Tiếp thức ăn cho ngư�?i chết dưới mộ

[nguyenminhanhtu]

�?ồng bào Ê �?ê Bih ở buôn Trấp, huyện Krông Ana, Tây Nguyên có phong tục chôn ngư�?i chết không kín và tiếp thức ăn hàng ngày cho ngư�?i chết qua một ống thông xuống huyệt mộ.
Cách chôn ngư�?i chết của đồng bào ở đây là: Sau khi đào huyệt, b�? ngư�?i chết xuống huyệt cùng với các thứ của nả mà ngư�?i chết được chia, ngư�?i ta đúc một tấm ximăng (ngày xưa là tấm gỗ) đậy lên miệng huyệt.
Phía đầu của ngư�?i chết, ngư�?i ta chừa một cái lỗ và đặt vào đó một cái ống bằng nhựa (ngày xưa là tre), đư�?ng kính khoảng 8cm và hàng ngày, mỗi ngày 2 lần (sáng và chi�?u), ngư�?i ta tiếp thức ăn, nước uống, rượu cho ngư�?i chết qua cái ống đó.
Theo quan niệm của đồng bào, ngư�?i chết rồi nhưng vẫn hữu linh, vì thế vẫn cần ăn uống như ngư�?i bình thư�?ng. Không làm như vậy ngư�?i chết sẽ đói, sẽ trở v�? nhà quậy phá, con cháu, anh chị em của ngư�?i chết sẽ bị ốm đau, làm ăn bất ổn.
Tuy nhiên, cách chôn hở như thế là rất mất vệ sinh, làm ô nhiễm môi trư�?ng. Trong trư�?ng hợp ngư�?i chết có các mầm bệnh, có thể gây lây lan, thì cách chôn hở như thế sẽ rất nguy hiểm.
Việc tiếp thức ăn cho ngư�?i chết được thực hiện mỗi ngày 2 lần và được thực hiện liên tục cho đến bao gi�? gia đình có đủ đi�?u kiện làm lễ b�? mả, có thể là 1 tháng, 3 tháng, hoặc 6 tháng... (tức là khi gia đình có đủ đi�?u kiện vật chất (bò, heo, rượu cần và nhi�?u lễ vật khác để làm lễ cúng và thết đãi cả buôn làng).
Nếu nghĩa địa ở xa thì việc đi tiếp thức ăn hàng ngày sẽ rất mất th�?i gian, ảnh hưởng đến sản xuất, đồng th�?i hàng ngày cứ đổ thức ăn vào huyệt như vậy càng góp phần làm cho môi trư�?ng bị ô nhiễm thêm. �?ó là chưa nói đến việc chia của cho ngư�?i chết có thể làm mất đi những thứ quý giá.
Trư�?ng hợp mà chúng tôi được chứng kiến là bà A Duôn Rai - đội trưởng đội chiêng nữ duy nhất ở Tây Nguyên, cả gia đình bà chỉ còn 2 bộ chiêng quý (mỗi bộ 6 cái). Bà A Duôn Rai chết, gia đình chia cho bà 2 cái, làm khuyết đi bộ chiêng đủ.

[katozaitai]

ước gì mình dc chết ở đó, kh�?i sợ thành ma đói