Thế chiến II - Chiến thắng thuộc v? ai?
16:31' 04/05/2005 (GMT+7)
?ức Quốc xã thảm bại tháng 5/1945 nh? sự góp sức của hai mặt trận Liên Xô và các nước ?ồng minh phương Tây. Nhưng mặt trận nào đóng vai trò quyết định đem lại chiến thắng cho phe ?ồng minh? Cho đến gi?, đi?u ấy dư?ng như vẫn gây nhi?u tranh cãi.




Việc hỗ trợ lương thực và vũ khí của các nước ?ồng minh cho Liên Xô góp phần quan tr?ng vào chiến thắng phát xít.
Trong suốt cuộc Chiến tranh Lạnh, và cả sau đó, mỗi bên đ?u có khuynh hướng cho rằng sự đóng góp của mình mang tính quyết định. "Ở phương Tây, có lúc ngư?i ta cho rằng Liên Xô chỉ đóng vai trò thứ yếu", nhà sử h?c ngư?i Nga Valentin Falin phát biểu.

Mặt khác, theo kết quả thăm dò dư luận, 2/3 ngư?i Nga nghĩ rằng Liên Xô có lẽ đã đánh bại được Hitler mà không cần sự trợ giúp của phe ?ồng minh. 1/2 số ngư?i được h?i cho biết phương Tây đã đánh giá thấp sự đóng góp của Liên Xô.

Quan điểm của Ngoại trưởng ?ức Quốc xã

Giáo sư Richard Overy chuyên nghiên cứu v? lịch sử hiện đại tại Cao đẳng King, London viết rằng sau chiến tranh, Ngoại trưởng của Hitler là Joachim von Ribbentrop đã liệt kê ra 3 lý do dẫn tới thất bại của ?ức, đó là:

Sự chống cự ngoan cư?ng và bất ng? của Liên Xô.

Sự hỗ trợ v? khí và thiết bị dồi dào của Mỹ đối với Liên Xô theo thoả ước Thuê mượn vũ khí Lend-lease.

Chiến thắng của các nước ?ồng minh phương Tây trong cuộc chiến trên không.

Giáo sư Overy cho rằng suốt nhi?u thập niên, các nhà sử h?c Liên Xô đã đánh giá thấp ý nghĩa đạo luật Lend-lease của Mỹ và Anh đối với thắng lợi của Liên Xô nhưng ông cũng lưu ý tới th?i gian gần đây, Nga đã có sự đánh giá đúng đắn.

Song nhà sử h?c Nga Falin bác lại rằng ngư?i Nga chưa bao gi? quên sự giúp đỡ mà h? đã nhận được từ các nước ?ồng minh.

"Ngư?i Mỹ đã cung cấp cho chúng tôi 450.000 xe tải. Tất nhiên, trong giai đoạn cuối của cuộc chiến đi?u này đã giúp tăng cư?ng tính cơ động của các lực lượng vũ trang, giảm bớt thiệt hại và đem lại cho chúng ta thành công lớn hơn so với thành công mà ta có thể được nếu không có sự giúp đỡ ấy".

Máy bay ném bom không thể không nói đến


Tù nhân chiến tranh tại Stalingrad.
Giáo sư Overy chấp nhận rằng các nước phương Tây đã đóng vai trò nh? hơn trên chiến trư?ng so với Liên Xô song lưu ý chiến dịch ném bom của các nước phương Tây là một sự đóng góp vô cùng lớn.

"Chiến dịch đánh bom đã giúp giảm bớt nguồn lực con ngư?i và thiết bị quân sự kh?i mặt trận Nga đồng th?i lại hạn chế sự mở rộng của n?n kinh tế chiến tranh ?ức", ông nói.

Giáo sư cũng thừa nhận rằng cho tới gi? phương Tây vẫn chỉ có nhận thức khá yếu kém v? vai trò của Liên Xô. "Vì Anh và Mỹ phải tấn công ?ức ở châu Âu bằng đư?ng biển (tại Italia năm 1943 và tại Pháp năm 1944), h? dư?ng như có khuynh hướng cho rằng h? đã giải phóng một châu Âu bị ?ức chinh phục".

Mặt trận thứ 2 lẽ ra nên mở sớm

Trong khi đó, nhà sử h?c Falin lý luận rằng cuộc chiến có thể đã kết thúc nhanh hơn nếu như mặt trận hai tại Pháp được mở từ trước năm 1944. "Sẽ có bao nhiêu triệu ngư?i lẽ ra vẫn còn sống? Rất nhi?u trại tập trung tử thần đã giành được đủ quy?n hành vào nửa cuối năm 1943 và năm 1944".

Giáo sư Overy cho rằng phương Tây coi Thế chiến II là cuộc chiến toàn cầu bởi vì còn có cuộc chiến chống Nhật trong khi Liên Xô coi đó là "cuộc thập tự chinh trong phạm vi quốc gia nhằm chống lại thế lực ngoại xâm".

Nhà sử h?c Falin nêu con số lính ?ức thương vong trên mặt trận Xô viết chiếm tới 93% tổng số thương vong và cho rằng đi?u này chứng t? sự đóng góp của Liên Xô mang tính quyết định. Song ông cũng nói thêm rằng mỗi ngư?i lính Mỹ, Anh, Canada hay thuộc các nước ?ồng minh khác đã hy sinh "cũng là một đóng góp lớn, cần thiết đối với chiến thắng và đó là một thắng lợi chung".