CHÚT TÀN TRO


Trở về với thân phận

Chút tàn tro rắc trên đầu người với lời nhắc nhớ: “Hãy nhớ mình là bụi tro, và sẽ trở về bụi tro” (Gen 3,10) là một nghi thức giúp con người trở về với cái ý thức bị lãng quên: con người, một tạo vật tuyệt vời của Thiên Chúa, nhưng cũng rất mong manh vì hệ lụy của tội nguyên tổ.

Bởi đã từ lâu, có lẽ từ khi vừa có trí khôn, con người chỉ muốn dành cái tuyệt vời trên các tạo vật, mà không muốn nhìn nhận cái mong manh của mình. Còn tồi tệ hơn nữa, khi con người nắm trong tay một số chủ quyền về danh dự, tài năng, chức quyền, của cải, phương tiện, sắc đẹp, sức khỏe…thì lúc nào cũng muốn khẳng định sự tuyệt vời của mình trước muôn vàn tha thể. Và cứ thế, dòng đời trôi đi êm ả với những mãn nguyện nhất thời mà tưởng là mãi mãi. Có dám chắc còn kịp để đợi đến một lúc tiếng nhạc ngựa của cổ xe cuộc đời réo lên mới nhớ ra mình phải trở về nguồn cội? Biết bao người đã trở về tro bụi mà không có một tín hiệu báo trước cho dẫu là một lần rất khẩn cấp một phút hay một giây!

Chút tàn tro rắc trên đầu như một lời nhắc nhớ phải người trở về ngay với cái chân thực hồn nhiên đơn sơ nguyên thủy là hạt bụi vô danh, một kiếp đời mong manh ngắn hạn. Hạt bụi rất khiêm tốn, rất chân thành. Vì đã bao lâu, những hào quang bóng loáng của vòng danh lợi nó cứ cuốn người vào sự tự giả dối mà không hay không biết. Phải loại trừ ngay cái ảo tưởng vĩ đại bền vững trong cuộc trần thế, mới khiêm tốn mà ngộ ra được một sự lệ thuộc ắt có trong đời mình: Sự lệ thuộc vào quyền năng và tình thương của Thiên Chúa, Đấng tác sinh.

Chút tàn tro rắc trên đầu người là hình bóng sự chết đang chen giữa sự sống trần gian. Quí hóa thay sự chết. Sự chết hình thành sự sống. Nếu không có tình yêu của Cha Mẹ đã hiến thân bằng lòng chết để con mình được sống, thì không có sự sống của đứa con. Người ta đang chết để cho nhau được sống. Sự chết ấy mang ý nghĩa hy sinh thời gian, tiền bạc và cả sức khỏe... Và chính sự chết của con người, trong kiếp người mong manh ngắn hạn, cũng giới hạn con người phải sống sao cho cái chết trở nên một phần ý nghĩa đáng trân trọng của cuộc sống này. Để có cái chết hùng hồn là một lần vĩnh viễn chia tay với cõi đời phù du tạm bợ, con người cũng phải tập chết mỗi ngày bằng việc chia tay với những trói buộc làm cản bước trở về. Sự chết đối với các Kitô Hữu Công Giáo, hơn thế nữa, không chỉ là một dấu dừng nhưng còn là một bước chuyển quan trọng để hình thành sự sống mới: sự sống trong Lòng Thiên Chúa, Sự sống trong Đức Kitô.

Vì thế, chút tàn tro rắc trên đầu người còn nhắc nhớ “Hãy thống hối và tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15). Thống hối không chỉ là một lần khái niệm về sự lỗi phạm làm xa lìa Thiên Chúa, nhưng còn là cắt đứt sự ràng buộc cản trở hành trình trở về với Thiên Chúa. Tin vào Tin Mừng, tin vào Chúa Giêsu thì sự thống hối mới trở nên toàn vẹn. Cuộc trở về bằng hết tâm trí, bằng cả cõi lòng, và bằng tất cả sự khẩn trương:. "Nhưng ngay lúc này, các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta, hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van." (13) Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng” (Joel 2,12-13a)

Trở về với gia đình

Vào mùa Chay 2009 trong năm Giáo Dục Gia Đình, với ý thức trở về từ xa về gần, từ gần về gần hơn.

Nếu Cha Mẹ đã dành quá nhiều thời gian cho cuộc kiếm sống, hoặc còn đang hướng ngoại hay phiêu lưu vào những thú vui vô độ mà quên niềm vui hạnh phúc gia đình, hãy trở về ngay với về với gia đình, để tái thiết một gia đình hạnh phúc, thánh thiện.

Nếu con cái đã xa lìa tình thương Cha Mẹ vì bất tín nhiệm, xa lìa tình huynh đệ vì những xung đột không đáng có, hãy thu xếp về với gia đình cùng nhau xây dựng một mái ấm yêu thương.

Không có cuộc trở về nào dễ dàng cả. Cuộc trở về nào cũng đòi hỏi những chia tay, những cắt đứt, những lần dứt khoát đổ mồ hôi, hay đẫm lệ. Vì thế, trở về với gia đình cũng đòi hỏi một lòng khát khao và cuộc chiến đấu quyết liệt với những cái riêng cản trở. Cùng gia đình, trở về với đời sống đức tin, đời sống luân lý công giáo thực là một lý tưởng đáng quí, dẫu khó, cũng khả thi, vì cuộc trở về ấy là nối lại một tương quan gần nhất của đời người.

Không có hạnh phúc thật nào bắt nguồn từ sự dối trá. Không có gia đình nào hạnh phúc khi còn bóng dáng sự dối trá trong tư tưởng, lời nói, việc làm. Mỗi thành viên trong gia đình đều phải chiến đấu và chiến thắng sự dối trá, bằng sự thành thật của lòng mình, mới mong có một cuộc hạnh ngộ tương phùng tràn đầy hạnh phúc.

Trở về với Thiên Chúa

Trở về với gia đình đòi hỏi một khát khao và lòng chân thành, thì huống nữa, trở về với Thiên Chúa còn phải ý thức và chân thành biết bao.

Ý thức là một tạo vật tuyệt vời của Thiên Chúa, con người luôn sống trong tâm tình khiêm tốn, cảm tạ.

Ý thức thân phận mong manh, con người tín thác vào Chúa Giêsu, để Ngài biến đổi sự mong manh ấy thành thường hằng vĩnh cửu trong Thiên Chúa.

Ý thức sự lệ thuộc ắt có vào Thiên Chúa, con người loại trừ được lòng kiêu ngạo, sự dối trá, để trở về với cái khiêm tốn thật thà.

Bài tin mừng thứ Tư Lễ tro, vào mùa chay, vạch trần sự dối trá hằng có trong cách sống đạo, trong cách sống với Thiên Chúa, và cả cách trở về với Thiên Chúa bằng sự chay tịnh. Cả trích đoạn Mt 6,1-6.16-18 cho thấy Chúa Giêsu lên án cách sống giả dối, lên án cái hình thức tốt đẹp bên ngoài để che dấu những hành vi ám muội bên trong.

Cha Mẹ có thể dối lừa con cái, con cái có thể xảo trá với cha mẹ, bạn bè có những phép lịch sự điêu ngoa, xã hội có thủ đoạn che đậy những tồi tệ… nhưng không ai dối lừa được Thiên Chúa. Tất cả sự thật trong đời người đều phơi bày ra trước mắt Thiên Chúa.

Trở về với Thiên Chúa là trở về với Nguồn Thật.

Không tránh né, nhưng khiêm tốn nhìn nhận những sự thật quá bi đát đang ngự trị trong mỗi con người: tro bụi thật, mong manh thật, nhưng lại đầy dục vọng, đầy gian trá dối lừa, quá đỗi kiêu ngạo lộng hành…và nhất là, không muốn tìm đường trở về vì còn luyến lưu những thỏa mãn thấp hèn.

Cảm nghiệm một sự thật nữa là khi không dứt khoát được với những cuốn hút của sự dối trá, không sống với Thiên Chúa Là Sự Thật, con người không có một phút giây bình an, hạnh phúc.

Mùa Chay, mùa nối lại tương quan với Thiên Chúa, với tha nhân, với gia đình, bằng sự hồn nhiên, đơn sơ, khiêm tốn, thành thật sẽ khơi lên lời hát chúc khen cảm tạ, vì được là li ti bé nhỏ trong lòng Thiên Chúa vĩ đại; sẽ bằng lòng để ánh sáng mặt trời công chính là Lời Đức Giêsu chiếu soi, sẽ bình an bay theo cơn lốc Thần Linh thổi cuốn.

Mấy lời thơ xin gửi tặng, để nối tiếp dòng suy tư:

Người vẫn còn say sưa ca hát,
bên đời kia, giữa cơn lốc xoáy.
Người biết mình là hạt bụi vô danh tự thuở nào.
Hạt bụi mơ hồ
không thấy có trong vũ trụ, trăng sao.
Mà tiếng bụi bay xạc xào những âm thanh mới lạ.
Hạt bụi biết đi biết nói biết khóc cười giòn giã,
giữa trần gian ngày tơi tả, đêm tan tác thương thân.
Hạt bụi an nhiên trong thế giới
đầu đội trời cao chân đạp đất thấp
hết bay đi xa bay lại về gần.
Vẫn những tiếng hát thương thân
mà tạ ơn muôn đời được là li ti bé nhỏ.
Vui cho hết một đời bay đây đáp đó, cứ cuốn theo chiều Gió.
Dưới luồng sáng Mặt Trời hạt bụi đẹp lung linh.
Chút tàn tro theo gót bụi chân tình.
Cho tro bụi mãi đồng trinh nguyên thủy.
Về với cội nguồn mùa trẩy hội hoa thiên ý
Tàn tro vô thanh, hạt bụi vô danh xào xạc khúc tình ca
giữa trời hoa
Tay Uy Linh nắm chặt tàn tro,
ôm chầm hạt bụi thương tro bụi ngọc ngà
Đã bằng lòng một kiếp rong chơi nhẹ nhàng hồn nhiên tín thác…
Và muôn đời, người sẽ còn say sưa ca hát
Khúc tình ca cung chúc vinh danh…

Pm. Cao Huy Hoàng