10. Ba anh đầy tớ

Một lão nhà giàu có ba anh đầy tớ, nhưng mỗi anh một tính, anh thì rất cẩn thận, anh thì rất lo xa, còn một anh thì rất lễ phép. Lão lấy làm đắc ý lắm.

Một hôm, cậu con cả lão ngã xuống ao, anh cẩn thận trông thấy, chạy v? thưa với chủ:

- Thưa ông, cậy cả nhà ngã xuống ao, xin ông cho phép con đi vớt cậu lên ạ!

Vớt lên được, thì cậu cả đã chết ngoẻo rồi. Lão li?n vác gậy đuổi, anh cẩn thận chạy biến. Lão sai anh lo xa đi mua áo quan v? liệm. ?ược một lúc, anh này mang v? hai cái. Thấy thế ông chủ trừng mắt:

- Tại sao mua những hai cái, thằng kia?

Anh này trả l?i:

- ấy, con mua phòng xa, nhỡ cậu hai có chết đuối thì có cái dùng ngay.

Lão lại vác gậy đuổi đi.

Chỉ còn anh lễ phép vẫn được lòng chủ. Một hôm, anh ta cùng một ngư?i nữa cáng chủ nhà đi chơi. ?ến chỗ lội bùn ngập đến lưng ống chân mà anh ta vẫn vui vẻ không một l?i phàn nàn. Thấy thế ông chủ khen:

- Anh khá lắm, biết chịu khó. Cứ cố đi rồi đến tết ta sẽ may cho bộ cánh.

Vừa nói đến đấy thì anh đầy tớ dặt cáng xuống giữa đống bùn khoanh tay lễ phép nói:

- Con xin đa tạ ông!

[Return to top]



11. Bốn cẳng, sáu cẳng

Một thầy cai sai lính lệ đi trát gấp (1); bảo anh ta lấy ngựa mà cưỡi. Anh lính lệ giắt ngựa ra đư?ng nhưng không cưỡi, cứ xắn quần lên tận gối, cắm cổ chạy theo ngựa. Ngư?i qua đư?ng lấy làm lạ h?i:

- Anh điên hay sao mà không cưỡi lên ngựa chạy cho mau?

Anh lính lệ trả l?i:

- Khéo cho anh! Bốn cẳng lại nhanh hơn sáu cẳng được à!

(1) trát: cũng như ngày nay ta nói công văn

[Return to top]



12. Ghen bóng ghen gió

Một anh h?c trò có tính hay ghen muốn thử lòng vợ. Tối đến anh ta ngôi núp một xó, đợi vợ di qua thì chạy ra ôm chầm lấy. Vợ giật mình kêu lên. Anh ta mừng lắm, nói:

- Rõ thật phúc nhà mình. ?ược ngư?i vợ trinh tiết.

Một hôm, xem sử đến chỗ Tần Cối giết Nhạc Phi anh ta giận lắm, tay đang cầm cái chén, quăng xuống đất vỡ tan. Vợ thấy thế, nói:

- Cả nhà có mư?i cái chén, đập mất chín rồi, còn cái này lại đập nốt, lấy gì mà uống nước?

Anh ta nghe nói, trợn mắt quát to lên:

- À à! Mình bênh thằng Tần Cối à! Hay là mình đã thông dâm với nó?

[Return to top]



13. Sao đã vội chết

Một ông thầy lang xưa nay vẫn khoe chữa bệnh gi?i, ngày n? có một ông lão đột ngột lại h?i:

- Lão nghe thầy chữa bệnh thần lắm, thầy đã chữa kh?i được mấy đám rồi?

Ông lang quả quyết đáp:

- Bao nhiêu đám mà nghe l?i tôi là chữa kh?i hết.

Ông lão cau mặt nói:

- Thầy quên rồi à? Thầy bảo thằng cháu nhà tôi uống thuốc của thầy một năm thì kh?i, sao nó mới uống được ba tháng đã chết?

Ông lang xua tay nói:

- Rõ ràng tại cậu nhà không chịu nghe l?i tôi. Tôi bảo uống thuốc một năm, sao mới uống ba tháng đã vội chết? Cứ uống thuốc đủ năm, xem có kh?i không nào?

[Return to top]



14. Con thanh tịnh

Ông quan n? muốn ăn thịt ếch, sai lính đi bắt, nhưng lại không muốn dùng tiếng "ếch", nghe không sang, bảo là đi bắt con thanh tịnh, ý nói trong sạch, không ăn bẩn.

Lính nghĩ nát óc mà không hiểu "con thanh tịnh" là con gì, gặp ai cũng h?i. H?i nhà sư, nhà sư nói:

- ở trên đ?i này, chỉ có nhà tu hành là thanh tịnh thôi!

Lính mừng quá bắt sư trói lại, lôi v? để dưới nhà giam, vội vàng lên công đư?ng thưa:

- Bẩm con đã bắt được con thanh tịnh v? đây rồi ạ.

Quan truy?n: - Thế thì chặt đâu lột da cho ta!

Sư nghe, sợ mất vía, lạy lục.

- Nh? anh lên bẩm quan, hôm qua tôi có ăn mấy miếng thịt cầy, chẳng được thanh tịnh nữa, xin quan xét cho!

[Return to top]



15. Sát sinh tội nặng lắm!

Một ngư?i đánh cá đem cá vào chợ bán. Có nhà sư trông thấy, bảo:

- Ngày nào ngươi cũng sát sinh, tội nặng lắm! ?ể nhà chùa làm lễ sám hối cho, có bằng lòng không?

Ngư?i đánh cá h?i: - Sám hối thì phải thế nào?

Sư bảo: - Bán rẻ cá cho nhà chùa để nhà chùa phóng sinh, thả xuống ao.

Ngư?i đánh cá nói:

- Vâng! Nhưng xin nhà chùa cho mỗi con năm ti?n, chứ kém không được.

Sư nói:

- Nam mô phật! Sao đắt thế! Xưa nay nhà chùa vẫn mua cá rán ở hàng cơm cũng chỉ có ba ti?n một con, nữa là cá chưa rán.

[Return to top]



16. Hết khoe chữ

Có một nhà sư hay khoe chữ, thích đối đáp. Một hôm, h?c trò vào vui cảnh chùa, nhà sư ra câu đối, thách đối:

- Nhất sĩ nhì nông, hết gạo chạy rông, nhất nông nhì sĩ

Thấy câu đối có ý châm ch?c mình, anh h?c trò li?n trả miếng:

- Trên sư dưới sãi, ngảng lưng trở lại, trên vãi dưới sư

Từ đó, nhà sư chỉ lo đ?c kinh kệ, không dám khoe chữ nữa.

[Return to top]



17. Cha cố và sư ông thi tài

Một ông cha thấy sư đang đăng đàn làm lễ, muốn x? ông sư, đ?c luông một vế câu đối:

Sư ông đăng đàn, vãi ra kia, tiểu ra đấy.

Vãi vừa có ý và vãi, vừa có ý đại tiện, tiểu vừa có ý chú tiểu, vừa có ý tiểu tiện.

Nhà sư cũng không vừa, ch? hôm chủ nhật thất cho đang rửa tội mớivào nhà th? đối lại:

Cố cha rửa tội, tra đằng trước, s? đằng sau.

Câu đối lại cũng tài tình! Cha có hai nghĩa: ông cha, và "tra" vào; s? cũng có hai ý: bà s? (souer) và s? mó.

[Return to top]



18. Xin ti?n tiên

Có hai anh hay nói láo. Một hôm, cùng đi tắm với nhau, anh n? muốn lòe anh kia, nên mang theo năm ti?n của mình rồi lặn cuống nước, lúc ngoi lên chìa năm ti?n ra, nói:

- Tao lặn xuống gặp hai ông tiên đang đánh c?. Tao vào xem thì hai ông ấy cho tao năm ti?n bảo đi chỗ khác. Tao mừng quá bơi lên đây.

Anh kia biết anh này nói láo, định x? lại. Anh ta giả bộ tin là thật, h?i:

- Thết à! Thết thì để tao lặn xuống xem, may ra xin được mấy ti?n nữa thì hay.

Nói rồi li?n lặn xuống. Một lát bơi lên:

- Tao lại gặp hai ông tiên đánh c?. Tao mon men đến định xin ti?n, thì hai ông ấy mắng, bảo: "Thằng trước xuống đây, đã cho năm ti?n bảo v? chia nhau. Vậy còn xuống quấy rầy gì nữa!"

Biết là bị x?, nhưng anh n? cũng đành phải chia cho anh kia hai ti?n rưỡi.

[Return to top]



19. Nhất bên tr?ng, nhất bên khinh

Một anh th? mộc hay chữ vào làm cho nhà một ông quan hưu trí. Ông quan thấy anh ta lanh lợi, nói năng hoạt bát, mới h?i:

- Trước kia anh có h?c hành được chữ gì không?

Anh ta trả l?i: - Bẩm có ạ!

Ông quan li?n chỉ con ngựa bạch quí của mình đang đứng ăn ở góc sân, bảo:

- Anh thử làm bài thơ vịnh con ngựa xem, hay thì ta sẽ thưởng.

Anh thợ mộc ứng khẩu đ?c:

Bạch mã mao như tuyết (Ngựa trắng lông như tuyết)
Tứ túc cương như thiết (Bốn chân cứng như sắt)
Tướng công kỵ bạch mã (Ngài cưỡi ngựa trắng)
Bạch mã tẩu như phi (Ngựa trắng chạy như bay)

Quan gật gù khen hay, rồi thưởng cho một thúng thóc, một quan ti?n.

Anh thợ ra v?, gánh bên thúng thóc, bên đồ l?, thất bên nặng bên nhẹ, li?n nói chữ: "Nhất bên tr?ng, nhất bên khinh". Quan nghe nói li?n cho thêm một thúng thóc nữa để gánh cho cân.

Anh ta v? nhà kể lại câu chuyện cho m?i ngư?i nghe. Có anh hàng xóm, dốt đặc cán mai, nhưng thấy được lắm ti?n, lắm thóc như thế, nổi tính tham, li?n bảo anh thợ mộc dạy cho bài thơ và câu nói chữ n?. H?c thuộc rồi, anh ta cũng sắp một đôi quang gánh và một ít dụng cụ vào dinh quan xin việc.

Quan cũng h?i như lần trước và anh này hí hửng đáp mình là h?c trò. Quan nhìn ra sân, thất bà cụ quét sân bèn bảo anh ta làm thơ vịnh bà cụ. Anh này đã hơi lúng túng, vì chỉ thuộc mỗi bài thơ vịnh con ngựa, bây gi? biết vịnh bà ụ thế nào? Nhưng đã trót thì phải trét cũng ứng khẩu đ?c:

Bà cụ mao như tuyết...

Quan gật đầu: - ừ, được đấy!

Nghe quan khen, anh ta vững bụng đ?c tiếp:

Tứ túc cương như thiết.

Quan cau mày: - ý hơi ép, nhưng cũng tạm được, ngâm tiếp đi!

Mừng quá, anh này đ?c một mạch:

Tướng công kỵ bà cụ,
Bà cụ tẩu như phi.

Quan nghe xong giận quá, quát ngư?i nhà n?c ra đánh cho ba mươi roi vào mông. ?ứng dậy anh ta vừa xoa vừa nói: "Nhất bên tr?ng, nhất bên khinh". Quan nghe nói li?n bảo đánh thêm ba mươi roi nữa và lưng cho cân.

[Return to top]



20. Cô dâu thử tài chú dể

Tối hôm động phòng, cô dâu đóng cửa buồng không cho chú rể vào, ra một vế câu đối, bảo đối được mới mở cửa. Cô dâu đ?c:

Hang Thiên Thai, then khóa động đào, đóng chặt lại kẻo chàng Lưu quen lối cũ

Cô dâu đã dùng điển "Lưu thần nhập Thiên Thai" để ra câu đối. Nhưng cú rể không phải tay vừa, dùng luông điển "Bái Công nhà Hán dẫn quân vào cửa Hàm Cốc", đôi lại:

Cửa Hàm Cốc, l?ng khuôn tạo hóa, mở toang ra cho ông Bái dân quân vào.

Cô dâu chịu là đối gi?i và mở toang ngay cửa ra để đón chú rể vào.

[Return to top]



21. Làm theo bố vợ

Có anh chàng kia, tính rất khù kh?. Biết thế nên trước khi anh ta đi làm rể, mẹ anh ta đã đinh ninh dặn dò:

- Thất bố vợ làm gì thì con phải làm theo, chớ đừng hếch mắt lên mà nhìn, ngư?i ta cư?i cho, nghe không?

Nhớ l?i mẹ dặn, một hôm bố vợ đang cuốc đất, anh ta chạy lại đỡ lấy cuốc nói:

- Thầy để con làm cho.

Ông bố vợ vui vẻ trao cuốc cho, rồi đi trồng chuối. Thấy thế, anh ta lại chạy theo và bảo để đó anh làm cho.

Lần này ông bố vợ không nói gì cả, b? đi đốn tre. Anh ta lại chạy theo giật lấy dao . Bực mình vì anh con rể giành mất việc mà chẳng làm xong việc gì, ông ta b? v? nhà. D?c đư?ng cái khăn bịt đầu vướng phải cành tre, ông ta cũng không buồn nhặt, cứ thế đi. Anh con rể không có khăn cũng vộ cởi ngay áo treo lên cành tre, rồi tất tả chạy theo bố vợ v?.

V? đến nhà, ông ta hầm hầm chạy vào buồng vợ sinh sự với vợ:

- ?ồ ngu! Ch?n thế nào mà lại vớ phải một thằng rể điên. Sáng nay chẳng làm được việc gì với nó cả!

Hai vợ chồng cãi nhau, rồi ông ta đạp cho vợ một đạp.

Anh rể vừa hộc tốc chạy v?, thấy thế cũng co cẳng đạp cho mẹ vợ thêm một đạp nữa ngã lăn k?nh.

[Return to top]



21. Nguyện v?ng của anh lư?i

Có một anh suốt ngày đêm chỉ nằm một chỗ, có hai bữa cơm cũng không muốn há miệng ăn. Thế là chết đói. Xuống âm phủ, Diêm Vương bắt đầu làm kiếp mèo. Anh ta bèn tâu:

- Muôn tâu ?ại Vương, ?ại Vương bắt hóa kiếp mèo, thì xin cho được một bộ lông đen tuy?n, chỉ có cái mũi là lông trắng mà thôi.

Diêm Vương không hiểu ý ra làm sao, h?i lại:

- ?ể làm gì?

Anh ta tâu:

- ?ể khi con nằm trong xó tối chuột không trông thấy, chỉ thấy cái đốm trắng, uưởng là cục mỡ, chạy lại gặm, thế là con cứ việc há mồm ra ăn thịt, không mất công rình bắt nữa.