« Gia đình nhân loại » : những cột mốc cho lịch sử của một khái niệm

Zenit : Khái niệm « gia đình nhân loại » được làm phong phú dần dần qua năm tháng và qua sự phát triển các bản văn của quyền giáo huấn : nó tiến triển từ từ nơi những tham luận trên bình diện quốc tế.

Trong cuộc trao đổi với các phóng viên, theo sau phần giới thiệu sứ điệp của ĐTC nhân ngày thế giới hòa bình, ĐHY Martino và ĐGM Crepaldi đã nhắc lại nguồn gốc của khái niệm này.

Đức Cha Crepaldi cho biết : ĐTC Piô XII, trong những tham luận khác nhau, đặc biệt nơi các sứ điệp truyền thanh từ 1941 đến 1944, đã nhấn mạnh đến « sự hiệp nhất của nhân loại (genre humaine) ».

Thông điệp « Bình an dưới thế » (« Pacem in terris ») của ĐTC Gioan XXIII cũng khai triển một khái niệm như thế. Chẳng hạn ngài nói : « người ta được phép hy vọng rằng các dân tộc, gia tăng những mối tương giao và trao đổi với nhau, sẽ khám phá tốt hơn mối liên hệ hiệp nhất phát xuất từ bản tính chung của mình; họ sẽ hiểu đầy đủ hơn một trong những nghĩa vụ then chốt phát xuất từ cộng đồng bản tính của mình, đó là thiết lập nền tảng cho các mối tương giao giữa những con người và các dân tộc trên tình yêu chứ không phải sợ hãi » (số 129).

Công đồng Vatican II lấy lại giáo huấn này. Chẳng hạn, từ lời tựa của mình, Hiến chế mục vụ « Vui Mừng và Hy Vọng » có tự đề « sự liên đới chặt chẽ của Giáo Hội với toàn thể gia đình nhân loại ».

ĐTC Gioan Phaolô II chính ngài cũng đã khai triển và làm rõ khái niệm này nhất là trong diễn văn ngày 4/10/1995 ở trụ sở của LHQ, ở New-York. Ngài nói : « phát biểu trước Hội Đồng đặc biệt này, cách nào đó, tôi có cơ hội nói với tất cả gia đình các dân tộc đang sống trên trái đất ». Tất cả đoạn 14 được dành riêng cho khái niệm « gia đình các quốc gia ». Ngài cũng giải thích rằng « khái niệm « gia đình » lập tức khơi lên điều gì đó vượt quá chỉ những tương quan chức năng và duy chỉ sự đồng nhất những lợi ích. Tự bản chất, gia đình là một cộng đồng được xây dựng trên nền tảng sự tin tưởng hỗ tương, sự nâng đơ lẫn nhau, sự tôn trọng chân thành. Trong một gia đình đích thực, không có sự thống trị của kẻ mạnh; trái lại, các thành viên yếu nhất, rõ ràng vì sự yếu thế của họ, cần được đón nhận và phục vụ gấp đôi ».
Tiến Nhân