Đất của Toà Tổng giám mục Hà Nội đã được hiến tăng hay bị cưỡng chiếm?

Sự kiện giáo dân Hà Nội tụ họp cầu nguyện để Toà Khâm Sứ được trả về cho Tổng Giáo Phận Hà Nội vẫn tiếp diễn. Mới đây các báo đài trong nước đưa tin rằng đất đai của Tổng Giáo Phận Hà Nội đã được vị quản lý chính thức bàn giao cho nhà nước từ hơn vài mươi năm nay.

Tin này đã gây phản ứng trong cộng đồng Công Giáo Việt Nam khắp nơi. Nhã Trân phỏng vấn một vài linh mục, đại diện hội đoàn Công Giáo ở Hoa Kỳ để ghi nhận suy nghĩ của cộng đồng Công Giáo tại đây về vấn đề này.

Đến hôm nay hàng trăm giáo dân Hà Nội vẫn tiếp tục tập trung tại khuôn viên Toà Khâm Sứ để cầu nguyện, dù đã xảy ra vụ xô xát hồi cuối tuần khiến một số giáo dân bị thương và có dấu hiệu chính quyền có thể dùng biện pháp mạnh.

Hôm thứ Bảy ngày 26, báo An Ninh Thủ Đô và báo Hà Nội Mới công bố rằng Nhà Chung đã chính thức thuộc quyền quản lý của Nhà Nước Việt Nam từ năm 1961 bởi vị đại diện quản lý khi ấy, linh mục Nguyễn Tùng Cương, đã bàn giao cho phía chính quyền.

Dư luận cộng đồng Công Giáo người Việt ở Hoa Kỳ tỏ ra hoài nghi và bác bỏ tin đó.

Linh mục Trần Công Nghị, Giám Đốc Thông Tấn Xã VietCatholic (Catholic News Agency) tại Mỹ và cũng là Trưởng Ban Thông Tin Liên Đoàn Công Giáo Hoa Kỳ, giải thích tại sao điều này không có cơ sở:

"Trong luật của Giáo Hội, luật buộc một vị linh mục không bao giờ có quyền để mà ký giấy tặng tài sản gì cuả giáo phận. Trong một giáo phận, tất cả tài sản đều do một đức cha của giáo phận đó điều hành hoặc là ký giấy. Tất cả các giáo phận trên toàn thế giới đều một luật thôi. Luật của Giáo Hội thì ai cũng biết là nếu mà có một linh mục nào làm cái gì như ký một cái giấy như vậy đó thì phải bàn hỏi Hội Đồng Cố Vấn, và cái quyết định cuối cùng vẫn là đức giám mục của giáo phận. Vị linh mục đó không phải là chủ quyền nên không có quyền ký cái giấy đó và cũng không là chủ thể mà ký cái giấy đó."

Cũng đồng ý rằng tuyên bố của báo chí trong nước hoàn toàn trái ngược với tinh thần luật Giáo Hội Công Giáo, linh mục Christopher Tuấn Phạm, Quản Niệm Giáo X Tustin ở Miền Nam California, nói: "Theo tôi nghĩ cái điều đó không thể làm được. Bất cứ một linh mục nhân danh Giáo Hội mà làm điều đó là không đúng, bởi vì điều đó là phải qua Hội Đồng Giám Mục và các hàng linh mục họ họp với nhau. Chuyện này không thể nào xảy ra như vậy."

Cụ Phạm Ngọc Hợp, Hội Trưởng Hội Công Giáo Cao Niên Giáo Phận Orange, thì nhấn mạnh: "Một ông linh mục là một cá nhân thôi, ông làm sao ông có thể nhân danh toàn thể giáo dân ở đấy để ổng giao cái đất đó? Tất cả các tài sản đâu phải ông nào cũng giao. Cái đó là đảng cộng sản nói bậy."

Như trình bày của hàng giáo phẩm Thiên Chúa Giáo, việc chuyển nhượng đất đai, tài sản của Giáo Hội không thể do một cá nhân quyết định. Các linh mục, đại diện hội đoàn Công Giáo ở Hoa Kỳ còn cho biết rằng vì vậy quyền sở hữu khu đất Toà Khâm Sứ cũ vẫn thuộc về Toà Tổng Giám Mục Hà Nội.

Dẫn chứng các lý do chính đáng, linh mục Trần Công Nghị trình bày:

"Chính Đức Tổng Giám Mục của Hà Nội, Đức Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt cũng đã trả lời trong văn thư và nói rõ rằng là một vị linh mục thì trong luật của Giáo Hội thì không bao giờ có quyền. Trong một giáo phận thì tất cả tài sản đều do một đức cha của giáo phận đó điều hành.

Cái vấn đề ngày hôm nay Giáo Hội đặt ra không phải là cái lý gốc đó mà thôi mà đặt ra vấn đề công lý. Cái công lý đó nó liên quan tới vấn đề công bằng xã hội, trật tự xã hội để giúp cho công ích. Trước đây họ lấy lý do để làm việc công ích xã hội thì bao nhiêu năm nay Giáo Hội đâu có đòi đâu, nhưng mà bây giờ thấy rằng họ đâu có để làm công ích đâu.

Ngôi nhà Khâm Sứ Toà Thánh đó trước đây thì họ dùng làm nơi thể thao, rồi sau đó làm vũ trường, bây giờ họ lại biến thành nơi buôn bán, làm quán phở, làm nhà băng thì đâu có phải là công ích xã hội. Và nếu bây giờ họ nói rằng chính phủ quản lý cái đất đó, mà quản lý thì phải có lợi ích cho toàn dân, mà bây giờ thì thấy là các cán bộ chia chác nhau để bán cái đất đó để lấy lời thì nó là tư nhân chứ có phải là công ích của xã hội.

Đất đó thì đã sai rồi. Còn ngay cả vấn đề lấy đất đó để làm công ích mà bây giờ người ta không có làm công ích nữa, người ta biến thành cái nơi buôn bán thì cái công pháp đó cũng là sai luôn. Thì cái vấn đề Giáo Hội có quyền đòi lại, bởi vì cái chủ thể đất đời xưa đó thì vẫn còn ở trong tay của Toà Giám Mục."

Linh mục Christopher Tuấn Phạm cũng khẳng định rằng việc chuyển nhượng tài sản giáo hội nếu không thông qua Hội Đồng Giám Mục thì không có giá trị pháp lý, theo tinh thần giáo luật Công giáo:

"Theo tôi nhận định thì nếu một vị linh mục mà nhân danh một giáo hội và đã ký như vậy thì sự đó không thể nào mà gọi là có giá trị. Và hơn nữa, đối với chuyện Giáo Hội Công Giáo là luôn luôn có sự hợp nhất giữa các hàng giám mục với lại các hàng tu sĩ tức các hàng linh mục, thì chuyện này các giám mục có quyền nhân danh mình mà đòi lại đất được."

Cùng đồng ý với hai vị tu sĩ, Giám Đốc Thông Tấn Xã Vietcatholíc tại Hoa Kỳ và Quản Nhiệm Giáo Xứ Tustin, vị Hội Trưởng Hội Công Giáo Cao Niên Giáo phận Orange nói thêm: "Tôi thấy rằng là chế độ cộng sản là chế độ tịch thu tấ cả các nhà cửa, đất đai của các tôn giáo chứ không riêng gì Công Giáo, nghĩa là cướp tàì sản của các giáo hội, mục đích là không cho họ củng cố, phát triển và hoạt động tôn giáo. Đó là mục đích của cộng sản."

Theo khẳng định của hàng giáo phẩm Công Giáo Việt Nam ở Hoa Kỳ như vừa trình bày, khu đất Toà Khâm Sứ vẫn là sở hữu của Tổng Giáo Phận Hà Nội, và việc phục hồi chức năng đúng đắn của cơ sở này hoàn toàn là một quyền chính đáng.
Nhã Trân (RFA)