai lại biết ai,
“Dầu lòng bể rộng sông dài thênh thênh.
“Nàng dù quyết chẳng thuận tình,
“Trái l?i nẻo trước lụy mình đến sau.?
Nàng còn mặt ủ mày chau,
Càng nghe mụ nói, càng đau như dần.
Nghĩ mình túng đất, sẩy chân,
Thế cùng nàng mới xa gần thở than:
“Thiếp như con én lạc đàn,
“Phải cung rày đã sợ làn cây cong!
“Cùng đư?ng dù tính chữ tòng,
“Biết ngư?i, biết mặt, biết lòng làm sao?
“Nữa khi muôn một thế nào,
“Bán hùm, buôn sói, chắc vào lưng đâu?
“Dù ai lòng có sở cầu,
“Tâm minh xin quyết với nhau một l?i.
“Chứng minh có ?ất, có Tr?i,
“Bấy gi? vượt bể ra khơi quản gì??
?ược l?i mụ mới ra đi,
Mách tin h? Bạc tức thì sắm sanh.
Một nhà d?n dẹp linh đình,
Quét sân, đặt trác, rửa bình, thắp nhang.
Bạc sinh quì xuống vội vàng,
Quá l?i nguyện hết Thành hoàng, Thổ công.
Trước sân lòng đã giãi lòng,
Trong màn làm lễ tơ hồng kết duyên.
Thành thân mới rước xuống thuy?n,
Thuận buồm một lá, xuôi mi?n châu Thai.
Thuy?n vừa đỗ bến thảnh thơi,
Bạc sinh lên trước tìm nơi m?i ngày.
Cũng nhà hành viện xưa nay,
Cũng phư?ng bán thịt, cũng tay buôn ngư?i.
Xem ngư?i định giá vừa rồi,
Mối hàng một, đã ra mư?i, thì buông.
Mượn ngư?i thuê kiệu rước nư?ng,
Bạc đem mặt bạc, kiếm đư?ng cho xa!
Kiệu hoa đặt trước th?m hoa,
Bên trong thấy một mụ ra vội vàng.
?ưa nàng vào lạy gia đư?ng,
Cũng thần mày trắng, cũng phư?ng lầu xanh!
Thoắt trông nàng đã biết tình,
Chim lồng khôn lẽ cất mình bay cao.
Chém cha cái số hoa đào,
Gỡ ra, rồi lại buộc vào như chơi!
Nghĩ đ?i mà chán cho đ?i,
Tài tình chi lắm, cho tr?i đất ghen!
Tiếc thay nước đã đánh phèn,
Mà cho bùn lại vẩn lên mấy lần!
Hồng quân với khách hồng quần,
?ã xoay đến thế, còn vần chửa tha.
Lỡ từ lạc bước bước ra,
Cái thân liệu những từ nhà liệu đi.
?ầu xanh đã tội tình gì?
Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi.
Biết thân chạy chẳng kh?i tr?i,
Cũng li?u mặt phấn cho rồi ngày xanh.
Lần thu gió mát trăng thanh,
Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi,
Râu hùm, hàm én, mày ngài,
Vai năm tấc rộng, thân mư?i thước cao.
?ư?ng đư?ng một đấng anh hào,
Côn quy?n hơn sức lược thao gồm tài.
?ội tr?i đạp đất ở đ?i,
H? Từ tên Hải, vốn ngư?i Việt đông.
Giang hồ quen thú vẫy vùng,
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.
Qua chơi nghe tiếng nàng Ki?u,
Tấm lòng nhi nữ cùng xiêu anh hùng.
Thiếp danh đưa đến lầu hồng,
Hai bên cùng liếc hai lòng cùng ưa.
Từ rằng: “Tâm phúc tương c?
“Phải ngư?i trăng gió vật v? hay sao?
“Bấy lâu nghe tiếng má đào,
“Mắt xanh chẳng để ai vào có không?
“Một đ?i được mấy anh hùng,
“Bõ chi cá chậu, chim lồng mà chơi!?
Nàng rằng: “Ngư?i dạy quá l?i,
“Thân này còn dám coi ai làm thư?ng!
“Chút riêng ch?n đá thử vàng,
“Biết đâu mà gởi can tràng vào đâu?
“Còn như vào trước ra sau,
“Ai cho kén ch?n vàng thau tại mình.?
Từ rằng: “L?i nói hữu tình,
“Khiến ngư?i lại nhớ câu Bình Nguyên Quân.
“Lại đây xem lại cho gần,
“Ph?ng tin được một vài phần hay không??
Thưa rằng: “Lượng cả bao dong,
“Tấn Dương được thấy mây rồng có phen.
“Rộng thương c? nội hoa hèn,
“Chút thân bèo b?t dám phi?n mai sau!?
Nghe l?i vừa ý gật đầu,
Cư?i rằng: “Tri kỷ trước sau mấy ngư?i!
“Khen cho con mắt tinh đ?i,
“Anh hùng đoán giữa trần ai mới già!
“Một l?i đã biết tên ta,
“Muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau!
Hai bên ý hợp tâm đầu,
Khi thân chẳng tựa là cầu mới thân!
Ng? l?i nói với băng nhân,
Ti?n trăm lại cứ nguyên ngân phát hoàn.
Buồn riêng sửa chốn thanh nhàn,
?ặt giư?ng thất bảo, vây màn bát tiên.
Trai anh hùng, gái thuy?n quyên,
Phỉ nguy?n bói phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.
Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.
Trông v?i tr?i bể mênh mang,
Thanh gươm, yên ngựa lên đàng thẳng rong.
Nàng rằng: “Phận gái chữ tòng,
“Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi!?
Từ rằng: “Tâm phúc tương tri,
“Sao chưa thoát kh?i nữ nhi thư?ng tình?
“Bao gi? mư?i vạn tinh binh,
“Tiếng loa dậy đất, bóng tinh rợp đư?ng
“Làm cho rõ mặt phi thư?ng,
“Bấy gi? ta sẽ rước nàng nghi gia,
“Bằng may bốn bể không nhà,
“Theo càng thêm bận, biết là đi đâu?
“?ành lòng ch? đó ít lâu,
“Chầy chăng là một năm sau vội gì??
Quyết l?i rứt áo ra đi,
Cánh bằng tiện gió cất lìa dậm khơi.
Nàng thì chiếc bóng song mai,
?êm thâu đằng đẵng, nhặt cài then mây.
Sân rêu chẳng vẽ dấu giầy,
C? cao hơn thước, liễu gầy vài phân.
?oái trông muôn dặm tử phần
Hồn quê theo ng?n mây Tần xa xa;
Xót thay huyên cỗi xuân già,
Tấm lòng thương nhớ, biết là có nguôi.
Chốc là mư?i mấy năm tr?i,
Còn ra khi đã da mồi tóc sương.
Tiếc thay chút nghĩa cũ càng,
Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng!
Duyên em đầu mối chỉ hồng,
May ra khi đã tay bồng tay mang.
Tấc lòng cố quốc tha nhang,
?ư?ng kia nỗi n? ngổn ngang b?i b?i.
Cánh hồng bay bổng tuyệt v?i,
?ã mòn con mắt phương tr?i đăm đăm.
?êm ngày luống những âm thầm,
Lửa binh đâu đã ầm ầm một phương,
Ngất tr?i sát khí mơ màng,
?ầy sông kình ngạc, chật đư?ng giáp binh.
Ngư?i quen kẻ thuộc xung quanh
Nhủ nàng hãy tạm lánh mình một nơi.
Nàng rằng: “Trước đã hẹn l?i,
“Dẫu trong nguy hiểm dám r?i ước xưa.?
Còn đương dùng dắng ngẩn ngơ
Mái ngoài đã thấy bóng c? tiếng loa.
Giáp binh kéo đến quanh nhà,
?ồng thanh cùng h?i: “Nào là phu nhân??
Hai bên mư?i vị tướng quân,
?ặt gươm, cởi giáp, trước sân khấu đầu.
Cung nga, thể nữ nối sau,
Rằng: “Vâng lệnh chỉ rước chầu vu qui.?
Sẵn sàng phượng liễn loan nghi,
Hoa quan phấp phới hà y rỡ ràng.
Dựng c?, nổi trống lên đàng,
Trúc tơ nổi trước, kiệu vàng theo sau.
H?a bài ti?n lộ ruổi mau,
Nam đình nghe động trống chầu đại doanh.
Kéo c? lũy, pháo súng thành,
Từ công ra ngựa, thân nghênh cửa ngoài.
Rỡ mình, là vẻ cân đai,
Hãy còn hàm én mày ngài như xưa.
Cư?i rằng: “Cá nước duyên ưa,
“Nhớ l?i nói những bao gi? hay không?
“Anh hùng mới biết anh hùng,
“Rầy xem ph?ng đã cam lòng ấy chưa?
Nàng rằng: “Chút phận ngây thơ,
“Cũng may dây cát được nh? bóng cây.
“?ến bây gi? mới thấy đây,
“Mà lòng đã chắc những ngày một hai.?
Cùng nhau trông mặt cả cư?i,
?an tay v? chốn trướng mai tự tình.
Tiệc bày thưởng tướng khao binh
Thì thùng trống trận, rập rình nhạc quân.
Vinh hoa bõ lúc phong trần,
Chữ tình ngày lại thêm xuân một ngày.
Trong quân có lúc vui vầy,
Thong dong mới kể sự ngày hàn vi:
“Khi Vô Tích, khi Lâm Truy,
“Nơi thì lừa đảo, nơi thì xót thương.
“Tấm thân rày đã nhẹ nhàng,
“Chút còn ân oán đôi đư?ng chưa xong.?
Từ công nghe nói thủy chung,
Bất bình nổi trận đùng đùng sấm vang.
Nghiêm quân tuyển tướng sẵn sàng,
Dưới c? một lệnh vội vàng ruổi sao.
Ba quân chỉ ng?n c? đào,
?ạo ra Vô Tích, đạo vào Lâm Truy,
Mấy ngư?i phụ bạc xưa kia,
Chiếu danh tầm nã bắt v? h?i tra.
Lại sai lệnh tiễn truy?n qua,
Giữ giàng h? Thúc một nhà cho yên.
Mụ quản gia, vãi Giác Duyên,
Cũng sai lệnh tiễn đem tin rước m?i.
Thệ sư kể hết m?i l?i,
Lòng lòng cũng giận, ngư?i ngư?i chấp uy!
?ạo tr?i báo phục chỉn ghê,
Khéo thay! Một mẻ tóm v? đầy nơi,
Quân trung gươm lớn áo dài,
Vệ trong thị lập, cơ ngoài song phi.
Sẵn sàng t? chỉnh uy nghi,
Bác đồng chật đất, tinh kỳ rợp sân.
Trướng hùm mở giữa trung quân,
Từ Công sánh với phu nhân cùng ngồi.
Tiên nghiêm trống chửa dứt hồi
?iểm danh trước dẫn chực ngoài cửa viên.
Từ rằng: “Ân, oán hai bên,
“Mặc nàng xử quyết báo đ?n cho minh?
Nàng rằng: “Nh? cậy uy linh,
“Hãy xin báo đáp ân tình cho phu.
“Báo ân rồi sẽ trả thù.?
Từ rằng: “Việc ấy phó cho mặc nàng.?
Cho gươm m?i đến Thúc lang,
Mặt như chàm đổ, mình như?ng giẽ run.
Nàng rằng: “Nghĩa tr?ng nghìn non,
“Lâm Truy ngư?i cũ, chàng còn nhớ không?
“Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng,
“Tại sai, há dám phụ lòng cố nhân?
“Gấm trăm cuốn bạc nghìn cân,
“Tạ lòng dễ xứng, báo ân g?i là!
“Vợ chàng quỷ quái tinh ma,
“Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau!
“Kiến bò miệng chén chưa lâu,
“Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa.?
Thúc Sinh trông mặt bấy gi?,
Mồ hôi chàng đã như mưa ướt đầm.
Lòng riêng mừng sợ khôn cầm,
Sợ thay mà lại mừng thầm cho ai.
Mụ già, sư trưởng thứ hai,
Thoắt đưa đến trước vội m?i lên trên:
Dắt tay mở mặt cho nhìn:
“Hoa Nô kia với Trạc Tuy?n cũng tôi.
“Nhớ khi lỡ bước xẩy v?i,
“Non vàng chưa dễ đ?n bồi tấm thương.
“Nghìn vàng g?i chút lễ thư?ng,
“Mà lòng phiếu mẫu mấy vàng cho cân??
Hai ngư?i, trông mặt tần ngần,
Nửa phần khiếp sợ, nửa phần mừng vui.
Nàng rằng: “Xin hãy dốn ngôi,
“Xem cho rõ mặt, biết tôi báo thù!?
Kíp truy?n chư tướng hiến phù,
Lại đem các tích phạm tù hậu tra.
Dưới c?, gươm tuốt nắp ra,
Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư.
Thoạt trôn nàng đã chào thưa:
“Tiểu thư cũng có bây gi? đến đây?
“?àn bà dễ có mấy tay,
“??i xưa mấy mặt đ?i này mấy gan?
“Dễ dàng là thói hồng nhan,
“Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhi?u!?
Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng, liệu đi?u kêu ca.
Rằng: “Tôi chút phận đàn bà,
“Ghen tuông thì cũng ngư?i ta thư?ng tình,
“Nghĩ cho khi gác viết kinh,
“Với khi kh?i cửa dứt tình chẳng theo.
“Lòng riêng riêng những kính yêu;
“Chồng chung, chưa dễ ai chi?u cho ai.
“Trót lòng gây việc chông gai,
“Còn nh? lượng bể thương bài nào chăng??
“Khen cho: “Thật đã nên rằng,
“Khôn ngoan đến mực nói năng phải l?i,
“Tha ra thì cũng may đ?i,
“Làm ra mang tiếng con ngư?i nh? nhen.
“?ã lòng tri quá thì nên,?
Truy?n quân lệnh xuống trư?ng ti?n tha ngay.?
Tạ lòng lạy trước sân may,
Cửa viên lại dắt một dây dẫn vào,
Nàng rằng: “Lồng lộng tr?i cao,
“Hại nhân, nhân hại sự nào tại ta??
Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà,
Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh.
Tú Bà cùng Mã Giám Sinh,
Các tên tội ấy đáng tình còn sao?
Lệnh quân truy?n xuống nội đao,
Th? sao thì lại cứ sao gia hình,
Máu rơi thịt nát tan tành,
Ai ơi trông thấy hồn kinh phách r?i.
Cho hay muôn sự tại tr?i,
Phụ ngư?i, chẳng b? khi ngư?i phụ ta!
Mấy ngư?i bạc ác tinh ma,
Mình làm mình chịu kêu mà ai thương.
Ba quân đông mặt pháp trư?ng,
Thanh thiên, bạch nhật rõ ràng cho coi.
Việc nàng báo phục vừa rồi,
Giác Duyên vội vã gởi l?i từ qui.
Nàng rằng: “Thiên tải nhất thì,
“Cố nhân đã dễ mấy khi bàng hoàng.
“Rồi đây bèo hợp mây tan,
“Biết đâu hạc nội mây ngàn là đâu!?
Sư rằng: “Cũng chẳng mấy lâu,
“Trong năm năm lại gặp nhau đó mà.
“Nhớ ngày hành cước phương xa,
“Gặp sư Tam Hợp vốn là tiên tri.
“Bảo cho hội ngộ chi kỳ,
“Năm nay là một nữa thì năm năm.
“Mới hay ti?n định chẳng lầm,
“?ã tin đi?u trước ắt nhằm việc sau.
“Còn nhi?u ân ái với nhau,
“Cơ duyên nào đã hết đâu vội gì??
Nàng rằng: “Ti?n định tiên tri,
“L?i sư đã dạy ắt thì chẳng sai.
“H?a bao gi? có gặp ngư?i,
“Vì tôi cậy h?i một l?i chung thân.?
Giác Duyên vâng dặn ân cần,
Tạ từ thoắt đã d?i chân cõi ngoài.
Nàng từ ân oán rạch ròi,
Bể oan dư?ng đã vơi vơi cạnh lòng.
Tạ ân lạy trước Từ công:
“Chút thân bồ liễu nào mong có rày!
“Trộm nh? sấm sét ra tay,
“Tấc riêng như cất gánh đầy đổ đi!
“Chạm xương chép dạ xiết chi,
“Dễ đem gan óc đ?n nghì tr?i mây!?
Từ rằng: “Quốc sĩ xưa nay,
“Ch?n ngư?i tri kỷ một ngày được chăng?
“Anh hùng tiếng đã g?i rằng,
“Giữa đư?ng dẫu thấy bất bằng mà tha!
“Huống chi việc cũng việc nhà,
“L? là thâm tạ mới là tri ân.
“Xót nàng còn chút song thân,
“Bấy nay kẻ Việt ngư?i Tần cách xa.
“Sao cho muôn dặm một nhà,
“Cho ngư?i thấy mặt là ta cam lòng.?
Vội truy?n sửa tiệc quân trung,
Muôn binh nghìn tướng hội đồng tẩy oan.
Thừa cơ trúc chẻ ngói tan,
Bình uy từ ấy sấm ran trong ngoài.
Tri?u đình riêng một góc tr?i,
Gồm hai văn võ rạch đôi sơn hà.
?òi cơn gió quét mưa sa,
Huyện thành đạp đổ năm tòa cõi nam.
Phong trần mài một lưỡi gươm,
Những loài túi áo giá cơm sá gì!
Nghênh ngang một cõi biên thùy,
Kém gì cô quả kém gì bá vương!
Trước c? ai dám tranh cư?ng,
Năm năm hùng cứ một phương hải tần.
Có quan tổng đốc tr?ng thần,
Là Hồ Tôn Hiến kinh luân gồm tài.
?ẩy xe vâng chỉ đặc sai,
Tiện nghi bát tiểu việc ngoài đổng nhung.
Biết Từ là đấng anh hùng,
Biết nàng cũng dự quân trung luận bàn.
?óng quân làm chước chiêu an,
Ng?c vàng gấm vóc sai quan thuyết hàng.
Lại riêng một lễ với nàng,
Hai tên thể nữ ng?c vàng nghìn cân.
Tin vào gởi trước trung quân,
Từ công riêng hãy mư?i phân hồ đồ.
Một tay gây dựng cơ đồ,
Bấy lâu bể Sở sông Ngô tung hoành!
Bó thân v? với tri?u đình,
Hàng thần lơ láo phận mình ra đâu?
?o xiêm ràng buộc lấy nhau,
Vào luồn ra cúi công hầu mà chi?
Sao bằng riêng một biên thùy,
Sức này đã dễ làm gì được nhau?
Ch?c tr?i quấy nước mặc dầu,
D?c ngang nào biết trên đầu có ai?
Nàng thì thật dạ tin ngư?i,
Lễ nhi?u nói ng?t nghe l?i dễ xiêu.
Nghĩ mình mặt nước cánh bèo,
?ã nhi?u lưu lạc lại nhi?u gian truân.
Bằng nay chịu tiếng vương thần,
Thênh thênh đư?ng cái thanh vân hẹp gì!
Công tư vẹn cả hai b?,
Dần dà rồi sẽ liệu v? cố hương.
Cũng ngôi mệnh phụ đư?ng đư?ng,
Nở nang mày mặt rỡ ràng mẹ cha.
Trên vì nước dưới vì nhà,
Một là đắc hiếu hai là đắc trung.
Chẳng hơn chiếc bách giữa dòng,
E dè sóng vỗ hãi hùng nước sa.
Nhân khi bàn bạc gần xa,
Thừa cơ nàng mới bàn ra nói vào.
Rằng: “Trong Thánh trạch dồi dào,
“Tưới ra đã khắp thấm vào đã sâu.
“Bình thành công đức bấy lâu,
“Ai ai cũng đội trên đầu biết bao.
“Ngẫm từ dấy việc binh đao,
“?ống xương Vô định đã cao bằng đầu.
“Làm chi để tiếng v? sau,
“Nghìn năm ai có khen đâu Hoàng Sào!
“Sao bằng lộc tr?ng quy?n cao,
“Công danh ai dứt lối nào cho qua??
Nghe l?i nàng nói mặn mà,
Thế công Từ mới trở ra thế hàng.
Chỉnh nghi tiếp sứ vội vàng,
Hẹn kỳ thúc giáp quyết đư?ng giải binh.
Tin l?i thành hạ yêu minh,
Ng?n c? ngơ ngác trống canh trễ tràng.
Việc binh b? chẳng giữ giàng,
Vương sư dòm đã t? tư?ng thực hư.
Hồ công quyết kế thừa cơ,
Lễ tiên binh hậu khắc c? tập công.
Kéo c? chiêu phủ tiên phong,
Lễ nghi dàn trước vác đòng phục sau.
Từ công h? hững biết đâu,
?ại quan lễ phục ra đầu cửa viên.
Hồ công ám hiệu trận ti?n,
Ba b? phát súng bốn bên kéo c?.
?ang khi bất ý chẳng ng?,
Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn!
Tử sinh li?u giữa trận ti?n,
Dạn dầy cho biết gan li?n tướng quân!
Khí thiên khi đã v? thần,
Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữa vòng!
Trơ như đá vững như đồng,
Ai lay chẳng chuyển ai rung chẳng d?i.
Quan quân truy sát đuổi dài.
Ù ù sát khí ngất tr?i ai đang.
Trong hào ngoài lũy tan hoang,
Loạn quân vừa dắt tay nàng đến nơi.
Trong vòng tên đá b?i b?i,
Thấy Từ còn đứng giữa tr?i trơ trơ.
Khóc rằng: “Trí dũng có thừa,
“Bởi nghe l?i thiếp nên cơ hội này!
“Mặt nào trông thấy nhau đây?
“Thà li?u sống thác một ngày với nhau!?
Dòng thu như dội cơn sầu,
Dứt l?i nàng cũng gieo đầu một bên.
Lạ thay oan khí tương tri?n!
Nàng vừa phục xuống Từ li?n ngã ra.
Quan quân kẻ lại ngư?i qua,
Xót nàng sẽ lại vực ra dần dần.
?em vào đến trước trung quân,
Hồ công thấy mặt ân cần h?i han.
Rằng: “Nàng chút phận hồng nhan,
“Gặp cơn binh cách nhi?u nàn cũng thương!
“?ã hay thành toán miếu đư?ng,
“Giúp công cũng có l?i nàng mới nên.
“Bây gi? sự đã vẹn tuy?n,
“Mặc lòng nghĩ lấy muốn xin b? nào??
Nàng càng gi?t ng?c tuôn dào,
Ngập ngừng mới gởi thấp cao sự lòng.
Rằng: “Từ là đấng anh hùng,
“D?c ngang tr?i rộng vẫy vùng bể khơi!
“Tin tôi nên quá nghe l?i,
“?em thân bách chiến làm tôi tri?u đình.
“Ngỡ là phu quý phụ vinh,
“Ai ng? một phút tan tành thịt xương!
“Năm năm tr?i bể ngang tàng,
“Dấn mình đi b? chiến trư?ng như không.
“Khéo khuyên kể lấy làm công,
“Kể bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu!
“Xét mình công ít tội nhi?u,
“Sống thừa tôi đã nên li?u mình tôi!
“Xin cho tiện thổ một doi,
“G?i là đắp điếm cho ngư?i tử sinh.?
Hồ công nghe nói thương tình,
Truy?n cho cảo táng di hình bên sông.
Trong quân mở tiệc hạ công,
Xôn xao tơ trúc hội đồng quân quan.
Bắt nàng thị yến dưới màn,
Dở say lại ép cung đàn nhặt tâu.
Một cung gió thảm mưa sầu,
Bốn dây nh? máu năm đầu ngón tay!
Ve ngâm vượn hót nào tày,
L?t tai Hồ cũng nhăn mày rơi châu.
H?i rằng: “Này khúc ở đâu?
“Nghe ra muôn oán nghìn sầu lắm thay!?
Thưa rằng: “Bạc mệnh khúc này,
“Phổ vào đàn ấy những ngày còn thơ.
“Cung cầm lựa những ngày xưa,
“Mà gương bạc mệnh bây gi? là đây!?
Nghe càng đắm ngắm càng say,
Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình!
Dạy rằng: “Hương lửa ba sinh,
“Dây loan xin nối cầm lành cho ai.?
Thưa rằng: “Chút phận lạc loài,
“Trong mình nghĩ đã có ngư?i thác oan.
“Còn chi nữa cánh hoa tàn,
“Tơ lòng đã dứt dây đàn Tiểu Lân.
“Rộng thương còn mảnh hồng quần,
“Hơi tàn được thấy gốc phần là may!?
Hạ công chén đã quá say,
Hồ công đến lúc rạng ngày nhớ ra.
Nghĩ mình phương diện quốc gia,
Quan trên nhắm xuống ngư?i ta trông vào.
Phải tuồng trăng gió hay sao,
Sự này biết tính thế nào được đây?
Công nha vừa buổi sáng ngày,
Quyết tình Hồ mới đoán ngay một bài.
Lệnh quan ai dám cãi l?i,
Ép tình mới gán cho ngư?i thổ quan.
Ông tơ thực khéo đa đoan!
Xe tơ sao khéo vơ quàng vơ xiên?
Kiệu hoa áp thẳng xuống thuy?n,
Lá màn rủ thấp ng?n đèn khêu cao.
Nàng càng ủ liễu phai đào,
Trăm phần nào có phần nào phần tươi?
?ành thân cát lấp sóng vùi,
Cướp công cha mẹ thiệt đ?i thông minh!
Chân tr?i mặt bể lênh đênh,
Nắm xương biết gởi tử sinh chốn nào?
Duyên đâu ai dứt tơ đào,
Nợ đâu ai đã dắt vào tận tay!
Thân sao thân đến thế này?
Còn ngày nào cũng dư ngày ấy thôi!
?ã không biết sống là vui,
Tấm thân nào biết thiệt thòi là thương!
Một mình cay đắng trăm đư?ng,
Thôi thì nát ng?c tan vàng thì thôi!
Mảnh trăng đã gác non đoài,
Một mình luống những đứng ngồi chưa xong.
Tri?u đâu nổi tiếng đùng đùng,
H?i ra mới biết rằng sông Ti?n đư?ng.
Nhớ l?i thần mộng rõ ràng,
Này thôi hết kiếp đoạn trư?ng là đây!
“?ạm Tiên nàng nhé có hay!
“Hẹn ta thì đợi dưới này rước ta.?
Dưới đèn sẵn bức tiên hoa,
Một thiên tuyệt bút g?i là để sau.
Cửa bồng vội mở rèm châu,
Tr?i cao sông rộng một màu bao la.
Rằng: “Từ công hậu đãi ta,
“Chút vì việc nước mà ra phụ lòng.
“Giết chồng mà lại lấy chồng,
“Mặt nào còn đứng ở trong cõi đ?i?
“Thôi thì một thác cho rồi,
“Tấm lòng phó mặc trên tr?i dưới sông!?
Trông v?i con nước mênh mông,
?em mình gieo xuống giữa dòng trư?ng giang.
Thổ quan theo vớt vội vàng,
Thì đà đắm ng?c chìm hương mất rồi!
Thương thay cũng một kiếp ngư?i,
Hại thay mang lấy sắc tài làm chi!
Những là oan khổ lưu ly,
Ch? cho hết kiếp còn gì là thân!
Mư?i lăm năm bấy nhiêu lần,
Làm gương cho khách hồng quần thử soi!
??i ngư?i đến thế thì thôi,
Trong cơ âm cực dương hồi khốn hay.
Mấy ngư?i hiếu nghĩa xưa nay,
Tr?i làm chi đến lâu ngày càng thương!
Giác Duyên từ tiết giã màng,
?eo bầu quảy níp rộng đư?ng vân du.
Gặp bà Tam Hợp đạo cô,
Thong dong h?i hết nh? to sự nàng:
“Ngư?i sao hiếu nghĩa đủ đư?ng,
“Kiếp sao rặt những đoạn trư?ng thế thôi??
Sư rằng: “Phúc h?a đạo tr?i,
“Cỗi nguồn cũng ở lòng ngư?i mà ra.
“Có tr?i mà cũng tại ta,
“Tu là cõi phúc tình là dây oan.
“Thúy Ki?u sắo sảo khôn ngoan,
“Vô duyên là phận hồng nhan đã đành,
“Lại mang lấy một chữ tình,
“Khư khư mình buộc lấy mình vào trong.
“Vậy nên những chốn thong dong,
“Ở không yên ổn ngồi không vững vàng.
“Ma đưa lối quỷ đem đư?ng,
“Lại tìm những chốn đoạn trư?ng mà đi.
“Hết nạn ấy đến nạn kia,
“Thanh lâu hai lượt thanh y hai lần.
“Trong vòng giáo dựng gươm trần,
“K? răng hùm sói gởi thân tôi đòi.
“Giữa dòng nước dẫy sóng dồi,
“Trước hàm rồng cá gieo mồi vắng tanh.
“Oan kia theo mãi với tình,
“Một mình mình biết một mình mình hay.
“Làm cho sống đ?a thác đầy,
“?oạn trư?ng cho hết kiếp này mới thôi!?
Giác Duyên nghe nói rụng r?i:
“Một đ?i nàng nhé thương ôi còn gì!?
Sư rằng: “Song chẳng h? chi,
“Nghiệp duyên cân lại nhắc đi còn nhi?u.
“Xét trong tội nghiệp Thúy Ki?u,
“Mắc đi?u tình ái kh?i đi?u tà dâm,
“Lấy tình thâm trả nghĩa thâm,
“Bán mình đã động hiếu tâm đến tr?i!
“Hại một ngư?i cứu muôn ngư?i,
“Biết đư?ng khinh tr?ng biết l?i phải chăng.
“Thửa công đức ấy ai bằng?
“Túc khiên đã rửa lâng lâng sạch rồi!
“Khi nên tr?i cũng chi?u ngư?i,
“Nhẹ nhàng nợ trước đ?n bồi duyên sau.
“Giác Duyên dù nhớ nghĩa nhau,
“Ti?n đư?ng thả một bè lau rước ngư?i.
“Trước sau cho vẹn một l?i,
“Duyên ta mà cũng phúc tr?i chi không!?
Giác Duyên nghe nói mừng lòng,
Lân la tìm thú bên sông Ti?n đư?ng,
?ánh tranh chụm nóc thảo đư?ng,
Một gian nước biếc mây vàng chia đôi.
Thuê năm ngư phủ hai ngư?i,
?óng thuy?n chực bến kết chài giăng sông.
Một lòng chẳng quảng mấy công,
Khéo thay gặp gỡ cũng trong chuyển vần!
Ki?u từ gieo xuống du?nh ngân,
Nước xuôi bỗng đã trôi dần tận nơi.
Ngư ông kéo lưới vớt ngư?i,
Ngẫm l?i Tam Hợp rõ mư?i chẳng ngoa!
Trên mui lướt mướt áo là,
Tuy dầm hơi nước chưa lòa bóng gương.
Giác Duyên nhận thật mặt nàng,
Nàng còn thiêm thiếp giấc vàng chưa phai.
Mơ màng phách quế hồn mai,
?ạm Tiên thoắt đã thấy ngư?i ngày xưa.
Rằng: “Tôi đã có lòng ch?,
“Mất công mư?i mấy năm thừa ở đây.
“Chị sao phận m?ng phúc dày,
“Kiếp xưa đã vậy lòng này dễ ai!
“Tâm thành đã thấu đến tr?i,
“Bán mình là hiếu cứu ngư?i là nhân.
“Một ni?m vì nước vì dân,
“Âm công cất một đồng cân đã già!
“?oạn trư?ng sổ rút tên ra,
“?oạn trư?ng thơ phải đưa mà trả nhau.
“Còn nhi?u hưởng thụ v? lâu,
“Duyên xưa tròn trặn phúc sau dồi dào!?
Nàng nghe ngơ ngẩn biết sao,
Trạc Tuy?n! nghe tiếng g?i vào bên tai.
Giật mình thoắt tỉnh giấc mai,
Bâng khuâng nào đã biết ai mà nhìn.
Trong thuy?n nào thấy ?ạm Tiên,
Bên mình chỉ thấy Giác Duyên ngồi k?.
Thấy nhau mừng rỡ trăm b?,
D?n thuy?n mới rước nàng v? thảo lư.
Một nhà chung chạ sớm trưa,
Gió trăng mát mặt muối dưa chay lòng.
Bốn b? bát ngát mênh mông,
Tri?u dâng hôm sớm mây lồng trước sau.
Nạn xưa trút sạch lầu lầu,
Duyên xưa chưa dễ biết đâu chốn này.
Nỗi nàng tai nạn đã đầy,
Nỗi chàng Kim Tr?ng bấy chầy mới thương.
Từ ngày muôn dặm phù tang,
Nửa năm ở đất Liêu dương lại nhà.
Vội sang vư?n Thúy dò la,
Nhìn xem phong cảnh nay đà khác xưa.
?ầy vư?n c? m?c lau thưa,
Song trăng quạnh quẽ vách mưa rã r?i.
Trước sau nào thấy bóng ngư?i,
Hoa đào năm ngoái còn cư?i gió đông.
Xập xè én liệng lầu không,
C? lan mặt đất rêu phong dấu giày.
Cuối tư?ng gai góc m?c đầy,
?i v? này những lối này năm xưa.
Chung quanh lặng ngắt như t?,
Nỗi ni?m tâm sự bây gi? h?i ai?
Láng gi?ng có kẻ sang chơi,
Lân la sẽ h?i một hai sự tình.
H?i ông ông mắc tụng đình,
H?i nàng nàng đã bán mình chuộc cha.
H?i nhà nhà đã d?i xa,
H?i chàng Vương với cùng là Thúy Vân.
??u là sa sút khó khăn,
May thuê viết mướn kiếm ăn lần hồi.
?i?u đâu sét đánh lưng tr?i,
Thoắt nghe chàng thoắt rụng r?i xiết bao!
Vội han di trú nơi cao,
?ánh đư?ng chàng mới tìm vào tận nơi.
Nhà tranh vách đất tả tơi,
Lau treo rèm nát trúc cài phên thưa.
Một sân đất c? dầm mưa,
Càng cao ngán nỗi càng ngơ ngẩn đư?ng!
?ánh li?u lên tiếng ngoài tư?ng,
Chàng Vương nghe tiếng vội vàng chạy ra.
Dắt tay vội rước vào nhà,
Mái sau viên ngoại ông bà ra ngay.
Khóc than kể hết ni?m tây:
“Chàng ôi biết nỗi nước này cho chưa?
“Ki?u nhi phận m?ng như t?,
“Một l?i đã lỗi tóc tơ với chàng!
“Gặp cơn gia biến lạ dư?ng,
“Bán mình nó phải tìm đư?ng cứu cha.
“Dùng dằng khi bước chân ra,
“Cực trăm nghìn nỗi dặn ba bốn lần.
“Trót l?i nặng với lang quân,
“Mượn con em nó Thúy Vân thay l?i.
“G?i là trả chút nghĩa ngư?i,
“Sầu này dằng dặc muôn đ?i chưa quên!
“Kiếp này duyên đã phụ duyên,
“Dạ đài còn biết sẽ đ?n lai sinh.
“Mấy l?i ký chú đinh ninh,
“Ghi lòng để dạ cất mình ra đi.
“Phận sao bạc bấy Ki?u nhi!
“Chàng Kim v? đó con thì đi đâu? “
Ông bà càng nói càng đau,
Chàng càng nghe nói càng dàu như dưa.
Vật mình vẫy gió tuôn mưa,
Dầm d? gi?t ng?c thẫn th? hồn mai!
?au đòi đoạn ngất đòi thôi,
Tỉnh ra lại khóc khóc rồi lại mê.
Thấy chàng đau nỗi biệt ly,
Nhận ngừng ông mới vỗ v? giải khuyên:
“Bây gi? ván đã đóng thuy?n,
“?ã đành phận bạc khôn đ?n tình chung!
“Quá thương chút nghĩa đèo bòng,
“Nghìn vàng thân ấy dễ hòng b? sao??
Dỗ dành khuyên giải trăm chi?u,
Lửa phi?n càng dập càng khêu mối phi?n.
Th? xưa giở đến kim hoàn,
Của xưa lại giở đến đàn với hương.
Sinh càng trông thấy càng thương.
Gan càng tức tối ruột càng xót xa.
Rằng: “Tôi trót quá chân ra,
“?ể cho đến nỗi trôi hoa dạt bèo.
“Cùng nhau th? thốt đã nhi?u,
“Những đi?u vàng đá phải đi?u nói không!
“Chưa chăn gối cũng vợ chồng,
“Lòng nào mà nỡ dứt lòng cho đang?
“Bao nhiêu của mấy ngày đàng,
“Còn tôi tôi một gặp nàng mới thôi!?
Nỗi thương nói chẳng hết l?i,
Tạ từ sinh mới sụt sùi trở ra.
Vội v? sửa chốn vư?n hoa,
Rước m?i viên ngoại ông bà cùng sang.
Thần hôn chăm chút lễ thư?ng,
Dưỡng thân thay tấm lòng nàng ngày xưa.
?inh ninh mài lệ chép thơ,
Cắt ngư?i tìm tõi đưa t? nhắn nhe.
Biết bao công mướn của thuê,
Lâm thanh mấy độ đi v? dặm khơi.
Ngư?i một nơi h?i một nơi,
Mênh mông nào biết bể tr?i nơi nao?
Sinh càng thảm thiết khát khao,
Như nung gan sắt như bào lòng son.
Ruột tằm ngày một héo don,
Tuyết sương ngày một hao mòn hình ve.
Thẩn th? lúc tỉnh lúc mê,
Máu theo nước mắt hồn lìa chiêm bao.
Xuân huyên lo sợ biết bao,
Quá ra khi đến thế nào mà hay!
Vội vàng sắm sửa ch?n ngày,
Duyên Vân sớm đã se dây cho chàng.
Ngư?i yểu điệu kẻ văn chương,
Trai tài gái sắc xuân đương vừa thì,
Tuy rằng vui chữ vu quy,
Vui nào đã cất sầu kia được nào!
Khi ăn ở lúc ra vào,
Càng âu duyên mới càng dào tình xưa.
Nỗi nàng nhớ đến bao gi?,
Tuôn châu đòi trận vò tơ trăm vòng.
Có khi vắng vẻ thư phòng,
?ốt lò hương giở phím đồng ngày xưa.
Bẻ bai rủ rỉ tiếng tơ,
Trầm bay nhạt khói gió đưa lay rèm.
Dư?ng như bên nóc bên th?m,
Tiếng Ki?u đồng v?ng bóng xiêm mơ màng,
Bởi lòng tạc đá ghi vàng,
Tưởng nàng nên lại thấy nàng v? đây.
Những là phi?n muộn đêm ngày,
Xuân thu biết đã đổi thay mấy lần?
Chế khoa gặp hội trư?ng văn.
Vương Kim cùng chiếm bảng xuân một ngày.
Cửa tr?i rộng mở đư?ng mây,
Hoa chào ng? hạnh hương bay dặm phần.
Chàng Vương nhớ đến xa gần,
Sang nhà Chung lão tạ ân chu tuy?n.
Tình xưa ân trả nghĩa đ?n,
Gia thân lại mới kết duyên Châu Trần.
Kim từ nhẹ bước thanh vân,
Nỗi nàng càng nghĩ xa gần càng thương.
Ấy ai dặn ng?c th? vàng,
Bây gi? kim mã ng?c đư?ng với ai?
Ng?n bèo chân sóng lạc loài,
Nghĩ mình vinh hiển thương ngư?i lưu ly.
Vâng ra ngoại nhậm Lâm truy,
Quan sơn nghìn dặm thê nhi một đoàn.
Cầm đư?ng ngày tháng thanh nhàn,
Sớm khuya tiếng hạc tiếng đàn tiêu dao.
Phòng xuân trướng rủ hoa đào,
Nàng Vân nằm bỗng chiêm bao thấy nàng.
Tỉnh ra mới rỉ cùng chàng,
Nghe l?i chàng cũng hai đư?ng tin nghi.
N? Lâm thanh với Lâm truy,
Khác nhau một chữ hoặc khi có lầm.
Trong cơ thanh khí tương tầm,
Ở đây hoặc có giai âm chăng là?
Thăng đư?ng chàng mới h?i tra,
H? ?ô có kẻ lại già thưa lên:
“Sự này đã ngoại mư?i niên,
“Tôi đà biết mặt biết tên rành rành.
“Tú bà cùng Mã Giám sinh,
“?i mua ngư?i ở Bắc kinh đưa v?.
“Thúy Ki?u tài sắc ai bì,
“Có ngh? đàn lại đủ ngh? văn thơ.
“Kiên trinh chẳng phải gan vừa,
“Li?u mình thế ấy phải lừa thế kia.
“Phong trần chịu đã ê ch?,
“Tơ duyên sau lại xe v? Thúc lang.
“Phải tay vợ cả phũ phàng,
“Bắt v? Vô tích toan đư?ng bẻ hoa.
“Bực mình nàng phải trốn ra,
“Chẳng may lại gặp một nhà Bạc kia.
“Thoắt buôn v? thoắt bán đi,
“Mây trôi bèo nổi thiếu gì là nơi!
“Bỗng đâu lại gặp một ngư?i,
“Hơn đ?i trí dũng nghiêng tr?i uy linh.
“Trong tay mư?i vạn tinh binh,
“Kéo v? đóng chật một thành Lâm truy.
“Tóc tơ các tích m?i khi,
“Oán thì trả oán ân thì trả ân.
“?ã nên có nghĩa có nhân,
“Trước sau tr?n vẹn xa gần ngợi khen.
“Chưa từng được h? được tên,
“Sự này h?i Thúc sinh viên mới tư?ng.?
Nghe l?i ?ô nói rõ ràng,
Tức thì đưa thiếp m?i chàng Thúc sinh.
Nỗi nàng h?i hết phân minh,
Chồng con đâu tá tính danh là gì?
Thúc rằng: “Gặp lúc lưu ly,
“Trong quân tôi h?i thiếu gì tóc tơ.
“?ại vương tên Hải h? Từ,
“?ánh quen trăm trận sức dư muôn ngư?i.
“Gặp nàng khi ở châu Thai,
“Lạ gì quốc sắc thiên tài phải duyên.
“Vẫy vùng trong bấy nhiêu niên,
“Làm nên động địa kinh thiên đùng đùng.
“?ại quân đồn đóng cõi đông,
“V? sau chẳng biết vân mồng làm sao.?
Nghe tư?ng ngành ng?n tiêu hao,
Lòng riêng chàng luống lao đao thẫn th?.
Xót thay chiếc lá bơ vơ,
Kiếp trần biết giũ bao gi? cho xong?
Hoa trôi nước chảy xuôi dòng,
Xót thân chìm nỗi đau lòng hợp tan!
L?i xưa đã lỗi muôn vàn,
Mảnh hương còn đó phím đàn còn đây,
?àn cầm khéo ngẩn ngơ dây,
Lửa hương biết có kiếp này nữa thôi?
Bình bồng còn chút xa xôi,
?ỉnh chung sao nỡ ăn ngồi cho an!
Rắp mong treo ấn từ quan,
Mấy sông cũng lội mấy ngàn cũng pha.
Dấn mình trong án can qua,
Vào sinh ra tử h?a là thấy nhau.
Nghĩ đi?u tr?i thẳm vực sâu,
Bóng chim tăm cá biết đâu mà nhìn!
Những là nấn ná đợi tin,
Nắng mưa biết đã mấy phen đổi d?ỉ
Năm mây bỗng thấy chiếu tr?i,
Khâm ban sắc chỉ đến nơi rành rành.
Kim thì cải nhậm Nam bình,
Chàng Vương cũng cải nhậm thành Phú dương.
Sắm xanh xe ngựa vội vàng,
Hai nhà cùng thuận một đư?ng phó quan.
Xảy nghe thế giặc đã tan,
Sóng êm Phúc kiến lửa tàn Chiếc giang.
?ược tin Kim mới rủ Vương,
Tiện đư?ng cùng lại tìm nàng sau xưa.
Hàng châu đến đó bây gi?,
Thật tin h?i được tóc tơ rành rành.
Rằng: “Ngày hôm n? giao binh,
“Thất cơ Từ đã thu linh trận ti?n.
“Nàng Ki?u công cả chẳng đ?n,
“Lệnh quan lại bắt ép duyên thổ tù.
“Nàng đà gieo ng?c trầm châu,
“Sông Ti?n đư?ng đó ấy mồ hồng nhan!?
Thương ôi! không hợp mà tan,
Một nhà vinh hiển riêng oan một nàng!
Chiêu hồn thiết vị lễ thư?ng,
Giải oan lập một đàn tràng bên sông.
Ng?n tri?u non bạc trùng trùng,
V?i trông còn tưởng cánh hồng lúc gieo.
Tình thâm bể thảm lạ đi?u,
Nào hồn tinh vệ biết theo chốn nào?
Cơ duyên đâu bỗng lạ sao,
Giác Duyên đâu bỗng tìm vào đến nơi.
Trông lên linh vị chữ bài,
Thất kinh mới h?i: “Những ngư?i đâu ta?
“Với nàng thân thích gần xa,
“Ngư?i còn sao bỗng làm ma khóc ngư?i??
Nghe tin nhơ nhác rụng r?i,
Xúm quanh kể lể rộn l?i h?i tra:
“Này chồng này mẹ này cha,
“Này là em ruột này là em dâu.
“Thật tin nghe đã bấy lâu,
“Pháp sư dạy thế sự đâu lạ dư?ng!?
Sư rằng: “Nhân quả với nàng,
“Lâm truy buổi trước Ti?n đư?ng buổi sau.
“Khi nàng gieo ng?c trầm châu,
“?ón nhau tôi đã gặp nhau rước v?,
“Cùng nhau nương cửa bồ đ?,
“Thảo am đó cũng gần k? chẳng xa.
“Phật ti?n ngày bạc lân la,
“?ăm đăm nàng cũng nhớ nhà khôn khuây.?
Nghe tin nở mặt nở mày,
Mừng nào lại quá mừng này nữa chăng?
Từ phen chiếc lá lìa rừng,
Thăm tìm luống những liệu chừng nước mây.
Rõ ràng hoa rụng hương bay,
Kiếp sau h?a thấy kiếp này hẳn thôi.
Minh dương đôi ngả chắc rồi,
Cõi trần mà lại thấy ngư?i cửu nguyên!
“Chán tai rồi mới bước lên trên lầu.?
Nghe thôi kinh hãi xiết đâu:
“?àn bà thế ấy thấy âu một ngư?i!
“Ấy mới gan ấy mới tài,
“Nghĩ càng thêm nỗi sởn gai rụng r?i!
“Ngư?i đâu sâu sắc nước đ?i,
“Mà chàng Thúc phải ra ngư?i bó tay!
“Thực tang bắt được dư?ng này,
“Máu ghen ai cũng chau mày nghiến răng.
“Thế mà im chẳng đãi đằng,
“Chào m?i vui vẻ nói năng dịu dàng!
“Giận dầu ra dạ thế thư?ng,
“Cư?i này mới thực khôn lư?ng hiểm sâu!
“Thân ta ta phải lo âu,
“Miệng hùm n?c rắn ở đâu chốn này!
“Ví chăng chắp cánh cao bay,
“Trèo cây lâu cũng có ngày bẻ hoa!
“Phận bèo bao quản nước sa,
“Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh.
“Chỉn e quê khách một mình,
“Tay không chưa dễ tìm đư?ng ấm no!?
Nghĩ đi nghĩ lại quanh co,
Phật ti?n sẵn có m?i đồ kim ngân.
Bên mình giắt để hộ thân,
Lần nghe canh đã một phần trống ba.
Cất mình qua ng?n tư?ng hoa,
Lần đư?ng theo bóng trăng tà v? tây.
Mịt mù dặm cát đồi cây,
Tiếng gà điếm nguyệt dấu giày cầu sương.
Canh khuya thân gái dặm trư?ng,
Phần e đư?ng xá, phần thương dãi dầu!
Tr?i đông vừa rạng ngàn dâu,
Bơ vơ nào đã biết đâu là nhà!
Chùa đâu trông thấy nẻo xa,
Rành rành “Chiêu ẩn am? ba chữ bài.
Xăm xăm gõ mái cửa ngoài,
Trụ trì nghe tiếng, rước m?i vào trong.
Thấy màu ăn mặc nâu sồng,
Giác duyên sư trưởng lành lòng li?n thương.
Gạn gùng ngành ng?n cho tư?ng,
Lạ lùng nàng hãy tìm đư?ng nói quanh:
“Tiểu thi?n quê ở Bắc Kinh,
“Qui sư, qui Phật, tu hành bấy lâu.
“Bản sư rồi cũng đến sau,
“Dạy đưa pháp bảo sang hầu sư huynh.?
Rày vâng diện hiến rành rành,
Chuông vàng khánh bạc bên mình giở ra.
Xem qua sư mới dạy qua:
“Phải ni Hằng Thủy là ta hậu tình.
“Chỉn e đư?ng sá một mình,
“Ở đây ch? đợi sư huynh ít ngày.?
Gửi thân được chốn am mây,
Muối dưa đắp đổi tháng ngày thong dong.
Kệ kinh câu cũ thuộc lòng,
Hương đèn việc cũ, trai phòng quen tay.
Sớm khuya lá bối phướn mây,
Ng?n đèn khêu nguyệt, tiếng chày nện sương.
Thấy nàng thông tuệ khác thư?ng,
Sư càng nể mặt, nàng càng vững chân.
Cửa thuy?n vừa cữ cuối xuân,
Bóng hoa đầy đất, vẻ ngân ngang tr?i.
Gió quang mây tạnh thảnh thơi,
Có ngư?i đàn việt lên chơi cửa Già.
Giở đồ chuông khánh xem qua,
Khen rằng: “Khéo giống của nhà Hoạn nương!?
Giác Duyên thực ý lo lư?ng,
?êm thanh mới h?i lại nàng trước sau.
Nghĩ rằng khôn nỗi giấu mầu,
Sự mình nàng mới gót đầu bày ngay:
“Bây gi? sự đã dư?ng này,
“Phận hèn dù rủi, dù may, tại ngư?i.?
Giác Duyên nghe nói rụng r?i,
Nửa thương, nửa sợ, bồi hồi chẳng xong.
Rỉ tai mới kể sự lòng:
“Ở đây cửa Phật là không hẹp gì;
“E chăng những sự bất kỳ,
“?ể nàng cho đến thế thì cũng thương!
“Lánh xa, trước liệu tìm đư?ng,
“Ngồi ch? nước đến, nên dư?ng còn quê!?
Có nhà h? Bạc bên kia,
Am mây quen lối đi v? dầu hương.
Nhắn sang, dặn hết m?i đư?ng,
D?n nhà hãy tạm cho nàng trú chân.
Những mầng được chốn an thân,
Vội vàng nào kịp tính gần tính xa.
Nào ng? cũng tổ bợm già,
Bạc bà h?c với Tú bà đồng môn!
Thấy nàng mặt phấn tươi son,
Mừng thầm được buổi bán buôn có l?i.
Hư không đặt để nên l?i,
Nàng đà nhớn nhác rụng r?i lắm phen.
Mụ càng xua đuổi cho li?n,
Lấy l?i hung hiểm ép duyên Châu Trần.
Rằng: “Nàng muôn dặm một thân,
“Lại mang lấy tiếng dữ gần, lành xa.
“Khéo oan gia, của phá gia,
“Còn ai dám chứa vào nhà nữa đây!
“Kíp toan kiếm chốn xe dây,
“Không dưng chưa dễ mà bay đư?ng tr?i!
“Nơi gần thì chẳng tiện nơi,
“Nơi xa thì chẳng có ngư?i nào xa.
“Này chàng Bạc Hạnh cháu nhà,
“Cùng trong thân thích ruột rà, chẳng ai.
“Cửa nhà buôn bán châu Thai,
“Thực thà có một, đơn sai chẳng h?.
“Thế nào nàng cũng phải nghe,
“Thành thân rồi sẽ liệu v? châu Thai.
“Bấy gi? ai lại biết ai,
“Dầu lòng bể rộng sông dài thênh thênh.
“Nàng dù quyết chẳng thuận tình,
“Trái l?i nẻo trước lụy mình đến sau.?
Nàng còn mặt ủ mày chau,
Càng nghe mụ nói, càng đau như dần.
Nghĩ mình túng đất, sẩy chân,
Thế cùng nàng mới xa gần thở than:
“Thiếp như con én lạc đàn,
“Phải cung rày đã sợ làn cây cong!
“Cùng đư?ng dù tính chữ tòng,
“Biết ngư?i, biết mặt, biết lòng làm sao?
“Nữa khi muôn một thế nào,
“Bán hùm, buôn sói, chắc vào lưng đâu?
“Dù ai lòng có sở cầu,
“Tâm minh xin quyết với nhau một l?i.
“Chứng minh có ?ất, có Tr?i,
“Bấy gi? vượt bể ra khơi quản gì??
?ược l?i mụ mới ra đi,
Mách tin h? Bạc tức thì sắm sanh.
Một nhà d?n dẹp linh đình,
Quét sân, đặt trác, rửa bình, thắp nhang.
Bạc sinh quì xuống vội vàng,
Quá l?i nguyện hết Thành hoàng, Thổ công.
Trước sân lòng đã giãi lòng,
Trong màn làm lễ tơ hồng kết duyên.
Thành thân mới rước xuống thuy?n,
Thuận buồm một lá, xuôi mi?n châu Thai.
Thuy?n vừa đỗ bến thảnh thơi,
Bạc sinh lên trước tìm nơi m?i ngày.
Cũng nhà hành viện xưa nay,
Cũng phư?ng bán thịt, cũng tay buôn ngư?i.
Xem ngư?i định giá vừa rồi,
Mối hàng một, đã ra mư?i, thì buông.
Mượn ngư?i thuê kiệu rước nư?ng,
Bạc đem mặt bạc, kiếm đư?ng cho xa!
Kiệu hoa đặt trước th?m hoa,
Bên trong thấy một mụ ra vội vàng.
?ưa nàng vào lạy gia đư?ng,
Cũng thần mày trắng, cũng phư?ng lầu xanh!
Thoắt trông nàng đã biết tình,
Chim lồng khôn lẽ cất mình bay cao.
Chém cha cái số hoa đào,
Gỡ ra, rồi lại buộc vào như chơi!
Nghĩ đ?i mà chán cho đ?i,
Tài tình chi lắm, cho tr?i đất ghen!
Tiếc thay nước đã đánh phèn,
Mà cho bùn lại vẩn lên mấy lần!
Hồng quân với khách hồng quần,
?ã xoay đến thế, còn vần chửa tha.
Lỡ từ lạc bước bước ra,
Cái thân liệu những từ nhà liệu đi.
?ầu xanh đã tội tình gì?
Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi.
Biết thân chạy chẳng kh?i tr?i,
Cũng li?u mặt phấn cho rồi ngày xanh.
Lần thu gió mát trăng thanh,
Bỗng đâu có khách biên đình sang chơi,
Râu hùm, hàm én, mày ngài,
Vai năm tấc rộng, thân mư?i thước cao.
?ư?ng đư?ng một đấng anh hào,
Côn quy?n hơn sức lược thao gồm tài.
?ội tr?i đạp đất ở đ?i,
H? Từ tên Hải, vốn ngư?i Việt đông.
Giang hồ quen thú vẫy vùng,
Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.
Qua chơi nghe tiếng nàng Ki?u,
Tấm lòng nhi nữ cùng xiêu anh hùng.
Thiếp danh đưa đến lầu hồng,
Hai bên cùng liếc hai lòng cùng ưa.
Từ rằng: “Tâm phúc tương c?
“Phải ngư?i trăng gió vật v? hay sao?
“Bấy lâu nghe tiếng má đào,
“Mắt xanh chẳng để ai vào có không?
“Một đ?i được mấy anh hùng,
“Bõ chi cá chậu, chim lồng mà chơi!?
Nàng rằng: “Ngư?i dạy quá l?i,
“Thân này còn dám coi ai làm thư?ng!
“Chút riêng ch?n đá thử vàng,
“Biết đâu mà gởi can tràng vào đâu?
“Còn như vào trước ra sau,
“Ai cho kén ch?n vàng thau tại mình.?
Từ rằng: “L?i nói hữu tình,
“Khiến ngư?i lại nhớ câu Bình Nguyên Quân.
“Lại đây xem lại cho gần,
“Ph?ng tin được một vài phần hay không??
Thưa rằng: “Lượng cả bao dong,
“Tấn Dương được thấy mây rồng có phen.
“Rộng thương c? nội hoa hèn,
“Chút thân bèo b?t dám phi?n mai sau!?
Nghe l?i vừa ý gật đầu,
Cư?i rằng: “Tri kỷ trước sau mấy ngư?i!
“Khen cho con mắt tinh đ?i,
“Anh hùng đoán giữa trần ai mới già!
“Một l?i đã biết tên ta,
“Muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau!
Hai bên ý hợp tâm đầu,
Khi thân chẳng tựa là cầu mới thân!
Ng? l?i nói với băng nhân,
Ti?n trăm lại cứ nguyên ngân phát hoàn.
Buồn riêng sửa chốn thanh nhàn,
?ặt giư?ng thất bảo, vây màn bát tiên.
Trai anh hùng, gái thuy?n quyên,
Phỉ nguy?n bói phượng, đẹp duyên cưỡi rồng.
Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.
Trông v?i tr?i bể mênh mang,
Thanh gươm, yên ngựa lên đàng thẳng rong.
Nàng rằng: “Phận gái chữ tòng,
“Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi!?
Từ rằng: “Tâm phúc tương tri,
“Sao chưa thoát kh?i nữ nhi thư?ng tình?
“Bao gi? mư?i vạn tinh binh,
“Tiếng loa dậy đất, bóng tinh rợp đư?ng
“Làm cho rõ mặt phi thư?ng,
“Bấy gi? ta sẽ rước nàng nghi gia,
“Bằng may bốn bể không nhà,
“Theo càng thêm bận, biết là đi đâu?
“?ành lòng ch? đó ít lâu,
“Chầy chăng là một năm sau vội gì??
Quyết l?i rứt áo ra đi,
Cánh bằng tiện gió cất lìa dậm khơi.
Nàng thì chiếc bóng song mai,
?êm thâu đằng đẵng, nhặt cài then mây.
Sân rêu chẳng vẽ dấu giầy,
C? cao hơn thước, liễu gầy vài phân.
?oái trông muôn dặm tử phần
Hồn quê theo ng?n mây Tần xa xa;
Xót thay huyên cỗi xuân già,
Tấm lòng thương nhớ, biết là có nguôi.
Chốc là mư?i mấy năm tr?i,
Còn ra khi đã da mồi tóc sương.
Tiếc thay chút nghĩa cũ càng,
Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng!
Duyên em đầu mối chỉ hồng,
May ra khi đã tay bồng tay mang.
Tấc lòng cố quốc tha nhang,
?ư?ng kia nỗi n? ngổn ngang b?i b?i.
Cánh hồng bay bổng tuyệt v?i,
?ã mòn con mắt phương tr?i đăm đăm.
?êm ngày luống những âm thầm,
Lửa binh đâu đã ầm ầm một phương,
Ngất tr?i sát khí mơ màng,
?ầy sông kình ngạc, chật đư?ng giáp binh.
Ngư?i quen kẻ thuộc xung quanh
Nhủ nàng hãy tạm lánh mình một nơi.
Nàng rằng: “Trước đã hẹn l?i,
“Dẫu trong nguy hiểm dám r?i ước xưa.?
Còn đương dùng dắng ngẩn ngơ
Mái ngoài đã thấy bóng c? tiếng loa.
Giáp binh kéo đến quanh nhà,
?ồng thanh cùng h?i: “Nào là phu nhân??
Hai bên mư?i vị tướng quân,
?ặt gươm, cởi giáp, trước sân khấu đầu.
Cung nga, thể nữ nối sau,
Rằng: “Vâng lệnh chỉ rước chầu vu qui.?
Sẵn sàng phượng liễn loan nghi,
Hoa quan phấp phới hà y rỡ ràng.
Dựng c?, nổi trống lên đàng,
Trúc tơ nổi trước, kiệu vàng theo sau.
H?a bài ti?n lộ ruổi mau,
Nam đình nghe động trống chầu đại doanh.
Kéo c? lũy, pháo súng thành,
Từ công ra ngựa, thân nghênh cửa ngoài.
Rỡ mình, là vẻ cân đai,
Hãy còn hàm én mày ngài như xưa.
Cư?i rằng: “Cá nước duyên ưa,
“Nhớ l?i nói những bao gi? hay không?
“Anh hùng mới biết anh hùng,
“Rầy xem ph?ng đã cam lòng ấy chưa?
Nàng rằng: “Chút phận ngây thơ,
“Cũng may dây cát được nh? bóng cây.
“?ến bây gi? mới thấy đây,
“Mà lòng đã chắc những ngày một hai.?
Cùng nhau trông mặt cả cư?i,
?an tay v? chốn trướng mai tự tình.
Tiệc bày thưởng tướng khao binh
Thì thùng trống trận, rập rình nhạc quân.
Vinh hoa bõ lúc phong trần,
Chữ tình ngày lại thêm xuân một ngày.
Trong quân có lúc vui vầy,
Thong dong mới kể sự ngày hàn vi:
“Khi Vô Tích, khi Lâm Truy,
“Nơi thì lừa đảo, nơi thì xót thương.
“Tấm thân rày đã nhẹ nhàng,
“Chút còn ân oán đôi đư?ng chưa xong.?
Từ công nghe nói thủy chung,
Bất bình nổi trận đùng đùng sấm vang.
Nghiêm quân tuyển tướng sẵn sàng,
Dưới c? một lệnh vội vàng ruổi sao.
Ba quân chỉ ng?n c? đào,
?ạo ra Vô Tích, đạo vào Lâm Truy,
Mấy ngư?i phụ bạc xưa kia,
Chiếu danh tầm nã bắt v? h?i tra.
Lại sai lệnh tiễn truy?n qua,
Giữ giàng h? Thúc một nhà cho yên.
Mụ quản gia, vãi Giác Duyên,
Cũng sai lệnh tiễn đem tin rước m?i.
Thệ sư kể hết m?i l?i,
Lòng lòng cũng giận, ngư?i ngư?i chấp uy!
?ạo tr?i báo phục chỉn ghê,
Khéo thay! Một mẻ tóm v? đầy nơi,
Quân trung gươm lớn áo dài,
Vệ trong thị lập, cơ ngoài song phi.
Sẵn sàng t? chỉnh uy nghi,
Bác đồng chật đất, tinh kỳ rợp sân.
Trướng hùm mở giữa trung quân,
Từ Công sánh với phu nhân cùng ngồi.
Tiên nghiêm trống chửa dứt hồi
?iểm danh trước dẫn chực ngoài cửa viên.
Từ rằng: “Ân, oán hai bên,
“Mặc nàng xử quyết báo đ?n cho minh?
Nàng rằng: “Nh? cậy uy linh,
“Hãy xin báo đáp ân tình cho phu.
“Báo ân rồi sẽ trả thù.?
Từ rằng: “Việc ấy phó cho mặc nàng.?
Cho gươm m?i đến Thúc lang,
Mặt như chàm đổ, mình như?ng giẽ run.
Nàng rằng: “Nghĩa tr?ng nghìn non,
“Lâm Truy ngư?i cũ, chàng còn nhớ không?
“Sâm Thương chẳng vẹn chữ tòng,
“Tại sai, há dám phụ lòng cố nhân?
“Gấm trăm cuốn bạc nghìn cân,
“Tạ lòng dễ xứng, báo ân g?i là!
“Vợ chàng quỷ quái tinh ma,
“Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau!
“Kiến bò miệng chén chưa lâu,
“Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa.?
Thúc Sinh trông mặt bấy gi?,
Mồ hôi chàng đã như mưa ướt đầm.
Lòng riêng mừng sợ khôn cầm,
Sợ thay mà lại mừng thầm cho ai.
Mụ già, sư trưởng thứ hai,
Thoắt đưa đến trước vội m?i lên trên:
Dắt tay mở mặt cho nhìn:
“Hoa Nô kia với Trạc Tuy?n cũng tôi.
“Nhớ khi lỡ bước xẩy v?i,
“Non vàng chưa dễ đ?n bồi tấm thương.
“Nghìn vàng g?i chút lễ thư?ng,
“Mà lòng phiếu mẫu mấy vàng cho cân??
Hai ngư?i, trông mặt tần ngần,
Nửa phần khiếp sợ, nửa phần mừng vui.
Nàng rằng: “Xin hãy dốn ngôi,
“Xem cho rõ mặt, biết tôi báo thù!?
Kíp truy?n chư tướng hiến phù,
Lại đem các tích phạm tù hậu tra.
Dưới c?, gươm tuốt nắp ra,
Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư.
Thoạt trôn nàng đã chào thưa:
“Tiểu thư cũng có bây gi? đến đây?
“?àn bà dễ có mấy tay,
“??i xưa mấy mặt đ?i này mấy gan?
“Dễ dàng là thói hồng nhan,
“Càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhi?u!?
Hoạn Thư hồn lạc phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng, liệu đi?u kêu ca.
Rằng: “Tôi chút phận đàn bà,
“Ghen tuông thì cũng ngư?i ta thư?ng tình,
“Nghĩ cho khi gác viết kinh,
“Với khi kh?i cửa dứt tình chẳng theo.
“Lòng riêng riêng những kính yêu;
“Chồng chung, chưa dễ ai chi?u cho ai.
“Trót lòng gây việc chông gai,
“Còn nh? lượng bể thương bài nào chăng??
“Khen cho: “Thật đã nên rằng,
“Khôn ngoan đến mực nói năng phải l?i,
“Tha ra thì cũng may đ?i,
“Làm ra mang tiếng con ngư?i nh? nhen.
“?ã lòng tri quá thì nên,?
Truy?n quân lệnh xuống trư?ng ti?n tha ngay.?
Tạ lòng lạy trước sân may,
Cửa viên lại dắt một dây dẫn vào,
Nàng rằng: “Lồng lộng tr?i cao,
“Hại nhân, nhân hại sự nào tại ta??
Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà,
Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh.
Tú Bà cùng Mã Giám Sinh,
Các tên tội ấy đáng tình còn sao?
Lệnh quân truy?n xuống nội đao,
Th? sao thì lại cứ sao gia hình,
Máu rơi thịt nát tan tành,
Ai ơi trông thấy hồn kinh phách r?i.
Cho hay muôn sự tại tr?i,
Phụ ngư?i, chẳng b? khi ngư?i phụ ta!
Mấy ngư?i bạc ác tinh ma,
Mình làm mình chịu kêu mà ai thương.
Ba quân đông mặt pháp trư?ng,
Thanh thiên, bạch nhật rõ ràng cho coi.
Việc nàng báo phục vừa rồi,
Giác Duyên vội vã gởi l?i từ qui.
Nàng rằng: “Thiên tải nhất thì,
“Cố nhân đã dễ mấy khi bàng hoàng.
“Rồi đây bèo hợp mây tan,
“Biết đâu hạc nội mây ngàn là đâu!?
Sư rằng: “Cũng chẳng mấy lâu,
“Trong năm năm lại gặp nhau đó mà.
“Nhớ ngày hành cước phương xa,
“Gặp sư Tam Hợp vốn là tiên tri.
“Bảo cho hội ngộ chi kỳ,
“Năm nay là một nữa thì năm năm.
“Mới hay ti?n định chẳng lầm,
“?ã tin đi?u trước ắt nhằm việc sau.
“Còn nhi?u ân ái với nhau,
“Cơ duyên nào đã hết đâu vội gì??
Nàng rằng: “Ti?n định tiên tri,
“L?i sư đã dạy ắt thì chẳng sai.
“H?a bao gi? có gặp ngư?i,
“Vì tôi cậy h?i một l?i chung thân.?
Giác Duyên vâng dặn ân cần,
Tạ từ thoắt đã d?i chân cõi ngoài.
Nàng từ ân oán rạch ròi,
Bể oan dư?ng đã vơi vơi cạnh lòng.
Tạ ân lạy trước Từ công:
“Chút thân bồ liễu nào mong có rày!
“Trộm nh? sấm sét ra tay,
“Tấc riêng như cất gánh đầy đổ đi!
“Chạm xương chép dạ xiết chi,
“Dễ đem gan óc đ?n nghì tr?i mây!?
Từ rằng: “Quốc sĩ xưa nay,
“Ch?n ngư?i tri kỷ một ngày được chăng?
“Anh hùng tiếng đã g?i rằng,
“Giữa đư?ng dẫu thấy bất bằng mà tha!
“Huống chi việc cũng việc nhà,
“L? là thâm tạ mới là tri ân.
“Xót nàng còn chút song thân,
“Bấy nay kẻ Việt ngư?i Tần cách xa.
“Sao cho muôn dặm một nhà,
“Cho ngư?i thấy mặt là ta cam lòng.?
Vội truy?n sửa tiệc quân trung,
Muôn binh nghìn tướng hội đồng tẩy oan.
Thừa cơ trúc chẻ ngói tan,
Bình uy từ ấy sấm ran trong ngoài.
Tri?u đình riêng một góc tr?i,
Gồm hai văn võ rạch đôi sơn hà.
?òi cơn gió quét mưa sa,
Huyện thành đạp đổ năm tòa cõi nam.
Phong trần mài một lưỡi gươm,
Những loài túi áo giá cơm sá gì!
Nghênh ngang một cõi biên thùy,
Kém gì cô quả kém gì bá vương!
Trước c? ai dám tranh cư?ng,
Năm năm hùng cứ một phương hải tần.
Có quan tổng đốc tr?ng thần,
Là Hồ Tôn Hiến kinh luân gồm tài.
?ẩy xe vâng chỉ đặc sai,
Tiện nghi bát tiểu việc ngoài đổng nhung.
Biết Từ là đấng anh hùng,
Biết nàng cũng dự quân trung luận bàn.
?óng quân làm chước chiêu an,
Ng?c vàng gấm vóc sai quan thuyết hàng.
Lại riêng một lễ với nàng,
Hai tên thể nữ ng?c vàng nghìn cân.
Tin vào gởi trước trung quân,
Từ công riêng hãy mư?i phân hồ đồ.
Một tay gây dựng cơ đồ,
Bấy lâu bể Sở sông Ngô tung hoành!
Bó thân v? với tri?u đình,
Hàng thần lơ láo phận mình ra đâu?
?o xiêm ràng buộc lấy nhau,
Vào luồn ra cúi công hầu mà chi?
Sao bằng riêng một biên thùy,
Sức này đã dễ làm gì được nhau?
Ch?c tr?i quấy nước mặc dầu,
D?c ngang nào biết trên đầu có ai?
Nàng thì thật dạ tin ngư?i,
Lễ nhi?u nói ng?t nghe l?i dễ xiêu.
Nghĩ mình mặt nước cánh bèo,
?ã nhi?u lưu lạc lại nhi?u gian truân.
Bằng nay chịu tiếng vương thần,
Thênh thênh đư?ng cái thanh vân hẹp gì!
Công tư vẹn cả hai b?,
Dần dà rồi sẽ liệu v? cố hương.
Cũng ngôi mệnh phụ đư?ng đư?ng,
Nở nang mày mặt rỡ ràng mẹ cha.
Trên vì nước dưới vì nhà,
Một là đắc hiếu hai là đắc trung.
Chẳng hơn chiếc bách giữa dòng,
E dè sóng vỗ hãi hùng nước sa.
Nhân khi bàn bạc gần xa,
Thừa cơ nàng mới bàn ra nói vào.
Rằng: “Trong Thánh trạch dồi dào,
“Tưới ra đã khắp thấm vào đã sâu.
“Bình thành công đức bấy lâu,
“Ai ai cũng đội trên đầu biết bao.
“Ngẫm từ dấy việc binh đao,
“?ống xương Vô định đã cao bằng đầu.
“Làm chi để tiếng v? sau,
“Nghìn năm ai có khen đâu Hoàng Sào!
“Sao bằng lộc tr?ng quy?n cao,
“Công danh ai dứt lối nào cho qua??
Nghe l?i nàng nói mặn mà,
Thế công Từ mới trở ra thế hàng.
Chỉnh nghi tiếp sứ vội vàng,
Hẹn kỳ thúc giáp quyết đư?ng giải binh.
Tin l?i thành hạ yêu minh,
Ng?n c? ngơ ngác trống canh trễ tràng.
Việc binh b? chẳng giữ giàng,
Vương sư dòm đã t? tư?ng thực hư.
Hồ công quyết kế thừa cơ,
Lễ tiên binh hậu khắc c? tập công.
Kéo c? chiêu phủ tiên phong,
Lễ nghi dàn trước vác đòng phục sau.
Từ công h? hững biết đâu,
?ại quan lễ phục ra đầu cửa viên.
Hồ công ám hiệu trận ti?n,
Ba b? phát súng bốn bên kéo c?.
?ang khi bất ý chẳng ng?,
Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn!
Tử sinh li?u giữa trận ti?n,
Dạn dầy cho biết gan li?n tướng quân!
Khí thiên khi đã v? thần,
Nhơn nhơn còn đứng chôn chân giữa vòng!
Trơ như đá vững như đồng,
Ai lay chẳng chuyển ai rung chẳng d?i.
Quan quân truy sát đuổi dài.
Ù ù sát khí ngất tr?i ai đang.
Trong hào ngoài lũy tan hoang,
Loạn quân vừa dắt tay nàng đến nơi.
Trong vòng tên đá b?i b?i,
Thấy Từ còn đứng giữa tr?i trơ trơ.
Khóc rằng: “Trí dũng có thừa,
“Bởi nghe l?i thiếp nên cơ hội này!
“Mặt nào trông thấy nhau đây?
“Thà li?u sống thác một ngày với nhau!?
Dòng thu như dội cơn sầu,
Dứt l?i nàng cũng gieo đầu một bên.
Lạ thay oan khí tương tri?n!
Nàng vừa phục xuống Từ li?n ngã ra.
Quan quân kẻ lại ngư?i qua,
Xót nàng sẽ lại vực ra dần dần.
?em vào đến trước trung quân,
Hồ công thấy mặt ân cần h?i han.
Rằng: “Nàng chút phận hồng nhan,
“Gặp cơn binh cách nhi?u nàn cũng thương!
“?ã hay thành toán miếu đư?ng,
“Giúp công cũng có l?i nàng mới nên.
“Bây gi? sự đã vẹn tuy?n,
“Mặc lòng nghĩ lấy muốn xin b? nào??
Nàng càng gi?t ng?c tuôn dào,
Ngập ngừng mới gởi thấp cao sự lòng.
Rằng: “Từ là đấng anh hùng,
“D?c ngang tr?i rộng vẫy vùng bể khơi!
“Tin tôi nên quá nghe l?i,
“?em thân bách chiến làm tôi tri?u đình.
“Ngỡ là phu quý phụ vinh,
“Ai ng? một phút tan tành thịt xương!
“Năm năm tr?i bể ngang tàng,
“Dấn mình đi b? chiến trư?ng như không.
“Khéo khuyên kể lấy làm công,
“Kể bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu!
“Xét mình công ít tội nhi?u,
“Sống thừa tôi đã nên li?u mình tôi!
“Xin cho tiện thổ một doi,
“G?i là đắp điếm cho ngư?i tử sinh.?
Hồ công nghe nói thương tình,
Truy?n cho cảo táng di hình bên sông.
Trong quân mở tiệc hạ công,
Xôn xao tơ trúc hội đồng quân quan.
Bắt nàng thị yến dưới màn,
Dở say lại ép cung đàn nhặt tâu.
Một cung gió thảm mưa sầu,
Bốn dây nh? máu năm đầu ngón tay!
Ve ngâm vượn hót nào tày,
L?t tai Hồ cũng nhăn mày rơi châu.
H?i rằng: “Này khúc ở đâu?
“Nghe ra muôn oán nghìn sầu lắm thay!?
Thưa rằng: “Bạc mệnh khúc này,
“Phổ vào đàn ấy những ngày còn thơ.
“Cung cầm lựa những ngày xưa,
“Mà gương bạc mệnh bây gi? là đây!?
Nghe càng đắm ngắm càng say,
Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình!
Dạy rằng: “Hương lửa ba sinh,
“Dây loan xin nối cầm lành cho ai.?
Thưa rằng: “Chút phận lạc loài,
“Trong mình nghĩ đã có ngư?i thác oan.
“Còn chi nữa cánh hoa tàn,
“Tơ lòng đã dứt dây đàn Tiểu Lân.
“Rộng thương còn mảnh hồng quần,
“Hơi tàn được thấy gốc phần là may!?
Hạ công chén đã quá say,
Hồ công đến lúc rạng ngày nhớ ra.
Nghĩ mình phương diện quốc gia,
Quan trên nhắm xuống ngư?i ta trông vào.
Phải tuồng trăng gió hay sao,
Sự này biết tính thế nào được đây?
Công nha vừa buổi sáng ngày,
Quyết tình Hồ mới đoán ngay một bài.
Lệnh quan ai dám cãi l?i,
Ép tình mới gán cho ngư?i thổ quan.
Ông tơ thực khéo đa đoan!
Xe tơ sao khéo vơ quàng vơ xiên?
Kiệu hoa áp thẳng xuống thuy?n,
Lá màn rủ thấp ng?n đèn khêu cao.
Nàng càng ủ liễu phai đào,
Trăm phần nào có phần nào phần tươi?
?ành thân cát lấp sóng vùi,
Cướp công cha mẹ thiệt đ?i thông minh!
Chân tr?i mặt bể lênh đênh,
Nắm xương biết gởi tử sinh chốn nào?
Duyên đâu ai dứt tơ đào,
Nợ đâu ai đã dắt vào tận tay!
Thân sao thân đến thế này?
Còn ngày nào cũng dư ngày ấy thôi!
?ã không biết sống là vui,
Tấm thân nào biết thiệt thòi là thương!
Một mình cay đắng trăm đư?ng,
Thôi thì nát ng?c tan vàng thì thôi!
Mảnh trăng đã gác non đoài,
Một mình luống những đứng ngồi chưa xong.
Tri?u đâu nổi tiếng đùng đùng,
H?i ra mới biết rằng sông Ti?n đư?ng.
Nhớ l?i thần mộng rõ ràng,
Này thôi hết kiếp đoạn trư?ng là đây!
“?ạm Tiên nàng nhé có hay!
“Hẹn ta thì đợi dưới này rước ta.?
Dưới đèn sẵn bức tiên hoa,
Một thiên tuyệt bút g?i là để sau.
Cửa bồng vội mở rèm châu,
Tr?i cao sông rộng một màu bao la.
Rằng: “Từ công hậu đãi ta,
“Chút vì việc nước mà ra phụ lòng.
“Giết chồng mà lại lấy chồng,
“Mặt nào còn đứng ở trong cõi đ?i?
“Thôi thì một thác cho rồi,
“Tấm lòng phó mặc trên tr?i dưới sông!?
Trông v?i con nước mênh mông,
?em mình gieo xuống giữa dòng trư?ng giang.
Thổ quan theo vớt vội vàng,
Thì đà đắm ng?c chìm hương mất rồi!
Thương thay cũng một kiếp ngư?i,
Hại thay mang lấy sắc tài làm chi!
Những là oan khổ lưu ly,
Ch? cho hết kiếp còn gì là thân!
Mư?i lăm năm bấy nhiêu lần,
Làm gương cho khách hồng quần thử soi!
??i ngư?i đến thế thì thôi,
Trong cơ âm cực dương hồi khốn hay.
Mấy ngư?i hiếu nghĩa xưa nay,
Tr?i làm chi đến lâu ngày càng thương!
Giác Duyên từ tiết giã màng,
?eo bầu quảy níp rộng đư?ng vân du.
Gặp bà Tam Hợp đạo cô,
Thong dong h?i hết nh? to sự nàng:
“Ngư?i sao hiếu nghĩa đủ đư?ng,
“Kiếp sao rặt những đoạn trư?ng thế thôi??
Sư rằng: “Phúc h?a đạo tr?i,
“Cỗi nguồn cũng ở lòng ngư?i mà ra.
“Có tr?i mà cũng tại ta,
“Tu là cõi phúc tình là dây oan.
“Thúy Ki?u sắo sảo khôn ngoan,
“Vô duyên là phận hồng nhan đã đành,
“Lại mang lấy một chữ tình,
“Khư khư mình buộc lấy mình vào trong.
“Vậy nên những chốn thong dong,
“Ở không yên ổn ngồi không vững vàng.
“Ma đưa lối quỷ đem đư?ng,
“Lại tìm những chốn đoạn trư?ng mà đi.
“Hết nạn ấy đến nạn kia,
“Thanh lâu hai lượt thanh y hai lần.
“Trong vòng giáo dựng gươm trần,
“K? răng hùm sói gởi thân tôi đòi.
“Giữa dòng nước dẫy sóng dồi,
“Trước hàm rồng cá gieo mồi vắng tanh.
“Oan kia theo mãi với tình,
“Một mình mình biết một mình mình hay.
“Làm cho sống đ?a thác đầy,
“?oạn trư?ng cho hết kiếp này mới thôi!?
Giác Duyên nghe nói rụng r?i:
“Một đ?i nàng nhé thương ôi còn gì!?
Sư rằng: “Song chẳng h? chi,
“Nghiệp duyên cân lại nhắc đi còn nhi?u.
“Xét trong tội nghiệp Thúy Ki?u,
“Mắc đi?u tình ái kh?i đi?u tà dâm,
“Lấy tình thâm trả nghĩa thâm,
“Bán mình đã động hiếu tâm đến tr?i!
“Hại một ngư?i cứu muôn ngư?i,
“Biết đư?ng khinh tr?ng biết l?i phải chăng.
“Thửa công đức ấy ai bằng?
“Túc khiên đã rửa lâng lâng sạch rồi!
“Khi nên tr?i cũng chi?u ngư?i,
“Nhẹ nhàng nợ trước đ?n bồi duyên sau.
“Giác Duyên dù nhớ nghĩa nhau,
“Ti?n đư?ng thả một bè lau rước ngư?i.
“Trước sau cho vẹn một l?i,
“Duyên ta mà cũng phúc tr?i chi không!?
Giác Duyên nghe nói mừng lòng,
Lân la tìm thú bên sông Ti?n đư?ng,
?ánh tranh chụm nóc thảo đư?ng,
Một gian nước biếc mây vàng chia đôi.
Thuê năm ngư phủ hai ngư?i,
?óng thuy?n chực bến kết chài giăng sông.
Một lòng chẳng quảng mấy công,
Khéo thay gặp gỡ cũng trong chuyển vần!
Ki?u từ gieo xuống du?nh ngân,
Nước xuôi bỗng đã trôi dần tận nơi.
Ngư ông kéo lưới vớt ngư?i,
Ngẫm l?i Tam Hợp rõ mư?i chẳng ngoa!
Trên mui lướt mướt áo là,
Tuy dầm hơi nước chưa lòa bóng gương.
Giác Duyên nhận thật mặt nàng,
Nàng còn thiêm thiếp giấc vàng chưa phai.
Mơ màng phách quế hồn mai,
?ạm Tiên thoắt đã thấy ngư?i ngày xưa.
Rằng: “Tôi đã có lòng ch?,
“Mất công mư?i mấy năm thừa ở đây.
“Chị sao phận m?ng phúc dày,
“Kiếp xưa đã vậy lòng này dễ ai!
“Tâm thành đã thấu đến tr?i,
“Bán mình là hiếu cứu ngư?i là nhân.
“Một ni?m vì nước vì dân,
“Âm công cất một đồng cân đã già!
“?oạn trư?ng sổ rút tên ra,
“?oạn trư?ng thơ phải đưa mà trả nhau.
“Còn nhi?u hưởng thụ v? lâu,
“Duyên xưa tròn trặn phúc sau dồi dào!?
Nàng nghe ngơ ngẩn biết sao,
Trạc Tuy?n! nghe tiếng g?i vào bên tai.
Giật mình thoắt tỉnh giấc mai,
Bâng khuâng nào đã biết ai mà nhìn.
Trong thuy?n nào thấy ?ạm Tiên,
Bên mình chỉ thấy Giác Duyên ngồi k?.
Thấy nhau mừng rỡ trăm b?,
D?n thuy?n mới rước nàng v? thảo lư.
Một nhà chung chạ sớm trưa,
Gió trăng mát mặt muối dưa chay lòng.
Bốn b? bát ngát mênh mông,
Tri?u dâng hôm sớm mây lồng trước sau.
Nạn xưa trút sạch lầu lầu,
Duyên xưa chưa dễ biết đâu chốn này.
Nỗi nàng tai nạn đã đầy,
Nỗi chàng Kim Tr?ng bấy chầy mới thương.
Từ ngày muôn dặm phù tang,
Nửa năm ở đất Liêu dương lại nhà.
Vội sang vư?n Thúy dò la,
Nhìn xem phong cảnh nay đà khác xưa.
?ầy vư?n c? m?c lau thưa,
Song trăng quạnh quẽ vách mưa rã r?i.
Trước sau nào thấy bóng ngư?i,
Hoa đào năm ngoái còn cư?i gió đông.
Xập xè én liệng lầu không,
C? lan mặt đất rêu phong dấu giày.
Cuối tư?ng gai góc m?c đầy,
?i v? này những lối này năm xưa.
Chung quanh lặng ngắt như t?,
Nỗi ni?m tâm sự bây gi? h?i ai?
Láng gi?ng có kẻ sang chơi,
Lân la sẽ h?i một hai sự tình.
H?i ông ông mắc tụng đình,
H?i nàng nàng đã bán mình chuộc cha.
H?i nhà nhà đã d?i xa,
H?i chàng Vương với cùng là Thúy Vân.
??u là sa sút khó khăn,
May thuê viết mướn kiếm ăn lần hồi.
?i?u đâu sét đánh lưng tr?i,
Thoắt nghe chàng thoắt rụng r?i xiết bao!
Vội han di trú nơi cao,
?ánh đư?ng chàng mới tìm vào tận nơi.
Nhà tranh vách đất tả tơi,
Lau treo rèm nát trúc cài phên thưa.
Một sân đất c? dầm mưa,
Càng cao ngán nỗi càng ngơ ngẩn đư?ng!
?ánh li?u lên tiếng ngoài tư?ng,
Chàng Vương nghe tiếng vội vàng chạy ra.
Dắt tay vội rước vào nhà,
Mái sau viên ngoại ông bà ra ngay.
Khóc than kể hết ni?m tây:
“Chàng ôi biết nỗi nước này cho chưa?
“Ki?u nhi phận m?ng như t?,
“Một l?i đã lỗi tóc tơ với chàng!
“Gặp cơn gia biến lạ dư?ng,
“Bán mình nó phải tìm đư?ng cứu cha.
“Dùng dằng khi bước chân ra,
“Cực trăm nghìn nỗi dặn ba bốn lần.
“Trót l?i nặng với lang quân,
“Mượn con em nó Thúy Vân thay l?i.
“G?i là trả chút nghĩa ngư?i,
“Sầu này dằng dặc muôn đ?i chưa quên!
“Kiếp này duyên đã phụ duyên,
“Dạ đài còn biết sẽ đ?n lai sinh.
“Mấy l?i ký chú đinh ninh,
“Ghi lòng để dạ cất mình ra đi.
“Phận sao bạc bấy Ki?u nhi!
“Chàng Kim v? đó con thì đi đâu? “
Ông bà càng nói càng đau,
Chàng càng nghe nói càng dàu như dưa.
Vật mình vẫy gió tuôn mưa,
Dầm d? gi?t ng?c thẫn th? hồn mai!
?au đòi đoạn ngất đòi thôi,
Tỉnh ra lại khóc khóc rồi lại mê.
Thấy chàng đau nỗi biệt ly,
Nhận ngừng ông mới vỗ v? giải khuyên:
“Bây gi? ván đã đóng thuy?n,
“?ã đành phận bạc khôn đ?n tình chung!
“Quá thương chút nghĩa đèo bòng,
“Nghìn vàng thân ấy dễ hòng b? sao??
Dỗ dành khuyên giải trăm chi?u,
Lửa phi?n càng dập càng khêu mối phi?n.
Th? xưa giở đến kim hoàn,
Của xưa lại giở đến đàn với hương.
Sinh càng trông thấy càng thương.
Gan càng tức tối ruột càng xót xa.
Rằng: “Tôi trót quá chân ra,
“?ể cho đến nỗi trôi hoa dạt bèo.
“Cùng nhau th? thốt đã nhi?u,
“Những đi?u vàng đá phải đi?u nói không!
“Chưa chăn gối cũng vợ chồng,
“Lòng nào mà nỡ dứt lòng cho đang?
“Bao nhiêu của mấy ngày đàng,
“Còn tôi tôi một gặp nàng mới thôi!?
Nỗi thương nói chẳng hết l?i,
Tạ từ sinh mới sụt sùi trở ra.
Vội v? sửa chốn vư?n hoa,
Rước m?i viên ngoại ông bà cùng sang.
Thần hôn chăm chút lễ thư?ng,
Dưỡng thân thay tấm lòng nàng ngày xưa.
?inh ninh mài lệ chép thơ,
Cắt ngư?i tìm tõi đưa t? nhắn nhe.
Biết bao công mướn của thuê,
Lâm thanh mấy độ đi v? dặm khơi.
Ngư?i một nơi h?i một nơi,
Mênh mông nào biết bể tr?i nơi nao?
Sinh càng thảm thiết khát khao,
Như nung gan sắt như bào lòng son.
Ruột tằm ngày một héo don,
Tuyết sương ngày một hao mòn hình ve.
Thẩn th? lúc tỉnh lúc mê,
Máu theo nước mắt hồn lìa chiêm bao.
Xuân huyên lo sợ biết bao,
Quá ra khi đến thế nào mà hay!
Vội vàng sắm sửa ch?n ngày,
Duyên Vân sớm đã se dây cho chàng.
Ngư?i yểu điệu kẻ văn chương,
Trai tài gái sắc xuân đương vừa thì,
Tuy rằng vui chữ vu quy,
Vui nào đã cất sầu kia được nào!
Khi ăn ở lúc ra vào,
Càng âu duyên mới càng dào tình xưa.
Nỗi nàng nhớ đến bao gi?,
Tuôn châu đòi trận vò tơ trăm vòng.
Có khi vắng vẻ thư phòng,
?ốt lò hương giở phím đồng ngày xưa.
Bẻ bai rủ rỉ tiếng tơ,
Trầm bay nhạt khói gió đưa lay rèm.
Dư?ng như bên nóc bên th?m,
Tiếng Ki?u đồng v?ng bóng xiêm mơ màng,
Bởi lòng tạc đá ghi vàng,
Tưởng nàng nên lại thấy nàng v? đây.
Những là phi?n muộn đêm ngày,
Xuân thu biết đã đổi thay mấy lần?
Chế khoa gặp hội trư?ng văn.
Vương Kim cùng chiếm bảng xuân một ngày.
Cửa tr?i rộng mở đư?ng mây,
Hoa chào ng? hạnh hương bay dặm phần.
Chàng Vương nhớ đến xa gần,
Sang nhà Chung lão tạ ân chu tuy?n.
Tình xưa ân trả nghĩa đ?n,
Gia thân lại mới kết duyên Châu Trần.
Kim từ nhẹ bước thanh vân,
Nỗi nàng càng nghĩ xa gần càng thương.
Ấy ai dặn ng?c th? vàng,
Bây gi? kim mã ng?c đư?ng với ai?
Ng?n bèo chân sóng lạc loài,
Nghĩ mình vinh hiển thương ngư?i lưu ly.
Vâng ra ngoại nhậm Lâm truy,
Quan sơn nghìn dặm thê nhi một đoàn.
Cầm đư?ng ngày tháng thanh nhàn,
Sớm khuya tiếng hạc tiếng đàn tiêu dao.
Phòng xuân trướng rủ hoa đào,
Nàng Vân nằm bỗng chiêm bao thấy nàng.
Tỉnh ra mới rỉ cùng chàng,
Nghe l?i chàng cũng hai đư?ng tin nghi.
N? Lâm thanh với Lâm truy,
Khác nhau một chữ hoặc khi có lầm.
Trong cơ thanh khí tương tầm,
Ở đây hoặc có giai âm chăng là?
Thăng đư?ng chàng mới h?i tra,
H? ?ô có kẻ lại già thưa lên:
“Sự này đã ngoại mư?i niên,
“Tôi đà biết mặt biết tên rành rành.
“Tú bà cùng Mã Giám sinh,
“?i mua ngư?i ở Bắc kinh đưa v?.
“Thúy Ki?u tài sắc ai bì,
“Có ngh? đàn lại đủ ngh? văn thơ.
“Kiên trinh chẳng phải gan vừa,
“Li?u mình thế ấy phải lừa thế kia.
“Phong trần chịu đã ê ch?,
“Tơ duyên sau lại xe v? Thúc lang.
“Phải tay vợ cả phũ phàng,
“Bắt v? Vô tích toan đư?ng bẻ hoa.
“Bực mình nàng phải trốn ra,
“Chẳng may lại gặp một nhà Bạc kia.
“Thoắt buôn v? thoắt bán đi,
“Mây trôi bèo nổi thiếu gì là nơi!
“Bỗng đâu lại gặp một ngư?i,
“Hơn đ?i trí dũng nghiêng tr?i uy linh.
“Trong tay mư?i vạn tinh binh,
“Kéo v? đóng chật một thành Lâm truy.
“Tóc tơ các tích m?i khi,
“Oán thì trả oán ân thì trả ân.
“?ã nên có nghĩa có nhân,
“Trước sau tr?n vẹn xa gần ngợi khen.
“Chưa từng được h? được tên,
“Sự này h?i Thúc sinh viên mới tư?ng.?
Nghe l?i ?ô nói rõ ràng,
Tức thì đưa thiếp m?i chàng Thúc sinh.
Nỗi nàng h?i hết phân minh,
Chồng con đâu tá tính danh là gì?
Thúc rằng: “Gặp lúc lưu ly,
“Trong quân tôi h?i thiếu gì tóc tơ.
“?ại vương tên Hải h? Từ,
“?ánh quen trăm trận sức dư muôn ngư?i.
“Gặp nàng khi ở châu Thai,
“Lạ gì quốc sắc thiên tài phải duyên.
“Vẫy vùng trong bấy nhiêu niên,
“Làm nên động địa kinh thiên đùng đùng.
“?ại quân đồn đóng cõi đông,
“V? sau chẳng biết vân mồng làm sao.?
Nghe tư?ng ngành ng?n tiêu hao,
Lòng riêng chàng luống lao đao thẫn th?.
Xót thay chiếc lá bơ vơ,
Kiếp trần biết giũ bao gi? cho xong?
Hoa trôi nước chảy xuôi dòng,
Xót thân chìm nỗi đau lòng hợp tan!
L?i xưa đã lỗi muôn vàn,
Mảnh hương còn đó phím đàn còn đây,
?àn cầm khéo ngẩn ngơ dây,
Lửa hương biết có kiếp này nữa thôi?
Bình bồng còn chút xa xôi,
?ỉnh chung sao nỡ ăn ngồi cho an!
Rắp mong treo ấn từ quan,
Mấy sông cũng lội mấy ngàn cũng pha.
Dấn mình trong án can qua,
Vào sinh ra tử h?a là thấy nhau.
Nghĩ đi?u tr?i thẳm vực sâu,
Bóng chim tăm cá biết đâu mà nhìn!
Những là nấn ná đợi tin,
Nắng mưa biết đã mấy phen đổi d?ỉ
Năm mây bỗng thấy chiếu tr?i,
Khâm ban sắc chỉ đến nơi rành rành.
Kim thì cải nhậm Nam bình,
Chàng Vương cũng cải nhậm thành Phú dương.
Sắm xanh xe ngựa vội vàng,
Hai nhà cùng thuận một đư?ng phó quan.
Xảy nghe thế giặc đã tan,
Sóng êm Phúc kiến lửa tàn Chiếc giang.
?ược tin Kim mới rủ Vương,
Tiện đư?ng cùng lại tìm nàng sau xưa.
Hàng châu đến đó bây gi?,
Thật tin h?i được tóc tơ rành rành.
Rằng: “Ngày hôm n? giao binh,
“Thất cơ Từ đã thu linh trận ti?n.
“Nàng Ki?u công cả chẳng đ?n,
“Lệnh quan lại bắt ép duyên thổ tù.
“Nàng đà gieo ng?c trầm châu,
“Sông Ti?n đư?ng đó ấy mồ hồng nhan!?
Thương ôi! không hợp mà tan,
Một nhà vinh hiển riêng oan một nàng!
Chiêu hồn thiết vị lễ thư?ng,
Giải oan lập một đàn tràng bên sông.
Ng?n tri?u non bạc trùng trùng,
V?i trông còn tưởng cánh hồng lúc gieo.
Tình thâm bể thảm lạ đi?u,
Nào hồn tinh vệ biết theo chốn nào?
Cơ duyên đâu bỗng lạ sao,
Giác Duyên đâu bỗng tìm vào đến nơi.
Trông lên linh vị chữ bài,
Thất kinh mới h?i: “Những ngư?i đâu ta?
“Với nàng thân thích gần xa,
“Ngư?i còn sao bỗng làm ma khóc ngư?i??
Nghe tin nhơ nhác rụng r?i,
Xúm quanh kể lể rộn l?i h?i tra:
“Này chồng này mẹ này cha,
“Này là em ruột này là em dâu.
“Thật tin nghe đã bấy lâu,
“Pháp sư dạy thế sự đâu lạ dư?ng!?
Sư rằng: “Nhân quả với nàng,
“Lâm truy buổi trước Ti?n đư?ng buổi sau.
“Khi nàng gieo ng?c trầm châu,
“?ón nhau tôi đã gặp nhau rước v?,
“Cùng nhau nương cửa bồ đ?,
“Thảo am đó cũng gần k? chẳng xa.
“Phật ti?n ngày bạc lân la,
“?ăm đăm nàng cũng nhớ nhà khôn khuây.?
Nghe tin nở mặt nở mày,
Mừng nào lại quá mừng này nữa chăng?
Từ phen chiếc lá lìa rừng,
Thăm tìm luống những liệu chừng nước mây.
Rõ ràng hoa rụng hương bay,
Kiếp sau h?a thấy kiếp này hẳn thôi.
Minh dương đôi ngả chắc rồi,
Cõi trần mà lại thấy ngư?i cửu nguyên!