NGƯỜI GIÀ TƯỚI VƯỜN



Học trò của Khổng tử là Tử Cống có lần đi qua phía nam của Hán Thủy, nhìn thấy một cụ già đang múc nước bên giếng, ông lão dùng cái chum lấy nước từ giếng lên, đem nước đổ vào cái mương nước nhỏ, để nước chảy vào trong vườn tưới hoa màu, thao tác liên tục không nghỉ.

Tử Cống nhìn thấy ông già khổ như thế, động lòng nói: “Có một loại máy móc gọi là cái cần kín nước, có thể tiết kiệm công sức, vừa bơm nước có hiệu suất. Lợi dụng cần kín nước ấy thì một trăm công ruộng trong một ngày có thể tưới xong, sao ông không dùng nó ?”

Lão già nói: “Có cần kín nước nhanh nhẹn khéo léo ấy thì nhất định có chuyện linh hoạt khéo léo và cũng là có tâm hồn nhanh nhẹn khéo léo. Có ý niệm linh hoạt khéo léo, thì tâm trí sẽ không thể giữ nguyên bầu trời sáng thuần khiết, thì sẽ tâm thần bất định, cho nên tôi không muốn dùng cái cần kín nước nhanh nhẹn khéo léo ấy.”

(Trang tử: Trời đất)

Suy tư:

Suy nghĩ của ông già tưới hoa màu chỉ đúng một nửa và sai một nửa. Đúng là con người ta khi có đầu óc linh hoạt khéo léo mà không có đạo đức thì tâm bất định, dễ dàng suy tính đến những chuyện hại mình hại người; sai là vì khoa học kỷ thuật được vận dụng vào trong đời sống hằng ngày của con người, để giúp con người tiết kiệm được sức lực mà hiệu suất tăng lên gấp nhiều lần...

Có người có đầu óc linh hoạt ứng xử khéo léo đến mức người khác phải thốt lên: gian xảo, đó là sự linh hoạt khéo léo của người không có lòng thành, cho nên xã hội vẫn còn có nhiều tệ nạn xảy ra; có người chỉ linh hoạt khéo léo khi công việc ấy có lợi ích cho mình, bằng không thì trở nên kẻ “ngu ngơ” như những người khác nếu việc ấy chẳng liên quan đến mình, thế là thế gian vẫn còn có nhiều người bàng quan dửng dưng trước những thiệt hại to lớn của xã hội và Giáo Hội...

Linh hoạt khéo léo của máy móc thì có lợi cho con người, nhưng sự linh hoạt khéo léo của người không có đạo đức, không có khiêm tốn thì chỉ làm hại người khác mà thôi.

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.