Những ngư?i “làm thuê số 1? ở Việt Nam (kỳ 6):

“Ngư?i buôn ti?n? của HSBC


Phạm Hồng Hải sinh năm 1974, quê quán Hải Phòng. Tốt nghiệp ?ại h?c Kinh tế năm 1995. Hiện đang theo h?c chương trình đào tạo v? ngân hàng của Hiệp hội IFS (Institute of Financial Services). Trở thành giám đốc kinh doanh vốn và ngoại tệ của HSBC tại VN vào tháng 7-2004.


TT - Một tích tắc có thể mang v? hay mất đi hàng triệu USD, tất cả tùy thuộc một quyết định. Chàng trai 31 tuổi đất Hải Phòng này đang được xem như một hiện tượng trong làng tài chính VN khi trở thành ngư?i kinh doanh ngoại tệ của Tập đoàn Ngân hàng quốc tế HSBC tại VN. Nhưng giấc mơ của Hải lại hoàn toàn khác: Hải đang nuôi một kế hoạch góp phần phát triển thị trư?ng cho đồng nội tệ - một ý tưởng mới đầy tham v?ng.

Những “điệp vụ? triệu USD!

Tỉ giá hiện lên trên màn hình, bốc điện thoại đặt mua hay bán, tất cả là con số triệu USD. Nhưng th?i gian tính toán, suy nghĩ và quyết định chỉ có một giây, có khi còn chưa đến. ?ó là công việc thư?ng nhật của những chuyên gia buôn ti?n.

Mãi cho đến gi?, bạn bè cùng Trư?ng Kinh tế TP.HCM vẫn không hiểu nổi tại sao một anh chàng “hi?n như đất? ngày xưa gi? lại có thể theo đuổi cái ngh? dành cho ngư?i có thần kinh thép thế này. Hải cư?i: “Thật ra cái gì cũng kèm với những rủi ro của nó. Bài h?c đầu tiên của tôi có được trên thương trư?ng ấy là nguyên tắc hành xử “xác nhận trên điện thoại?.

?ây là nguyên tắc cơ bản để xác lập thị trư?ng và nó khác bên ngoài nhi?u lắm: một khi mình đã gật đầu “OK? tức là chuyện mua bán đã được xác định và không được thay đổi nữa. Th?i gian tính bằng giây, anh không mua, ngư?i khác mua và giá trị nó thay đổi tức thì. Nó xác tín mạnh mẽ những giá trị của quyết định bản thân…?.

Hải kể v? công việc của mình một cách nhẹ nhàng, bình thản. Anh luôn đến công ty thật sớm để tranh thủ cập nhật biến động của thị trư?ng tài chính thế giới, vốn vẫn luôn sôi sùng sục suốt 24 gi?/ ngày, chuẩn bị m?i thứ cho một ngày “chiến đấu gian khổ?. Mà gian khổ thật!

Mỗi ngày Hải đối diện với khoảng 100 email công việc, trong đó hơn chục cái là có tiêu đ? “khẩn cấp?. Rồi những cuộc ngã giá trên mạng, những món ti?n chuyển ra, chuyển vào tài khoản và những cuộc h?p nhóm, công ty để chuẩn bị cho những sản phẩm mới… Hải dùng một hình ảnh: “Công việc giống như một set tennis, nó đòi h?i tốc độ, sự chính xác và đặc biệt là tính cạnh tranh cao?.

Hình như đó cũng là cách giải thích đơn giản nhất cho những “điệp vụ triệu USD? mà ngày nào anh cũng tham gia: hấp dẫn, có khi là may rủi nhưng không bao gi? là một ván bài: “Có những nguyên tắc mà ngư?i ta không thể nào vượt qua được: chỉ cần một phút mạo hiểm say sưa, Nick Leeson đã làm sụp đổ cả một vương tri?u Barings - một tập đoàn tài chính với hàng trăm năm lịch sử. Khi bạn ra một quyết định sai, mất vài chục triệu USD và trong sự tiếc nuối, hối hận, bạn có thể ra hàng loạt lệnh mua bán khác mà kết quả là ông chủ của bạn có thể mất tới vài tỉ USD và đương nhiên... phá sản!

Ngh? buôn ti?n có một luật riêng của mình: “Stop loss limit? - dừng lại ở một ngưỡng cho phép. Một quyết định mang lại lợi nhuận vài trăm ngàn USD có thể khiến máu bạn chảy rần rần trong huyết quản và lợi nhuận trước mắt khiến bạn dễ dàng có thêm nhi?u quyết định chết ngư?i vài giây sau đó nếu không nhớ đến ngưỡng giới hạn trong ngh? nghiệp mình?...

“V? nguyên tắc, nếu có trên 50% quyết định thắng thì đã là thành công trong ngh? buôn ti?n này rồi? - Hải mỉm cư?i kết luận một chút v? nghiệp vụ căn bản của “ngh? buôn ti?n?.

Bước ngoặt đầu đ?i!

Hiện nay, trong ngân hàng dữ liệu chúng tôi có khoảng 9.000 hồ sơ của các ứng viên có mức lương từ 1.500 USD trở lên.

Trong vài năm trở lại đây, nhi?u công ty, tập đoàn nước ngoài liên tục xuất hiện tại VN nên nhu cầu nhân sự cho những vị trí cao cấp đang hết sức khan hiếm.

Chức danh manager (quản lý) thì không hiếm ngư?i Việt đảm nhận, nhưng từ vị trí director (giám đốc) thì khan hiếm ngư?i Việt ở những tập đoàn đa quốc gia.

Còn những vị trí cao cấp hơn như giám đốc nhân sự, giám đốc tài chính, giám đốc đi?u hành… thì ngư?i VN cực kỳ hiếm, có chăng là Việt ki?u từ nước ngoài v?.

Với mức lương từ 3.000 USD trở lên các tập đoàn thư?ng đòi h?i nhi?u yếu tố: b? dày kinh nghiệm, khả năng lãnh đạo, tầm nhìn chiến lược và khả năng chịu đựng các áp lực công việc… (Bà Tam Thanh Thiên Trang, phó giám đốc Công ty nhân lực NetViet).


Nhi?u năm trước, Hải r?i Hải Phòng vào TP.HCM chơi và chuyến đi ấy gắn cuộc đ?i cậu bé lớp 11 với mảnh đất này. ?ã xa lắm rồi cái th?i Hải ngồi co rúm ngư?i trong một góc lớp h?c của Trư?ng Bùi Thị Xuân vì sợ cất gi?ng ra là bị bạn bè ch?c ghẹo. Bây gi? anh nói chuẩn tiếng Bắc, tiếng Nam, tiếng Anh và một chút tiếng Pháp.

Ngày xưa, Hải là một ngư?i thích ngồi thu mình trong góc lớp, ăn nói vụng v? và chẳng có chút gì nổi bật để có thể tán tỉnh cô gái xinh xinh trong lớp. Cái ngày xưa bình thư?ng quá đỗi ấy đã biến mất khi một ngày Hải tìm ra được một con đư?ng cực kỳ thích hợp cho riêng mình...

Năm 1995, 21 tuổi, Hải cầm tấm bằng quản trị kinh doanh (?ại h?c Kinh tế) v? đầu quân cho HSBC trong một ch?n lựa khá cân nhắc: anh đã vượt qua những vòng thi ch?n gắt gao của Tập đoàn P&G cho chân quản lý bán hàng với mức lương hấp dẫn hơn nhi?u so với một vị trí ở phòng kiểm soát tài chính của HSBC.

Nhưng cuối cùng, hình ảnh những anh chàng trẻ tuổi, tác phong hiện đại ngồi trong thị trư?ng chứng khoán vẫy tay ra những động tác dứt khoát hoàn thành một thương vụ mua bán… đã chiến thắng.

Gi? nghĩ lại quyết định cách đây 10 năm, Hải thấy mình vẫn đúng. Nhưng thực tế không đơn giản một chút nào: tất cả phải h?c lại từ đầu. Hai năm làm kiểm soát tài chính, chôn chân trong một gian phòng nh? và đối mặt với những con số là một thử thách không nh? với một ngư?i ham thích sự vận động như Hải.

Nhưng đó lại là cơ hội nắm được bản chất các giao dịch, hiểu được đư?ng đi của một sản phẩm tài chính. Bảy năm kế tiếp, làm nhân viên phòng kinh doanh ngoại tệ và vốn, đư?ng đến ước mơ hé ra một chút nhưng phải h?c… h?c và h?c ghê gớm.

“Tiếng Anh không gi?i, mà suốt ngày dự các khóa tập huấn do chuyên gia Singapore đứng lớp - cực. Ăn nói lắp bắp, lại phải trình bày ý kiến trước toàn công ty - khổ. Trẻ ngư?i, non dạ và hiếu thắng, lại phải đối diện với việc chịu toàn bộ trách nhiệm cho những quyết định trong công việc của mình - mệt. ?p lực công việc, áp lực kiến thức và cả áp lực cuộc sống đè hết lên vai - đuối? - hình như đã có lúc Hải lâm vào tình trạng bi đát như thế. Và, như một l?i trấn an, Hải viết một câu châm ngôn sống cho chính mình: “M?i thứ đ?u có thể xảy ra!?.

Mỗi lúc nản lòng, cách duy nhất để lấy lại sự đam mê là nghĩ v? mơ ước ngày xưa, rồi Hải tin chắc rằng một ngày nào đó anh sẽ góp phần làm được việc gì đó cho thị trư?ng ngoại tệ VN. Rồi năm 2004, thị trư?ng rục rịch chuyển động, những sản phẩm mới trên thị trư?ng tài chính ra đ?i.

Một ngày của tháng 7-2004, Hải được ông Alain Cany, tổng giám đốc HSBC VN, g?i lên công bố quyết định bổ nhiệm anh làm giám đốc kinh doanh vốn và ngoại tệ của HSBC tại VN. Theo thông lệ của các ngân hàng lớn, chức vụ này đ?u do ngư?i nước ngoài đảm nhiệm. Với HSBC trước đây vốn là một ngư?i Anh và sau đó là ngư?i Philippines.

Hải thú nhận: “?ây là một quyết định rất táo bạo của tập đoàn vì h? thư?ng rất thận tr?ng trong việc bổ nhiệm những chức vụ liên quan đến rủi ro của thị trư?ng, và chỉ cần một quyết định sai lầm là ảnh hưởng ngay đến tên tuổi, tài chính và uy tín của ngân hàng. Thú thật tôi cũng từng nghĩ đến việc lên chức, nhưng không nghĩ nó đến nhanh như thế...?.

Tháng 12-2004, các t? báo tài chính đồng loạt đưa tin v? một vụ hoán đổi lãi suất giữa USD và đồng bạc VN cho một công ty đa quốc gia với số vốn lên đến 15 triệu USD. ?ây là hiện tượng lần đầu tiên xảy ra và được nhận định là “động thái gây được sự chú ý trong giới tài chính nội địa vì đã tạo ra n?n tảng cho các giao dịch phát sinh trong tương lai ở VN?. Hợp đồng hoán đổi lãi suất này do HSBC thực hiện và một trong những tác giả của nó chính là giám đốc kinh doanh vốn và ngoại tệ của HSBC: Phạm Hồng Hải.

Theo Hải, trong đi?u kiện hiện tại, muốn hay không, cuộc cạnh tranh trong thị trư?ng tài chính vẫn rất dữ dội với hàng chục ngân hàng. Những cú điện thoại h?i han từ các tập đoàn đa quốc gia luôn làm Hải hào hứng, hàng loạt dự án sản phẩm mới của HSBC trên bàn anh vẫn đang chuyển động với một ước mơ đưa HSBC trở thành ngân hàng mạnh v? kinh doanh vốn và ngoại tệ…

Nhưng đó không phải là tất cả, phía sau lưng nhà “buôn ti?n? này còn có một báu vật, còn quí hơn ti?n, luôn làm Hải mỉm cư?i ngay cả lúc anh bi quan nhất: ấy là cô con gái mới bốn tháng tuổi. Hải thú nhận: “Thú vui lớn nhất của tôi là xếp m?i thứ lại, trở v? nhà và được bế cô công chúa yêu của mình...?.

Cô gái ấy liên tục thay đổi hành trình lập nghiệp của mình. Là cử nhân quản trị kinh doanh lại xin đi rửa chén ở một khách sạn. Chuẩn bị được thăng chức giám đốc lại b? đi Singapore. ?ã tìm được việc làm 5.000 đôla ở nước ngoài lại quay v? VN làm việc.

TIẾN HÙNG - TRẦN NGUYÊN