Thanh thiếu niên hiểu quá ít v? sức kh?e sinh sản
Yêu sớm dẫn đến nhi?u hệ lụy nếu thiếu hiểu biết. Ảnh: Anh Tuấn
"Biểu hiện dậy thì ở nữ là xuất tinh lần đầu; Muỗi đốt có thể truy?n HIV; Viêm phổi, bệnh thận, bệnh tim mạch thuộc nhóm lây qua đư?ng tình dục..." - Không ít vị thành niên đã trả l?i như vậy khi tham gia một nghiên cứu của Viện Khoa h?c dân số, gia đình và trẻ em.
Theo tiến sĩ ?ỗ Ng?c Tấn, thành viên nhóm nghiên cứu, hiện nay, tuổi dậy thì đến sớm hơn (trung bình là 14,7 với nam và 14 với nữ) trong khi tuổi kết hôn lại muộn hơn. Mặc dù chuẩn mực văn hóa truy?n thống không cho phép quan hệ tình dục trong giai đoạn trước hôn nhân nhưng trên thực tế, đi?u này đang ngày càng phổ biến. Th?i gian trước hôn nhân càng dài thì nguy cơ cho sức kh?e càng cao: có thai ngoài ý muốn, nạo phá thai, viêm nhiễm và mắc bệnh lây qua đư?ng tình dục...
Tiến sĩ Hoàng Bá Thịnh, Chủ nhiệm bộ môn Xã hội h?c giới và gia đình, ?ại h?c quốc gia Hà Nội, nhận xét, sự thiếu hiểu biết v? sức kh?e sinh sản của thanh thiếu niên đem lại nguy cơ lớn cho cộng đồng vì lứa tuổi 10-24 chiếm tới 1/3 dân số. Trên thực tế, các "tai nạn" liên quan đến sức kh?e sinh sản ở lứa tuổi này đang ngày một tăng. Chẳng hạn, một số bệnh như giang mai, lậu vốn được xem là của ngư?i lớn lại có mặt ở 1,2-1,5% số trẻ dưới 15 tuổi. Tại Viện Da liễu Trung ương, số bệnh nhân mắc các bệnh lây qua đư?ng tình dục là h?c sinh sinh viên đã tăng gấp 6 lần trong vòng 4 năm.
Mang thai ngoài ý muốn và tai biến do nạo phá thai cũng là tình trạng thư?ng gặp ở thanh thiếu niên. Hằng năm, có khoảng 300.000 ca mang bầu tuổi 20. Gần 1/3 số ca nạo phá thai là của phụ nữ trẻ chưa lập gia đình. Khoảng 1/5 trẻ em được sinh ra từ những bà mẹ dưới 19 tuổi.
Những con số trên là hệ quả tất yếu của sự thiếu hiểu biết v? tránh thai. Theo đi?u tra của Viện Nghiên cứu thanh niên, hầu hết các bạn trẻ từng nghe nói đến 1 biện pháp tránh thai nhưng chỉ một số ít biết cách sử dụng. Dùng bao cao su, tính vòng kinh và xuất tinh ngoài là các biện pháp được biết đến nhi?u nhất nhưng cũng chỉ 10-15% bạn trẻ có thể sử dụng đúng. Một nghiên cứu khác cũng cho thấy, trong những h?c sinh trung h?c phổ thông có quan hệ tình dục, chỉ 1/3 biết v? các biện pháp tránh thai. Ở vị thành niên nông thôn, 60% số ngư?i đã quan hệ tình dục không h? dùng biện pháp tránh thai nào.
Các khảo sát cũng cho thấy, có đến 2/3 nữ thanh niên không nhận thức được th?i điểm dễ có thai nhất trong chu kỳ. Vì vậy, ngay cả khi được tuyên truy?n và cung cấp biện pháp tránh thai, h? cũng có nhi?u nguy cơ mang thai ngoài ý muốn do không biết áp dụng theo th?i điểm thích hợp. So với nam giới, nữ thanh niên có kiến thức v? th?i điểm thụ thai tốt hơn, nhưng đi?u này không có nhi?u ý nghĩa khi nam giới giữ vai trò chủ động trong quan hệ tình dục.
Hải Hà