Giàu sang và số phận vĩnh cửu
Thứ Năm tuần Thứ 2 Mùa Chay
Lời Chúa: Lc 16,19-31
19"Có một ông nhà giàu kia, mặc toàn lụa là gấm vóc, ngày ngày yến tiệc linh đình. 20Lại có một người nghèo khó tên là Ladarô, mụn nhọt đầy mình, nằm trước cổng ông nhà giàu, 21thèm được những thứ trên bàn ăn của ông ấy rớt xuống mà ăn cho no. Lại thêm mấy con chó cứ đến liếm ghẻ chốc anh ta. 22Thế rồi người nghèo này chết, và được thiên thần đem vào lòng ông Ápraham. Ông nhà giàu cũng chết, và người ta đem chôn. 23"Dưới âm phủ, đang khi chịu cực hình, ông ta ngước mắt lên, thấy tổ phụ Ápraham ở tận đàng xa, và thấy anh Ladarô trong lòng tổ phụ. 24Bấy giờ ông ta kêu lên: "Lạy tổ phụ Ápraham, xin thương xót con, và sai anh Ladarô nhúng đầu ngón tay vào nước, nhỏ trên lưỡi con cho mát; vì ở đây con bị lửa thiêu đốt khổ lắm! 25Ông Ápraham đáp: "Con ơi, hãy nhớ lại: suốt đời con, con đã nhận phần phước của con rồi; còn Ladarô suốt một đời chịu toàn những bất hạnh. Bây giờ, Ladarô được an ủi nơi đây, còn con thì phải chịu khốn khổ. 26Hơn nữa, giữa chúng ta đây và các con đã có một vực thẳm lớn, đến nỗi bên này muốn qua bên các con cũng không được, mà bên đó có qua bên chúng ta đây cũng không được. 27"Ông nhà giàu nói: "Lạy tổ phụ, vậy thì con xin tổ phụ sai anh Ladarô đến nhà cha con, 28vì con hiện còn năm người anh em nữa. Xin sai anh đến cảnh cáo họ, kẻo họ lại cũng sa vào chốn cực hình này! 29Ông Ápraham đáp: "Chúng đã có Môsê và các Ngôn Sứ, thì chúng cứ nghe lời các vị đó. 30Ông nhà giàu nói: "Thưa tổ phụ Ápraham, họ không chịu nghe đâu, nhưng nếu có người từ cõi chết đến với họ, thì họ sẽ ăn năn sám hối. 31Ông Ápraham đáp: "Môsê và các Ngôn Sứ mà họ còn chẳng chịu nghe, thì người chết có sống lại, họ cũng chẳng chịu tin."
Thế rồi người nghèo này chết, và được thiên thần đem vào lòng ông Ápraham (Lc 16,22)
Suy niệm:
Trong các dụ ngôn ít khi chúng ta gặp được một tên riêng như trong dụ ngôn này.
Tên Lazarô do bởi chữ “Eléaxar,” Thiên Chúa trợ giúp. Tên ông hằng được nhắc nhớ bao lâu mà nhân loại hãy còn kẻ nghèo khó. Ông Lazarô và phú ông là hai nhân vật chính của bài dụ ngôn. Hai người này đại diện cho hai địa vị, hai nếp sống, hai thái độ trái ngược hẳn nhau một cách chua xót phũ phàng. Người thứ nhất là một phú ông cỡ ba bè gỗ lim, ông sống giàu sang, nhung lụa gấm vóc, nhà mát bát vàng. Ông chỉ có một việc ngồi chơi xơi nước để thụ hưởng một gia tài kếch xù trong yến tiệc linh đình và truy hoan. Nhân vật thứ hai là Lagiarô, đã nghèo lại bệnh tật, đói khát sống chui rúc ngay bên cổng nhà phú ông mà ông ta không thèm ngó ngàng. Ngày ngày Lagiarô có lẽ ăn xin những người vào ra nhà ông phú hộ. Kinh Thánh ghi lại, Lagiarô ước ao được ăn những của rơi rụng rớt từ bàn chủ xuống đất. Những đồ ăn dư thừa đó có lẽ và đáng lẽ chỉ dành cho con chó (c.21) nhưng ông cũng không được gì. Mà rồi loài chó nhà ông ta đến liếm những ung nhọt ung thư ghẻ lở càng làm xoáy thêm nỗi khốn khổ, vì ông chẳng còn đủ sức để đuổi chúng nó đi nữa.
Đó là hai cảnh sống, hai thứ địa vị trái ngược nhau, và rồi cả hai đều gặp nhau trong cõi chết. Cái chết xóa bỏ mọi địa vị khác nhau một trời một vực. Người nghèo kia chết trước, thân xác ông ra sao, liệu có đủ manh chiếu tấm vải bọc thân không, không thấy nói gì. Có lẽ chết đi là một cái mừng cho phú ông, đỡ đi cảnh chướng tai gai mắt cho cổng nhà ông. Có lẽ người ta vội vã đem đi chôn chứ đừng hòng mồ cao mả dài. Tuy nhiên, linh hồn ông được Thiên thần đón rước đưa vào lòng Abraham như đứa con vào lòng cha nó (c.22). Và rồi thời gian qua ông nhà giàu cũng chết. Hẳn là đám táng của ông linh đình trọng thể lắm, vì nghĩa tử là nghĩa tận. Tiền của và sự giàu sang theo ông tới nấm mộ. Ông hẳn được chôn cất theo phong tục của nhà giàu miền Do Thái, có cáng, có nhà táng, có người khóc mướn, có nấm mộ được khoét sâu vào đá chiếm một quả đồi riêng như cỡ Kim tự tháp vậy. Nhưng cái gì đã xảy ra cho ông bên kia nấm mộ sang trọng đó? Hỏa ngục chăng?
Như vậy dụ ngôn này không minh chứng hễ sung sướng hạnh phúc ở đời này thì nhất định đời sau phải khổ, cũng không minh chứng mỗi người đã có một số mệnh hễ khổ là được về trời, hễ sướng đời này là thôi đời sau. Không phải như thế, dụ ngôn này nhằm minh chứng rằng giàu sang đời này có thể làm mất hạnh phúc đời sau, chứ không nhất định chắc chắn mất, Kinh Thánh gọi là “Con lạc đà đứng trước mũi kim” (Mc 10,25). Dụ ngôn muốn nói rằng của cải đời này tự nó không bảo đảm hạnh phúc mai hậu được. Dụ ngôn cũng không muốn nói thẳng rằng: sau cái chết thì con người không thể thay đổi gì cho mình nữa, không có chuyện ăn năn thống hối sau khi chết nữa. Kinh Thánh diễn tả một giọt nước lã. Trần gian này thiếu gì nước, nước Wisky cũng sẵn nữa – thế mà lúc ấy không được. Xin chút nước còn không được chứ đừng hòng xin hiện về “Kinh lý chơi” (c.24 c.27). Tại sao dụ ngôn không nói gì đến tội lỗi của ông, không nói ông phạm tội bất công, bóc lột hay trộm cắp gì. Nhưng việc ông xuống hoả ngục là điều minh chứng ông có tội nặng chứ. Cái lý do mất nước trời của ông là:
- Ông sống ích kỷ, hà tiện, không thực hành bác ái.
- Không giữ luật công bằng của các tiên tri.
- Không biết dùng đời này... chỉ dùng tiền vào ăn nhậu, yến tiệc xa hoa, gấm vóc.
Chúng ta nhớ lấy, tiền của là chìa khóa vàng mở được mọi cửa, trừ cửa nước Trời.
Cầu nguyện:
Lạy Chúa Giêsu, Chúa là tình yêu. Chúa đã mang tình yêu của mình đến cho thế gian. Chúa yêu nhân loại chúng con. Chúa còn thí mạng sống vì nhân loại chúng con. Trái tim Chúa luôn chạnh lòng thương xót những khổ đau của nhân thế. Xin giúp chúng con biết học nơi Chúa để chúng con cũng biết xót thương nhau.
Lạy Chúa Giêsu mến yêu, chính tình yêu sẽ liên kết chúng con nên một trong Chúa. Chúng con cũng hiểu rằng lòng thương xót kẻ khốn khổ sẽ đặt chúng con bên cạnh Ladarô và trong lòng Chúa. Trái lại sự ích kỷ sẽ đẩy chúng con xuống vực thẳm chung với người phú hộ. Nhưng Chúa ơi! Vì ích kỷ chúng con đã xa rời Chúa và anh em. Chúng con thiếu bác ái, thiếu cảm thông với anh em. Chúng con thiếu tình liên đới chia sẻ của những người anh em con cùng một cha trên trời. Xin tha thứ vì những lần chúng con đã không động lòng trắc ẩn giữa khổ đau của tha nhân. Trái tim chúng con băng giá. Tình yêu chúng con khô khan. Chúng con đã từ khước tiếng gọi thổn thức của con tim. Xin tha thứ vì những lần chúng con lạnh lùng, thờ ơ trước sự kêu cứu của anh em. Xin giúp chúng con biết mở rộng đôi tay để thi ân, để làm phúc cho kẻ cơ hàn, để nhờ đó chúng con có thêm nhiều bạn hữu trong Nước Trời.
Lạy Chúa là Đấng hay xót thương kẻ cơ hàn, xin thương xót chúng con. Xin dạy chúng con biết sống quảng đại hơn là lo cho bản thân. Xin giúp chúng con sẵn lòng phụng sự Chúa qua những kẻ cơ hàn. Amen.
Lm. Giuse Tạ Duy Tuyền