ĐÁP CA CHÚA NHẬT XXVII THƯỜNG NIÊN NĂM A
TV 79, 9 và 12, 13-14

Đáp Ca: “Vườn nho của Chúa là nhà Israel” (Is 5, 7a)

Với cung giọng trầm buồn, thánh vịnh 79 và một số thánh vịnh (78,58,102…) đã đưa ta về khung cảnh bi ai của số phận Israel. Thánh Vịnh có thể nhắc nhở tới việc tàn phá Giêrusalem miền Bắc do người Assur, cũng có thể nhắc đến chuyện buồn cướp phá Giêrusalem năm xưa của người Canđê và các dân tộc láng giềng Edom, Moab.

Cây nho hay vười nho không xa lạ gì với vùng đất của dân Chúa, xứ Palestine. Có thể nói không có công việc đồng áng, trồng tỉa nào mà lại lệ thuộc và sự khóe léo của con người, đồng thời lệ thuộc cả vào thời tiết như việc trồng nho. Vì thế việc trồng nho ở Palestine dạy cho dân biết thưởng nếm hoa mầu, biết chăm chú vào công việc, đồng thời cũng biết cậy trông Thiên Chúa. Một mặt khác, giá trị của cây nho là ở hoa trái của nó; gỗ cây nho không ích gì (Ez 15, 2-5), những cành nho cằn cỗi chỉ dùng để đốt, nhưng trái nho với rượu lại làm vui lòng Thần minh và loài người (Qa 9,13).

Tiên tri Isaia trong lúc hứng khởi đã ca bài “vườn nho” cho người yêu nghe; và ẩn ý của bài ca thì ai cũng hiểu: khơi gợi cho người yêu ý thức lòng tận tụy, yêu thương của người kia như: rào dậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây tháp giữa vười, lập máy ép,… tất cả nỗ lực đó được đều đáp bằng: sinh ra trái nho dại, chua lè. Cảm hứng từ hình ảnh cây nho/vườn nho, tách giả thánh vịnh nhìn về thân phận Israel: “Từ Ai cập Chúa đã mang về một gốc nho” (c.9). Và tiên tri Ôzê đã khẳng khái: Israel là cây nho phong nhiêu do bởi sự chăm sóc của Thiên Chúa, đã tìm đến cách thần ngoại giáo thay vì sinh hoa trái công chinh như lòng Ngài mong ước. Các tiên tri lần lượt triển khai hình ảnh vườn nho/cây nho được chăm sóc nhưng bị thoái hóa căn cỗi, sinh hoa trái chua chát và đầy máu (Is 5,1-7).

Sẽ có ngày vườn nho lại tươi tốt và sinh hoa trái ngọt ngào dưới sự chăm sóc trìu mến đếm ngày của Thiên Chúa. Lời kêu cầu của Israel xin Ngài chăm sóc lại bày tỏ tình thương và lòng trung thành nhân ái với Israel, cây nho Chúa bứng từ Ai cập. Đức Giêsu đã lấy lại dụ ngôn này để lược tóm lịch sử Israel; nhưng cũng chinh Ngài sẽ la cây nho trung tín của Thiên Chúa, khởi đầu bằng những người thợ trung tín khắp bốn bể chăm lo vườn nho của Thiên Chúa, để vườn nho sinh hoa kết quả không thể không kết hợp chặt chẽ với Người.

LM Francisco Xavier Mậu Hồ, SDD