(Theo báo Tuổi Trẻ của tác giả Nhiêu Tứ)

TTCN - Một mẩu tin trên báo cuối tuần rồi gây cho ngư?i đ?c thật nhi?u suy nghĩ. Ngành công an tỉnh T quyết định sẽ thưởng gấp đôi số ti?n cảnh sát giao thông từ chối nhận hối lộ nhằm ngăn chặn tình trạng một số cá nhân tiêu cực trong lực lượng cảnh sát giao thông tỉnh.

Suy nghĩ đầu tiên là sự cảm thông với lãnh đạo ngành cảnh sát tỉnh này. Có lẽ h? đã quá bức xúc trước tình trạng một số cảnh sát giao thông bất chấp đi?u lệnh, cố tình nhận mãi lộ để cả ngành phải mang tiếng xấu. Những nỗ lực như thế cũng nói lên sự bất lực của cấp trên không thể kiểm tra cấp dưới bằng các biện pháp thông thư?ng.

Thế nhưng suy nghĩ tiếp theo là vì sao đến nông nỗi này - vì sao phải thưởng cho một hành vi lẽ ra là chuyện thư?ng tình ở ngư?i cảnh sát giao thông, hay nói chung là ngư?i đại diện một lĩnh vực nào đó của công quy?n? Biện pháp thưởng cho ngư?i không nhận hối lộ chẳng khác nào thừa nhận chuyện nhận hối lộ đã trở nên chuyện bình thư?ng, không thể nào ngăn chặn!

Ngư?i cảnh sát giao thông nhận hối lộ là đã xấu chuyện; lấy ti?n từ ngân sách nhà nước để thưởng gấp đôi cho hành vi từ chối nhận hối lộ cũng không hay ho gì hơn, vì không thể lấy ti?n của dân để chi cho một hành vi lẽ ra ngư?i dân đương nhiên buộc một cảnh sát viên bình thư?ng phải có. Rồi theo đà này, sẽ phải thưởng cho nhân viên nhà đất xử lý hồ sơ đúng th?i hạn, cho cán bộ cấp phép không sách nhiễu ngư?i đăng ký kinh doanh, cho tòa án xử đúng pháp luật?

Tình trạng bất lực của cấp trên không thể dùng nội qui hay qui định để buộc cấp dưới thừa hành nhiệm vụ một cách đúng mực thể hiện nhi?u ý nghĩa lớn hơn phạm vi mẩu tin nói trên. ?ó là tình trạng đồng lương ngư?i cảnh sát giao thông, ngư?i cán bộ hành chính không đủ sống, buộc h? phải lạm dụng quy?n lực để kiếm thêm thu nhập bất chính. ?ó là sự không rõ ràng của luật pháp để ngư?i vi phạm có thể dễ dàng mua chuộc ngư?i có thẩm quy?n và tránh bị pháp luật chế tài.

Rộng hơn thế, đi?u này cũng nói lên tâm lý của một bộ phận ngư?i dân muốn lợi dụng khe hở của pháp luật để vượt lên trên ngư?i khác một cách bất chính. Vì sao cảnh sát giao thông có thể đòi hối lộ được? Chẳng phải vì cánh lái xe cũng có nhi?u tật trong mình – như xe không đủ tiêu chuẩn, chở quá tải tr?ng, chạy quá tốc độ và như một vòng luẩn quẩn, lái xe hối lộ cảnh sát giao thông để hưởng thêm một khoản lợi, rồi phải vi phạm nhi?u hơn như chở nhi?u khách hơn để có ti?n trang trải các khoản hối lộ ấy và càng phải chấp nhận hối lộ nhi?u hơn theo qui mô của sự vi phạm.

Chẳng mấy chốc ngư?i không vi phạm cũng phải làm theo số đông, hối lộ một ít để “qua truông?.
Tại sao lãnh đạo ngành cảnh sát tỉnh T không thể dựa vào quần chúng để phát hiện cán bộ hư h?ng của mình? Vì đơn giản không ai dám đứng ra tố giác nếu h? cũng có những sai phạm riêng.

Có lẽ chuyện cải cách ti?n lương cho cán bộ nhà nước là một đ? tài lớn, khó bàn trong một sớm một chi?u, nhưng tại sao lãnh đạo ngành cảnh sát tỉnh T không dựa vào những ngư?i dân không bao gi? vi phạm luật pháp và sẵn lòng chấm dứt tệ nạn hối lộ? Nếu được khuyến khích bằng các qui trình khiếu kiện cụ thể, hỗ trợ bằng việc xử lý nghiêm minh, chắc chắn sẽ hình thành dần trong suy nghĩ ngư?i dân một thói quen mới - không chấp nhận hối lộ để th?a hiệp với cái xấu và tìm phần dễ cho mình.

H? sẽ giúp phát hiện các phần tử xấu trong bât kỳ ngành nào hay nói rộng ra trong bộ máy công quy?n. Nhân rộng các trư?ng hợp này ra thành số đông ngư?i dân tập dần lối sống tuân thủ pháp luật và đòi pháp luật phải bảo vệ được mình, chắc chắn lúc đó không cần thưởng, cũng sẽ không cảnh sát giao thông nào được hối lộ nữa.

NHIÊU TỨ