Lơ ngơ Đường luật

[Nguyên Thoại]

.

Mới đó

Mới đó mà cô bé lớn rồi
Rời tay của mẹ tháo vòng nôi
Chìm theo ngọn gió khi ra phố
Đắm với làn mây lúc xuống đồi
Ánh mắt hôm nào còn thắm thiết
Bờ vai thuở ấy chợt xa xôi
Đừng nhìn tội quá tình xao xuyến
Mới đó mà cô bé lớn rồi

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.

Người ơi !

Đến để rồi đi vốn lẽ thường
Nhưng lòng cứ nhuốm lấy sầu vương
Chờ hoài sớm tối đầu con phố
Đợi mãi ngày đêm cuối nẻo đường
Chỉ thấy mưa rên lời rã rượi
Mà nghe gió rỉ giọng thê lương
Bên nhau phút chốc rồi tan biến
Bỏ lại nơi đây nỗi đoạn trường

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.

Mẹ già

Hai sương một nắng khổ trăm chiều
Tất tưởi ngày đêm thân vẹo xiêu
Bát nước mâm cơm chăm đủ chuyện
Manh quần tấm áo liệu bao điều
Âm thầm gánh vác không hề nói
Lặng lẽ bao đùm chẳng biết kêu
Nặng nợ chồng con từ dạo ấy
Hai sương một nắng khổ trăm chiều

Nguyên Thoại

[delta]

Cám ơn winh về những bài thơ Đường vừa hay vừa dễ thương và đầy xúc động

Hình cô bé đó... có phải là một trong hai cô bé cưng của winh không?

[truongkyphong]

Cám ơn Nguyên Thoại cho mọi ngu*` ké những bài thơ rất chuẩn, và ý thơ rất hay.....

TKP

[hoaphonglan1911]

Huynh bác Nguyên Thoại làm thơ khi nào cũng rất mượt!
Thật vui là lại tái ngộ ở nơi này.
Tuy nhiên lão có nghe người ta nói "thơ Đường" là thơ sáng tác trong thời nhà Đường bên xứ Tàu. Còn những thơ như của huynh bác thì gọi là thơ "Đường luật". Chẳng biết ý bác ra sao?
Chúc bác chơi vui vẻ, khi nào lão sẽ góp vui với bác sau nhé!

[Nguyên Thoại]

Cám ơn winh về những bài thơ Đường vừa hay vừa dễ thương và đầy xúc động

Hình cô bé đó... có phải là một trong hai cô bé cưng của winh không?

Hì...không phải mô... tấm hình này ai đó thả vào topic thơ của NT... thấy hay hay nên làm bài thơ tặng lại thôi

[Nguyên Thoại]

Cám ơn Nguyên Thoại cho mọi ngu*` ké những bài thơ rất chuẩn, và ý thơ rất hay.....

TKP

Cám ơn bạn đã ghé vào thăm và có lời động viên... NT đang tập tễnh loại thơ rắc rối những luật này... mong bạn cùng vào xướng họa

[Nguyên Thoại]

Huynh bác Nguyên Thoại làm thơ khi nào cũng rất mượt!
Thật vui là lại tái ngộ ở nơi này.
Tuy nhiên lão có nghe người ta nói "thơ Đường" là thơ sáng tác trong thời nhà Đường bên xứ Tàu. Còn những thơ như của huynh bác thì gọi là thơ "Đường luật". Chẳng biết ý bác ra sao?
Chúc bác chơi vui vẻ, khi nào lão sẽ góp vui với bác sau nhé!

Hì... cám ơn bác đã nhắc nhở... NT đang tập tễnh nên chưa dám gắn chữ "luật" đi liền... thất lỗi quá hí... bác ra tay chỉnh giúp luôn cho... rượu ngâm lâu rồi... chờ bác sang thăm đây

[Nguyên Thoại]

.

SỰ KHÁC NHAU GIỮA THƠ ĐƯỜNG VÀ THƠ ĐƯỜNG LUẬT

1. Thơ Đường tức là Đường Thi: là những bài thơ của các thi gia Trung hoa làm vào thời đại nhà Đường (618 – 907), số lượng các bài Đường thi được ghi chép và lưu truyền đến nay rất nhiều, lên đến hàng ngàn bài.
Đã có một tác phẩm nổi tiếng là Đường Thi Nhất Thiên Thủ chọn lọc 1000 bài Đường Thi được coi là hay nhất của các thi nhân đời Đường. Trong số đó có một số được làm theo thể Thơ Đường Luật, số còn lại làm theo những thể thơ khác mà đa số là thơ Cổ phong (cổ phong hay cổ thể là loại thơ có trước đời nhà Đường, không theo niêm luật nhất định). Cho nên gọi là Đường Thi hay Thơ Đường thì phải là những bài thơ được sáng tác vào thời đại nhà Đường bên Trung hoa nhưng không nhất thiết làm theo luật thơ của Thơ Đường Luật.

2. Thơ Đường Luật: còn gọi thơ cận thể (để phân biệt với cổ phong là thơ cổ thể) là thể thơ được đặt ra từ đời nhà Đường và phải tuân theo các qui tắc bắt buộc, rất khắt khe, gò bó.

Về hình thức chữ, câu thì Thơ Đường Luật có:

a. Theo số chữ trong câu:
- Ngũ ngôn, mỗi câu 5 chữ.
- Thất ngôn, mỗi câu 7 chữ.

b. Theo số câu trong bài:

-Tứ Tuyệt hay Tuyệt Cú: mỗi bài bốn câu.
- Bát Cú: mỗi bài tám câu.

Như vậy Thơ Đường Luật có 4 thể là: Ngũ Ngôn Tứ Tuyệt, Ngũ Ngôn Bát Cú, Thất Ngôn Tứ Tuyệt và Thất Ngôn Bát Cú.

Thơ Đường Luật có những luật lệ bắt buộc rất khắt khe về:

- Vận (cách gieo vần).
- Đối (đặt hai câu đi sóng đôi với nhau sao cho ý và chữ trong hai câu ấy cân xứng với nhau, gồm cả đối ý lẫn đối chữ).
- Luật (cách sắp đặt tiếng bằng, trắc trong từng câu của một bài thơ).
- Niêm (nghĩa là dính) tức là sự liên lạc về âm luật của hai câu thơ trong bài Thơ Đường Luật. Hai câu thơ gọi là niêm với nhau khi nào chữ thứ 2 và chữ thứ 6 của hai câu cùng theo một luật, hoặc cùng là bằng, hoặc cùng là trắc).
- Bố cục (cấu trúc bài thơ phải làm theo một trật tự bắt buộc):
* Đề: câu 1-2 (nhập bài, mở đầu).
* Trạng hay Thực: câu 3-4 (giải thích).
* Luận: câu 5-6 (bình luận, bàn bạc).
* Kết: câu 7-8 (tóm tắt toàn bài).


Đường Luật Chính Thể chỉ có Thất Ngôn Bát Cú 5 vần bằng mà thôi.


3. Một sự lạm dụng và ngộ nhận:

Thuật ngữ Thơ Đường hay Đường Thi đã bị lạm dụng, hiểu lầm, thiết nghĩ cần nói lại cho rõ.

Thơ Đường là loại thơ do các thi nhân đời nhà Đường bên Trung Hoa sáng tác, hoàn toàn không có các tác giả đời khác, ngoài các thi sĩ đời Đường.

Các thi sĩ Việt Nam trước đây (thường gọi là các nhà thơ cổ điển) chủ yếu làm theo thể Thơ Đường Luật. Họ sáng tác bằng Hán văn, gọi là thơ Hán văn (thí dụ thơ Hán văn của Nguyễn Du...). Còn nếu họ sáng tác bằng chữ Nôm, gọi là thơ Nôm. Như thơ của Bà Hồ Xuân Hương chẳng hạn, được người đời sau tôn xưng Bà là bà chúa thơ Nôm.
Không ai gọi thơ Hán văn của Nguyễn Du là Thơ Đường cả. Cũng không ai gọi Bà Hồ Xuân Hương là bà chúa Thơ Đường cả.
Tóm lại, các thi gia từ Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Bùi Kỷ, Trần Tế Xương, Tản Đả, Nguyễn Khuyến ... trở về trước, người ta thường không nói là họ làm Thơ Đường, mà chỉ phân biệt Thơ Hán (Hán văn) và Thơ Nôm (chữ Nôm) thôi, với hiểu ngầm là Thơ Đường Luật chữ Hán hoặc Thơ Đường Luật chữ Nôm. Gọi tắt là Thơ Hán Đường Luật và Thơ Nôm Đường Luật.

Đến khi phong trào thơ mới xuất hiện, có một trào lưu bài xích Thơ Đường Luật, đứng đầu là Phan Khôi, vì họ cho đó là loại thơ khắt khe, cứng ngắc, bó buộc, chật hẹp, không đủ cho để diễn tả cảm xúc bao la, dào dạt, bay bổng của các nhà thơ mới.
Một cuộc bút chiến giữa hai trường phái thơ cổ điển và thơ mới diễn ra ___ gắt suốt cả thập niên 1930 của thế kỷ trước. Kết thúc là sự thắng thế (một cách tương đối) của các nhà thơ mới.
Nói là thắng thế một cách tương đối, vì trong các nhà thơ mới, nhiều người vẫn sáng tác Thơ Đường Luật, điển hình là Hàn Mặc Tử.
Nhưng đó là Thơ Đường Luật của Hàn Mặc Tử. Không ai gọi đó là Thơ Đường cả.
Quách Tấn, bạn thân của Hàn Mặc Tử, điển hình của thi sĩ chủ trương thơ cổ điển, ghét thơ mới, suốt đời chỉ làm Thơ Đường Luật, nhưng đó là thơ Quách Tấn, không phải Thơ Đường.

Hiện nay nhiều người làm Thơ Đường Luật lại gọi đó là Thơ Đường.
Thật là là một sự ngộ nhận đáng tiếc, cần được đính chính lại.
Các bài thơ làm theo thể Thất Ngôn Bát Cú, Thất Ngôn Tứ Tuyệt ... gọi chung là thể Thơ Đường Luật không phải Thơ Đường.
Hãy vì sự tự trọng và tự hào của một thi nhân chân chính, không nên xưng là tôi sáng tác Thơ Đường. Mà nên nói, tôi làm thơ theo luật thơ của thể Thơ Đường Luật.
Có người thanh minh rằng Thơ Đường Việt Nam phải hiểu là Thơ Đường do người Việt Nam sáng tác. Cách nói đó là không đúng mà lại rất hàm hồ. Người Việt không thể làm ra Thơ Đường, mà chỉ làm thơ theo thể thơ Đường Luật mà thôi.

Mấy năm nay, có rất nhiều "nhà thơ" làm thơ danh xưng là Thơ Đường hay Đường Thi (nhưng thực chất là Thơ Đường Luật). Cái tên này là mạo nhận, không chính xác, vì chỉ có các ông như Lý Bạch, Đỗ Phủ... mới đủ tư cách xưng là Thơ Đường.

Cần hiểu là nếu bỏ đi một chữ (chữ LUẬT trong nhóm chữ Đường Luật) là ý nghĩa của từ ngữ bị thay đổi hẳn.

Lại có người phát động phong trào gọi là "Thắp sáng Đường Thi" !!!
Thắp sáng Đường Thi là công việc của người Trung Hoa, không mắc mớ gì đến chúng ta. Hơn nữa, Thơ Đường đã sáng cả ngàn năm nay rồi, không ai cần chúng ta thắp sáng. Làm thế chẳng khác nào quá tự phụ, ngộ nhận sao ?

Thứ Lang

Muốn cảm ơn bài viết của anh Nguyễn Thoại, Hông biết làm sao, thôi chỉ biết viết vậy cho rồi

[Nguyên Thoại]

.

Xóm nghèo

Rời xa thuở ấy xóm nhà quê
Buốt nhói làm sao lúc nhớ về
Bát cháo không đường thèm vị ngọt
Nồi cơm thiếu cá ngán mùi khê
Thương hàn mấy bận trông mà ớn
Sốt rét bao lần thấy phát ghê
Thiếu thốn trăm điều ai hiểu thấu
Ngày qua tháng lại mãi lê thê

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.

Nỗi niềm

Chợt đến rồi đi để lại ai
Nghe mưa thổn thức suốt canh dài
Bao lâu gắn bó tình nên một
Thoáng chốc chia lìa nghĩa cắt hai
Hết được xe tơ nơi hạ giới
Thì xin kết tóc chốn tuyền đài
Chung câu nguyện ước cho dù phải
Cách biệt đôi đường chẳng nhạt phai

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.

À ơi !

Buồn chi lắm rứa Huế tôi ơi
Kín mít mây đen kéo một trời
Ngọn cỏ dầm dề mơ nắng đổ
Cành hoa ướt át ngán mưa rơi
Nhà hàng khách vắng im lìm tiếng
Quán xá người thưa lặng lẽ lời
Lũ lượt theo nhau rời bỏ xứ
Câu hò ở lại vẳng không ngơi

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.



À ơi !

Buồn chi lắm rứa Huế tôi ơi
Kín mít mây đen kéo một trời
Ngọn cỏ dầm dề mơ nắng đổ
Cành hoa ướt át ngán mưa rơi
Nhà hàng khách vắng im lìm tiếng
Quán xá người thưa lặng lẽ lời
Lũ lượt theo nhau rời bỏ xứ
Câu hò ở lại vẳng không ngơi

Nguyên Thoại


À ơi !

Lắm cảnh thăng trầm hởi Huế ơi
Dời sao vật đổi bởi do trời
Hoàng thành cổ kính triều xưa đổ
Đại nội hoang tàn chúa cũ rơi
Mái đẩy câu hò ngưng bặt tiếng
Nam ai điệu hát vụt im lời
Bồi hồi cố quận lòng se lạnh
Nhớ ngoại thân già chẳng nghỉ ngơi

Thứ Lang


Tình Huế

Mưa dầu nắng lửa Huế thương ơi
Tiếng vọng ngàn Thu nặng một trời
Xế bóng Tràng Tiền con nước đổ
Ðò xa Bến Ngự lệ sầu rơi
Ai gieo nhã nhạc lênh đênh tiếng
Héo hắt tim đau tỏ vạn lời
Nhắn khách muôn phương trôi biệt xứ
Tình non nước Huế chẳng hề ngơi

Vũ kim Thanh


Huế mộng

Gởi Huế ngàn thương Huế yêu ơi
Hãy hát mừng Xuân mộng ngất trời
Thấp thoáng ngai rồng xuôi Bến Ngự
Mơ màng áo lụa đỡ Trăng rơi
Tràng Tiền - Thập Lục say hồn nhạc
Bạch Mã - Giai nhân nhập phách lời
Sóng mắt dòng Giang chiều Vọng Cảnh
Hương trà Cổ Độ gió chưa ngơi

Kim Giang


À ơi !

Thương về xứ Huế giọng à ơi
Nặng trĩu sầu lan một góc trời
Đại nội điêu tàn trơ nắng chiếu
Tràng tiền lạnh lẽo lịm sương rơi
Cung đình nhã nhạc im lìm tiếng
Bến ngự nam ai vắng bặt lời
Mãi nhớ điệu hò dù viễn xứ
Mong tìm trở lại chút yên ngơi

Bachvan


Ngùi trông

Răng chừ não ruột rứa người ơi
Nỗi nhớ ai đem thả giữa trời
Lác đác ven sông cành liễu rũ
Lơ thơ cuối bến cánh hồng rơi
Trông về lối cũ tình khô tiếng
Ngó lại đường xưa nghĩa cạn lời
Ngoảnh mặt làm chi thêm bối rối
Năm canh sáu khắc phút nào ngơi

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.

Chơi vơi

Mau sang kẻo lỡ một phiên đò
Trả hết cho đời những líu lo
Kẻ ở nơi này buông tiếng hát
Người đi chốn ấy nhặt câu hò
Đành trao ánh mắt dầu nghi ngại
Cố gởi vòng tay dẫu đắn đo
Nghĩa cũ tình xưa xin bỏ lại
Cô dâu chới với cuộc mày mò

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.






Quá ngon !!!

Mới thấy mà trông quá tuyệt rồi
Ăn vào chắc phải thít thà thôi
Nâng ly nhấp nháp từng hơi rượu
Gác đũa lai rai mấy lát mồi
Vất vả quanh năm trao gió thổi
Gian lao suốt tháng tặng mây trôi
Mong sao có được người tri kỷ
Sớm tối bên nhau thắm thiết ngồi

Nguyên Thoại


Quá ngon !!!

Vừa nhìn bụng đói muốn ăn rồi
Chắc hẳn phen này phải xỉn thôi
Giải khát tay bưng ly cối rượu
Đưa cay đũa gắp miếng nem mồi
Qua hồi ổi cóc nhai nào nổi
Hết lúc me xoài nuốt khó trôi
Chỉ thiếu giai nhân cùng đối ẩm
Nhìn đi ngó lại một mình ngồi

Thứ Lang

[Nguyên Thoại]

.

Riêng mang

Cạn hết tình đầy giấc mộng tan
Vơi đi vạt nắng trả chiều tàn
Cô đơn mấy giọt cà phê ứa
Một bóng đôi vòng khói thuốc đan
Muốn níu làn mây mà vượt núi
Mong nương ngọn gió để băng ngàn
Ơi người thuở ấy còn hay đã
Cạn hết tình đầy giấc mộng tan

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.





Vườn xưa

Vườn xưa cỏ ngập lối điêu tàn
Ghé đến nghe tình chợt vỡ tan
Lạnh lẽo vừng trăng tuôn sóng nước
Hoang vu ánh nguyệt phủ non ngàn
Hương soan thoảng nhẹ sầu se rối
Khói thuốc bay vòng nhớ quyện đan
Từ độ xa người đời héo hắt
Lòng anh rạn nứt vết thương nàng

Mộc Lan


Cỏ úa

Vơi đi giọt nắng trả chiều tàn
Cạn hết tình đầy giấc mộng tan
Chẳng có làn mây mà vượt núi
Không còn ngọn gió để băng ngàn
Cô đơn mấy giọt cà phê ứa
Một bóng đôi vòng khói thuốc đan
Lối cũ người vui quên ghé lại
Sầu thương cỏ úa nhớ chân nàng

Nguyên Thoại

[Nguyên Thoại]

.

Tình sầu

Gởi hết cho tôi trọn chén sầu
Người đem thương nhớ thả nơi đâu
Bao giờ gặp lại bờ môi cũ
Mấy thuở tìm ra ánh mắt đầu
Cách biệt trăm đường buồn phận lệ
Chia ly vạn nẻo tủi duyên châu
Tình rời một sớm rồi xa mãi
Nắng khuất phương nao cỏ úa mầu

Nguyên Thoại

[delta]

Cám ơn winh, những bài Thơ Đương Luật rất hay, vừa được thăm Huế, vừa được ăn nem, nhậu lai rai nữa.... Delta dạo nầy hơi bận chút xíu... nên chỉ đọc mà chưa, có nhiều thời gian họa thơ cùng winh