Hôn nhân phải chăng là duyên nợ ?
Biên soạn: Lm. Đoàn Quang Báu, CMC

Con người khi tới tuổi lớn khôn, thấy mình thay đổi và hướng về người khác phái. Nếu thấy hợp nhau, có duyên với nhau sẽ đem lòng yêu nhau. Mời các bạn nghe những diễn tả rất thương của ca dao Việt Nam:

Ðó đây trước lạ sau quen,
Chẳng gần qua lại đôi phen cũng gần.

Hoặc như anh chàng kia tự thú:

Trên trời có cây xanh hóa kiểng,
Dưới biển có cá hóa long,
Anh đi lục tỉnh giáp vòng,
Tới đây trời khiến đem lòng thương em.

Rồi hai người muốn hợp với nhau thành vợ chồng:

Ði đâu cho thiếp đi cùng,
Ðói no thiếp chịu lạnh lùng thiếp cam.

Ðược thành vợ chồng, hai người sẽ sung sướng:
Ðói no có thiếp có chàng,
Còn hơn chung đỉnh giầu sang một mình.

Hôn phối Công Giáo là ơn gọi

Trong Giáo Hội:

-Có ơn gọi sống bậc gia đình khởi đầu bằng Bí Tích Hôn phối

-Có ơn gọi độc thân trong đời tu trì {linh mục, tu sĩ nam nữ}

-Cũng có ơn gọi sống quả phụ, hoặc độc thân trong cuộc đời {GH số 41}

Muốn sống đời tu trì, phải qua những năm thử luyện, muốn sống đời hôn nhân cũng cần có thời gian chuẩn bị. Có người đã phát biểu về việc cần thiết chuẩn bị hôn nhân như sau: Nếu bạn tính làm bác sĩ hay kỹ sư, giáo sư hay ký giả... hay bất cứ nghề nào bạn thích, bạn phải mất nhiều năm học hỏi chuẩn bị. Trong thực tế, dù đã học vất vả, nghề nào bạn không thích nữa, bạn có thể bỏ.

Hôn phối không phải là một nghề, hôn phối là một Ơn gọi, Ơn gọi từ đời độc thân tới đời đôi bạn. Bắt đầu đời đôi bạn, mọi lãnh vực về sinh lý, tâm lý, gia đình, xã hội đều đổi thay từ căn gốc..... và đổi mãi. Do đó. thật xứng đáng dành một thời gian để chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân.

Tại sao hôn Phối Công giáo quan trọng?

Hôn phối Công giáo quan trọng vì những lý do sau đây:

a} Vì chính Thiên Chúa thiết lập đời sống vợ chồng,

b} Vì ích lợi của vợ chồng,

c} Vì ích lợi của con cái,

d} Vì ích lợi của Giáo Hội và xã hội, cá nhân không thể tự ý bãi bỏ giao ước hôn nhân {covenant of marriage} đã được thành lập do lí trí và ý muốn tự do. Chính Chúa Giêsu đã tuyên bố: "Sự gì Thiên Chúa liên kết loài người không được phân ly" {Mt 19,6}.

Do đó, trước Thiên Chúa và xã hội, đời hôn nhân có một định chế vững chắc (Nên đọc thêm hiến chế mục vụ số 47-52)

Chuẩn bị Tinh Thần:

Khi chuẩn bị thành hôn, người Công giáo cần phải làm gì?

Vì là việc quan trọng cho cuộc đời tương lai, đôi hôn nhân cần:

-Cầu nguyện,
-suy nghĩ,
- tìm hiểu nhau,
-bàn hỏi với cha mẹ và người khôn ngoan đứng đắn,
- theo lớp Dự hôn để ôn lại giáo lý, nhất là giáo lý Bí Tích Hôn Phối,
-và gắng sống đứng đắn trong sạch" (MV 49, GL 1063)

Thời gian chuẩn bị:

Thông thường các giáo phận đòi thời gian ít là 6 tháng kể từ khi gặp linh mục hữu trách tới ngày cưới.

Trong thời gian này, hai bên tiếp tục tìm hiểu tình yêu, tính tình, tương quan chung sống và các vấn đề khác.

Hai người có thực yêu nhau, tính tình hợp nhau, nếu không hợp hoàn toàn, có nhịn nhau được không, có giúp nhau cải tiến được không? có thể chung sống hạnh phúc với nhau được không? Ðừng hy vọng hão huyền rằng sau ngày cưới mọi chuyện sẽ ổn thỏa, hạnh phúc sẽ tự nhiên đến với các bạn.

Chuẩn bị Hồ sơ:

Bạn sẽ đến với linh mục hữu trách để làm bản Lý lịch Cá nhân( Prenuptial Investigation), cần đem theo:

1-giấy chứng Chỉ Rửa Tội và Thêm Sức, hoặc giấy thế. Nếu không có 2 Chứng chỉ này, cần cha mẹ hoặc người thân nhất tới ký tên xác nhận bạn đẫ lãnh 2 Bí Tích này.

2-Cần cha mẹ hoặc người thân nhất ký nhận Tình Trạng tự Do Kết Hôn ( Affidavit of free status),

[ Nếu vợ hay chồng cũ của bạn đã qau đời, cần đưa Giấy khai tử. Nếu bạn đã được Tòa Thánh thủ tiêu hôn phối trước, cần đưa Giấy Tiêu hôn ( An Ecclesiastical Declaration of Nullity)]

Ðiều tra và Rao hôn phối:

Mục đích của việc điều tra khi làm Lý lịch Cá nhân và rao trong nhà thờ ( hoặc đăng trong tờ Thông tin giáo sứ, cộng đoàn) là để biết đôi hôn nhân có mắc ngăn trở nào làm cho hôn phối bất thành không.

Những ngăn trở làm cho hôn phối bầt thành hay vô hiệu ( invalid):

Có thể chia các ngăn trở vô hiệu thành 3 nhóm:

Ngăn trở vì trái ý nuốn tự do của đương sự:

-Bị bắt cóc hay bị giam giữ để ép buộc kết hôn; -Lầm lẫn về người ( ví dụ: định lấyngười nọ hóa ra người kia; ngày xưa đôi khi có trường hợp này, vì bị gia đình tráo đổi), hoạc về một tư cách trực tiếp và chính yếu ( ví dụ: định lấy người giầu, hóa ra người nghèo); -Bị lường gạt ( ví dụ: định lấy bác sĩ, hóa ra y tá)

( Xin coi thêm Bộ Giáo Luật, do NS. Trái Tim Ðức Mẹ xuất bản, 1986, nếu cần, từ điều 1089, 1097, 1098)

(Có thể coi thêm John M. Huels, O.S.M., J.C.D. the pastoral Companion, Francisan Press, 1997, tr. 239-0 về dụ giải thích)

Ngăn trở vì họ hàng:

Sơ lược họ hàng:

-Với người có họ máu (Consanguinity) hàng dọc, ví dụ : cha mẹ tính kết hôn với con cái, cháu chắt... ruột của mình.

-Với người có họ máu hàng ngang cấp 2, ví dụ: A1 và B1 ( anh chị em ruột) tính kết hôn với nhau.

- Với người có họ máu hàng ngang chưa ngoài cấp 4, ví dụ: A1 ( con ruột ông bà cụ O) tính lấy B2 ( Cháu ruột ông bà cụ O),

Tóm Lại: Nếu ông bà cụ O có 2 con A1 và B1, thì cháu của hai người đó, tức là A3 và B3, cũng là chắt ông bà cũ O, cò thể lấy nhau, vì đã tới 6 cấp.

-Với người có họ kết bạn ( còn gọi là thông gia: affinity) hàng dọc, ví dụ: cha (mẹ) tính lấy con gái (con trai) riêng của vợ (chồng) mình, bất cứ ở cấp nào.

(xin coi thêm GL các điều 1092-092)

-Với người có họ nuôi ( dưỡng hệ: Legal relationship) đã được pháp lý nhìn nhận, thì ngăn trở trong hàng dọc,hay trong cấp hai của hàng ngang ( coi GL diều 1094).

Các ngăn trở khác:

Bất lực có trước khi kết hôn và kéo dài vĩnh viễn, - Khi còn vướng hôn phối trước, - Kết hôn giữa người đã rửa tội trong Giáo Hội Công Giáo ( hay đã được nhận vào giáo Hội Công Giáo) với người không rửa tội, khi chưa được phép chuẩn, - Kết hôn với người đã chịu chức thánh, -Kết hôn với người đã khấn công khai giữ khiết tịnh trọn đời, khi không có phép Tòa Thánh, -Kết hôn sau khi cộng tác với tình nhân để giết vợ hay chồng mình, - Kết hôn khi đã bị ô danh ( public honesty) giữa nam nữ hàng dọc cấp 1, ví dụ, người chồng đã chung sống (như vợ chồng) với mẹ hay con gái của vợ, rồi định kết hôn.

(xin coi thêm GL các điều 1083-093)

Ðôi đỡ đầu (Sponsor Couple):

Ðể việc chuẩn bị dễ dàng và hữu hiệu, khi đôi tân hôn bước vào đời sống mới, sẽ cần đến kinh nghiệm, khích kệ, hướng dẫn ... của người đi trước, nên cần có một Ðôi Ðỡ đầu.

[Ðôi Ðỡ Ðầu sẽ thăm hỏi, chia sẻ, thông cảm, nhắc nhớ, và làm những gì có thể để nâng đỡ, khích lệ tinh thần đôi hôn nhân. Họ sẽ gặp nhau và đôi bên trao đổi tư tưởng về cuộc sống vợ chồng, cha mẹ con cái, cách dạy dỗ, ngân quĩ gia đình, tôn giáo, sở thích, họ hàng...Ðôi Ðỡ đầu sẽ chứng hôn, dự tiệc cưới, nhắc nhớ ngày kỉ niệm thành hôn, nếu cần...]

Làm giấy thú hôn:

Trong vòng một tháng trước ngày cưới, đôi hôn nhân sẽ tới County Clerk thành phố để làm Giấy Hôn thú (Marriage License) rồi đưa về linh mục phụ trách ( tại Hoa Kỳ, nếu làm lễ thành hôn trong nhà thờ, không có Giấy Hôn thú, chủ lễ và đôi hôn nhân có thể bị truy tố).