Cách trồng lan hài, và các lọai giống Paphiopedium



Họ phụ: Cypripedioideae. Tông Cypripedieae.

Giống Paplliopedilum gồm hơn 66 loài phân bố từ Ấn Độ, Niu Ghinê và vùng Đông Nam Á, người Pháp gọi là loài thuộc giống này là Hài vệ nữ (Sabot de Venus) và người Anh dùng với ý nghĩa tương tự (Lady's slippers).

Các người mới chơi lan thường hay lầm lẫn giữa giống Paplliopedilum và Cypripediunl, thật ra 2 giống này có liên hệ chặt chẽ về mặt họ hàng và có cùng phan họ Cypripedinae..

Ở Việt Nam có ít nhất 10 loài lan Hài, trong đó có 1 loài đặc hữu được cả thế giới ưa chuộng là hài hồng (Faphiopedilum delenatii. Trước dãy loài này rất hiếm những từ năm 1993 trở lại đây, loài này được phát hiện có nhiều ở vùng căn cứ Bác ái thuộc huyện Ninh Sơn (Ninh Thuận), vùng Hòn Nhạn (Phú Yên) và Krông Bông (Đaklak). Hai loài chỉ có ở vùng núi phía Bắc Việt Nanh là Paphiopedilum gratrixianum, Paphiopedilum Henryanum. Ba loài ít gặp là Paphiopedilum amabile. Paphliopedilum purpuratum (Thiết Hài), Paphiopedilum hirsutissinum (Tiên hài). Riêng loài Paphiopedilum concolor (Hài gia định) trước đây có phân bố khá rộng từ Nam (vùng Gia định) đến Bắc (Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh) nhưng nay còn rất ít. Ba loài cho màu sắc đẹp có giá trị thương mại hiện nay đang khai thác nhiều là Paphiopedilum callosum (Vân hài), Paphiopedilum villosum (Kim hài) và Paphiopedilum appletonianum (Hài cánh sen).

Quê hương của 3 loài lan Hài đẹp thông dụng là vùng cao nguyên Nam Trung Bộ có cao độ thấp hơn 1000m, trải dài từ Di Linh đến Lang Hanh. Nếu như loài Paphiopedilum callosum (Vân hài)chỉ mọc trên đất dựa suối, thì loài Paphiopedilum appletonianum chỉ mọc trên những hốc đá, dưới thác nước cao, còn loài Paphiopedilum villosum lại ở dạng trung gian có thể mọc trên đất và trên cây hay trên đá. Hai loài P. callosum và P.appletonianum có dạng lá gần giống nhau những phát hoạ và hoa của chúng rất khác nhau P.callosum có phát hoa trung bình 20cm, trong khi P. appletonianum có phát hoa dài 40-50cm. Cả 3 loài đều cho 1-2 hoa trên 1 trục phát hoa với đường kính 10-15cm.

Paphiopedilum thích một nhiệt dộ mát và ẩm từ 18oC - 21oC. Cây thích ẩm, nhưng không chịu úng, ánh sáng cần thiết khoảng 30% với cường độ 8.000-10.000 1m/m2. Giá thể cấu tạo như Hạc đỉnh, dinh duỡng phân bón cũng cũng tương tự. Các loài thuộc giống này không có mùa nghỉ vì thế phải tưới nước rất đều đặn 3 lần/ngày) trong mùa nắng và 2 lần/ngày vào mùa mưa. paphiopedilum là lan có PH của giá thể và nước tưới cao ph từ 6,5 đến 7.

Paphiopedilum có căn hành dưới đất, nên có khả năng mọc con như một số loài tre. Việc nhân giống được tiến hành khi cây con đã đến tuổi trưởng thành, có thể tách cây con ra khỏi cây mẹ với một ít giá thể có bám rễ và trồng vào một chậu khác.