CHÚA NHẬT. 25 THƯỜNG NIÊN (A)

Rộng lòng đón nhận tha nhân

Isaia 55: 6-9; Tv 145; Philipphê 1: 20c-24, 27a; Matthêu 20: 1-16

Anh chị em thân mến,

Tôi đã đi giảng cho nhiều giáo xứ trên khắp Hoa kỳ. Ở những nơi này, sẽ dễ dàng nhận thấy nó có những nét đăc trưng riêng như: Bầu trời, sông nước, vùng vịnh, cây cỏ, các sắc dân khác nhau và các dân tộc sống chung với nhau, dân số v.v....đồng thời cũng có những hình ảnh quen thuộc khác rất phổ biến: Hệ thống các cửa hàng, tiệm ăn, ngân hàng, nhà thờ, sân vận động, đèn đường, v.v.... Tuy nhiên, đi đến đâu cũng thấy những cảnh trí giống nhau như: Những công nhân làm việc bên đường, tại các trung tâm thương mãi. Ở các thành phố, người ta biết phải tìm những công nhân lao động phổ thông ở đâu để thuê họ làm việc trong ngày. Người ta thuê họ để làm vườn, hay xây cất sửa chữa nhà, và làm việc trong các hệ thống dây chuyền. Luật cấm lao động nhập cư bất hợp pháp đã làm cho số lao động phổ thông bớt đi, nhưng mỗi khi Anh chị em lái xe vào thành phố, chúng ta vẫn thấy họ đứng từng nhóm nhỏ đợi có người cần nhân công đến tiếp xúc và chở họ đi làm việc.

Chúng ta nghe nói những người lao động như vậy thường bị người ta lợi dụng: Nơi làm việc của họ thường không vệ sinh, làm nhiều giờ, lương ít, và có khi họ làm việc xong thì có người đi báo cho Sở di trú đến bắt họ và thế là họ không được lãnh tiền. Những lao động phổ thông như thế có cuộc sống bấp bênh và không vững chắc. Không có gì để bảo vệ họ, và họ luôn lo lắng là không đủ tiền mang về cho gia đình, để trả tiền nhà và những nhu cầu khác trong cuộc sống hàng ngày.

Anh chị em không cần phải là công nhân lao động phổ thông mới hiểu được những lo lắng về vấn đề tài chính, nhất là trong thời kinh tế đang găp nhiều khó khăn. Những người làm it tiền sẽ chật vật mỗi khi bị thất nghiệp, gây khó khăn cho họ và gia đình họ. Khi bạn làm lương ít thì bạn không thể để mất một ngày làm việc. Bạn sẽ thấy sự khó khăn xuất hiện khi: Không đủ tiền mua thuốc chữa bệnh, đi khám bác sĩ hay đi bệnh viện. Nhưng hiện nay sự lo lắng về tài chính lan rộng đến cả những người trung luu trong xã hội… Những người này sợ không có đủ tiền để trả tiền nhà, sợ việc làm không chắc chắn, không đủ tiền trả tiền điện nước. Biết bao nhiêu người sống ở miền bắc sợ khi mùa đông đến, không đủ tiền để trả tiền dầu sưởi nhà. Ngay cả những xí nghiệp lớn cũng gặp khó khăn về kinh tế nên phải cho công nhân nghỉ việc. Ba công ty làm xe hơi chính ở Hoa kỳ và một số hãng hàng không v.v... cũng đã gặp khó khăn. Không một ai trong chúng ta, già hay trẻ, khó tránh khỏi sự lo lắng về chổ làm và kinh tế.

Hãy nhân lên gấp trăm lần những khó khăn nói trên, Anh chị em sẽ hiểu được những lo lắng của những người lao động thời Chúa Giêsu. Nhiều hoàn cảnh khó khăn trầm trọng, hơn 95% dân chúng là người nghèo đến mức phải chịu đói. Đối với nhiều người, tiền một ngày lương chỉ đủ ăn trong ngày. Cứ mỗi buổi sáng họ lại lo lắng: "Nếu hôm nay tôi không có việc làm thì sao? Làm sao tôi có tiền để nuôi con cái?" Ngay cả những người trẻ và những người có đủ sức làm việc cũng phải lo sợ như vậy. Nếu có việc làm, thường họ là những người được thuê trước tiên. Nhưng nếu không có công việc, thì ngay cả những người như họ cũng không được thuê.

Anh chị em hãy nhân gấp trăm lần những nỗi lo lắng sợ hãi trên cho người già yếu, người góa phụ có con nhỏ, các thiếu niên tìm việc, hay những người tật nguyền không thể có sức để lao động. Bạn đừng mong người ta mướn bạn trước tiên, hay mướn lại lần thứ hai hay thứ ba đâu. Còn nhiều người khác nữa thích hợp với công việc hơn bạn. Nhưng bạn cũng vẫn cần tiền lương từng ngày để sinh sống và nuôi gia đình. Một ngày lương sẽ giúp bạn thay đổi cuộc sống, hoặc có cơm ăn hoặc nhịn đói, hoặc còn sống hoặc chết đi. Thử hỏi bạn muốn được thuê làm suốt ngày hay đứng không, chờ đợi chán nản cho chính bạn trong khi gia đình, hy vọng bạn có được việc làm, và niềm hy vọng cứ từ từ giảm dần. Ngay cả lúc bạn được thuê chậm trễ trong ngày, thử hỏi bạn lãnh được bao nhiêu tiền và điều dĩ nhiên sẽ là lãnh tiền ít hơn người làm việc trọn ngày.

Người chủ vườn thường mướn người làm vào mùa gặt hái. Ông ta có nhiều kinh nghiệm về việc thuê mướn công nhân. Cũng có chủ vườn không cần để ý đến nhu cầu của công nhân. Nhưng bài dụ ngôn hôm nay nói về một chủ vườn không giống ai. Người này để ý đến nhu cầu của người làm công, vì ông ta biết họ đang mong có việc làm, mà ông ta thì rất rộng lượng.

Dụ ngôn này làm chúng ta thật sự ngạc nhiên. Dù sao chúng ta cũng thông cảm với những người được thuê trước tiên. Chúng ta làm việc nặng nhọc, những người đó có lẽ đã được gia đình hướng dẫn nên làm việc cần cù. Chúng ta cũng đang làm việc theo lối hướng dẫn đó, và biết thế nào là công bằng và chúng ta luôn nghĩ Thiên Chúa cũng công bằng như chúng ta hiểu…Chúng ta nghĩ vì đã làm việc cần cù thì chúng ta đáng được hưởng lương của Thiên Chúa. Chúng ta nghĩ như thế là đúng.

Đến đây chúng ta sẽ có chút nghĩ ngợi và bực tức vì chúng ta không được Thiên Chúa hậu đãi một cách "công bằng". Dẫu sao đi nữa chúng ta cũng đang làm việc với một Thiên Chúa, Đấng thông hiểu mọi sự. Thử hỏi chúng ta có muốn đòi hỏi sự công bằng về tiền bạc, về những suy nghĩ của chúng ta, về những điều đã nói và đã làm không? Như thế có lẽ chúng ta sẽ có dư nhờ chúng ta được một Chủ Vườn rộng rãi thuê mướn.

Đây là dụ ngôn không phải nói về chúng ta và những điều chúng ta đang được hưởng, nhưng nói về Thiên Chúa, về Nước Trời và cách tính toán của Thiên Chúa không giống (Matthêu 20:1-16) cách tính toán mà chúng ta đã kinh qua trong đời sống làm việc cực nhọc thường ngày. Dụ ngôn này và những dụ ngôn khác nói về Thiên Chúa rộng rãi chào đón chúng ta, Ngài không để chúng ta có mặc cảm là hạng người thứ hai, hay là hạng tôi tớ bề dưới. Chúng ta đã nghe nhiều dụ ngôn đủ cho chúng ta có kết luận về Thiên Chúa: Ngài dùng những người ngoài cuộc và đem họ vào trong cuộc. Thiên Chúa chúng ta không đối xử với chúng ta theo đúng sức của chúng ta nhưng theo ý của Ngài. Và nguyên tắc Ngài dùng được bày tỏ phần lớn trong dụ ngôn hôm nay. Đó là lòng rộng rãi của Thiên Chúa.

Mỗi chúng ta điều cần được ơn tha thứ, và ơn đó đã được ban một cách rộng rãi, cho dù chúng ta đáng được hưởng hay không. Có người trong chúng ta, ngay lúc này, cần được ơn cương quyết, kiên nhẫn hay được giảm bớt gánh nặng trong lòng. Chúng ta cần được giúp đỡ, và có thể chúng ta không đáng được hưởng nhiều ơn huệ của Thiên Chúa. Nhưng theo dụ ngôn hôm nay, Đấng chủ vườn muốn tỏ lòng rộng rãi ban cho chúng ta cái chúng ta được hưởng vượt quá sự suy nghĩ của mình. Có thể chúng ta chưa làm việc đủ để được Thiên Chúa nhậm lời, hay chúng ta có thể không đáng được Thiên Chúa để ý đến, nhưng Thiên Chúa lại nói là "Không sao, cứ vào đi, con được chọn. Và Ta muốn con thấy Ta rộng rãi."

Một vài câu hỏi được đặt ra: Vậy Thiên Chúa muốn chúng ta làm gì? Nếu tin tưởng vào Thiên Chúa theo như dụ ngôn này, thì chúng ta cũng phải đối đãi rộng rãi với tha nhân như Thiên Chúa đã đối đãi chúng ta. Chúng ta hãy ngưng việc tính toán chi li, ngưng so kè với kẻ khác theo sức lực, theo học thức, theo bao nhiêu năm họ sống trong cộng đòan chúng ta, theo ý là họ "có đáng được" hưởng những điều chúng ta giúp không. Chúng ta cần dùng dụ ngôn ngày hôm nay như tấm gương để khi nhìn vào đó, chúng ta biết cách nhìn vào tha nhân như cách Thiên Chúa đang nhìn chúng ta.

Chuyển ngữ FX Trọng Yên, OP

Lm Jude Siciliano OP